Sosna pinia
Sosna piniaSosna pinia (Pinus pinea
L.
) – gatunek
drzewa
z rodziny
sosnowatych
(Pinaceae). Pinia występuje na północnym wybrzeżu
Morza Śródziemnego
, od
Hiszpanii
po
Cypr
oraz na południowym wybrzeżu
Morza Czarnego
. MorfologiaIgły młodociane (z lewej) i właściwe (z prawej) - Pokrój
- Drzewo iglaste z gęstą, szeroką
koroną
. Starsze okazy przybierają pokrój parasolowaty.
-
Pień
- Pień stosunkowo prosty, od pewnej wysokości rozwidlony. Osiąga wysokość 25 m. Gałęzie wyrastają z górnej części pnia, wznoszące się pod kątem ostrym.
Kora
szarobrązowa, u młodych drzew pokryta rysami, u starszych głęboko bruzdowata. Pączki o długości 6–14 mm, bez żywicy.
-
Liście
- Występują dwa rodzaje igieł: młodociane (juwenilne) - koloru niebieskozielonego i długości 2-4 cm i właściwe - zebrane w pęczki po 2 w przezroczystej pochewce, sztywne i spiczaste, długości 12–15(18) cm, grubości 2 mm. Są lekko zakrzywione, od jasnozielonych do ciemnozielonych.
-
Szyszki
- Męskie szyszki są podłużne, żółte, długości 1–1,5 cm. Wyrastają u podstawy młodych pędów. Żeńskie szczytowe, kuliste, długości 1–1,5 cm, rosną pojedynczo lub po 3. Dojrzewające szyszki żeńskie są masywne, siedzące, jajowate, długości 12 a szerokości 10 cm, z silnie zdrewniałymi łuskami. Początkowo zielone, dojrzewając brązowieją. Grube i zdrewniałe łuski szyszek mają zaokrąglone końce, zawierają po 2 ciemnobrązowe
nasiona
długości do 2 cm, z 4–8 mm skrzydełkiem. Tarczki łusek wypukłe, z dużą piramidką bez kolca.
- Gatunki podobne
-
Sosna wydmowa
,
sosna czarna
.
Biologia i ekologiaDrzewo jednopienne. Szyszki nasienne dojrzewają po 36 miesiącach. Najniższe łuski odpadają, zaś szyszki pozostają na gałęzi. Skrzydełka nasion są zbyt kruche i nie pozwalają na rozsiewanie przez wiatr. Nasiona przeważnie roznoszą zwierzęta, w tym ptak Cyanopica cyana. Igły pozostają na drzewie 2–4 lata. Igły młodociane zostają całkowicie zastąpione przez właściwe w wieku ok. 10 lat. -
Biotop
- Rośnie na wybrzeżu do wysokości 600 m n.p.m., na lekkich, kwaskowych, suchych
glebach
. Często porasta
wydmy
, tworząc gęste, czysto piniowe lasy lub
lasy mieszane
wraz z
sosną nadmorską
,
dębem bezszypułkowym
,
jesionem
i
wiązem
. Rośnie na obszarach o łagodnych
zimach
i ciepłych, suchych latach. Jest niewrażliwa na długotrwałe
susze
.
Zastosowanie- Drzewo ozdobne – w obszarze śródziemnomorskim często sadzona wzdłuż ulic, w parkach i ogrodach.
- Nasiona, po obraniu z łusek, są jadalne i znane jako
orzeszki piniowe
. Orzeszki piniowe są jednym ze składników oryginalnego włoskiego sosu
pesto
, a także służą do wyrobu sałatkowego oleju piniowego.
- W czasach antycznych duże nasiona pinii (orzeszki piniowe, inaczej piniole) były ważnym składnikiem pożywienia. Z tego względu często uprawiano ją na wybrzeżu Morza Śródziemnego zakładając lasy piniowe. Współcześnie piniole są np. składnikiem sosów.
Przypisy
Inne hasła zawierające informacje o "Sosna pinia":
Maine
...
Chojnik (Karkonosze)
...
Bór świeży
...
Orzysz (jezioro)
...
Mazurski Park Krajobrazowy
...
Torfowisko
...
Polska Czerwona Księga Roślin
...
Dziupla
...
Rybołów
...
Pobrzeże Kaszubskie
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Sosna pinia":
Świat roślinny i zwierzęcy w Polsce (plansza 13)
...
210. Szata roślinna Polski (plansza 5)
...
004. Organy generatywne i cykle rozwojowe roślin nasiennych (plansza 5)
...
|