Charles Jules Henri Nicolle (ur.
21 września
1866
w
Rouen
, zm.
28 lutego
1936
w
Tunisie
) –
francuski
lekarz, bakteriolog, laureat
Nagrody Nobla
1928
.
Był synem lekarza. Kształcił się najpierw w Ecole de médecine w
Rouen
, potem w
Instytucie Pasteura
, w którym po studiach podjął pracę. Od 1903 był dyrektorem oddziału Instytutu w Tunisie. W 1929 został wybrany do
Francuskiej Akademii Nauk
, a w 1934 do
Polskiej Akademii Umiejętności
.
Prowadził badania nad chorobami tropikalnymi. Jako pierwszy wyhodował pasożytniczego pierwotniaka Leishmania donovani, wywołującego ciężką chorobę zwierząt i człowieka – leiszmaniozę trzewną (
kala-azar
). Zauważył, że surowica krwi rekonwalescentów po niektórych chorobach zakaźnych (m.in.
dur plamisty
,
odra
) ma właściwości profilaktyczne i lecznicze. Wielu żołnierzy z czasów
I wojny światowej
zawdzięcza mu życie. Był autorem pojęcia nosicielstwa, czyli jak to nazwał „niewidocznych chorób” (
fr.
maladies inapparentes), usiłował upowszechnić to odkrycie.
Za udowodnienie doświadczalne, że dur plamisty przenoszą na człowieka wszy odzieżowe (1909), został w 1928 wyróżniony
Nagrodą Nobla
. Współpracował z wybitnym polskim uczonym prof.
Rudolfem Weiglem
, którego odwiedzał w jego
lwowskiej
pracowni, prowadzącej – jako jedyna w świecie – hodowlę
riketsji
– zarazka duru plamistego.
Był autorem wielu prac naukowych, a także książek z filozofii nauki. W 1936 wydano w Polsce Narodziny, życie i śmierć chorób zakaźnych (wydanie oryginalne 1930).
Bibliografia
- Nagrody Nobla. Leksykon PWN. Beata Tarnowska (red.). Warszawa: PWN, 2001.
Linki zewnętrzne