Chałupy
Chałupy
Chałupy (
kaszb.
Chałëpë,
niem.
Ceynowa[1]) – część miasta[2][3]
Władysławowa
, w
województwie pomorskim
, w
powiecie puckim
. Dawna
kaszubska
wieś
rybacka. Według danych urzędu miejskiego Chałupy mają 376 mieszkańców[4]. Płytkie i spokojne wody Zatoki Puckiej są wykorzystywane do uprawiania
windsurfingu
. Nieopodal wsi znajduje się również
plaża nudystów
, upamiętniona przez
Zbigniewa Wodeckiego
w piosence Chałupy welcome to. Położona siedem kilometrów od nasady
Mierzei Helskiej
nad
Zatoką Pucką
. Wieś zaopatrzona jest w prywatne kwatery, pensjonaty i ośrodki wypoczynkowe. Samorząd mieszkańcówMiasto
Władysławowo
utworzyło
jednostkę pomocniczą
– osiedle "Chałupy". Organem uchwałodawczym osiedla jest zebranie mieszkańców. Organem wykonawczym osiedla jest przewodniczący zarządu osiedla. Dodatkowo organem pomocniczym dla przewodniczącego jest zarząd osiedla, który łącznie z nim liczy od 4 do 7 członków. Przewodniczący i jego zarząd są wybierani przez wyborcze zebranie mieszkańców[5]. HistoriaWcześniej miejscowość nazywała się m.in. Budziszewo - od nazwiska rybaków Budziszów[6].Do dziś najczęstsze nazwisko mieszkańców Mierzei Helskiej to Budzisz[6].Pierwsze wzmianki o osadzie pochodzą z roku
1635
, kiedy to król
Władysław IV
założył w tej okolicy twierdzę Vladislausburg, stanowiącą element systemu obrony polskiego wybrzeża. W
1664
osada rybacka Budziszew, przeszła pod władanie rodziny Sobieskich. Inna nazwa Chałup to Ceynowa[6]. Nazwa Chałupy pojawiła się pierwszy raz w roku
1920
, choć nazwa Ceynowa funkcjonowała jeszcze do roku
1928
. W
1922
poprowadzono przez Chałupy linię kolejową, łącząca
Hel
z
Władysławowem
. Wtedy wieś liczyła 230 osób.[6] Od tego czasu wieś poczęła stopniowo przekształcać się z osady rybackiej w popularny kurort wypoczynkowy. W
1991
w Chałupach powstał kościół pod wezwaniem
św. Anny
, w
1997
od strony Zatoki Puckiej wybudowano
przystań morską
. Od kilkudziesięciu lat odbywają się w Chałupach regaty starych łodzi rybackich (tzw. pomeranek) Kaszubskie Łodzie pod Żaglami (
kasz.
"Kaszëbszczi bôtë pod żôglama). Od roku 1975 Chałupy administracyjnie leżą w granicach miasta Władysławowo. Ostatni na Kaszubach "sąd boży"W roku
1836
odbył się w Chałupach (noszących wtedy nazwę Ceynowa) ostatni na
Kaszubach
"
sąd boży
" - Krystyna Ceynowa, samotna wdowa po rybaku, posądzona została o czary. Mieszkańcy wytknęli jej, że nigdy nie chodziła do kościoła, a na jej kominie siadały czarne wrony. Zarzucano jej również rzucenie uroku na chorego rybaka. Sprowadzony z
Sopotu
znachor podburzył tłum, który skazał kobietę na tzw. "
próbę wody
", która skończyła się śmiercią oskarżonej. Wydarzenie to odbiło się szerokim echem w okolicy - znachor skazany został na karę dożywotniego pozbawienia wolności,
Stefan Żeromski
poświęcił postaci Krystyny Ceynowej jeden z rozdziałów książki "Wiatr od morza". Na podstawie tej historii powstała legenda o czarownicy Ortyszy. Od jej imienia nazwano wydmę Ortus położoną 3 km od centrum Chałup[6]. Przypisy- ↑ Dr F. Lorentz "Polskie i kaszubskie nazwy miejscowości na Pomorzu Kaszubskiem" () ()
- ↑ Ministerstwo Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska, Główny Urząd Statystyczny: Wykaz urzędowych nazw miejscowości w Polsce. T. 1, A-J. Warszawa: Wydawnictwa Akcydensowe, 1980, s. 217.
- ↑
Chałupy
. W: Krajowy Rejestr Urzędowy Podziału Terytorialnego Kraju [on-line]. Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2010-02-17].
- ↑
Gmina w liczbach
(
pol.
). Urząd Miejski we Władysławowie. [dostęp 2010-02-17].
- ↑
Uchwała Nr XVIII/205/04 Rady Miejskiej Władysławowa z dnia 28 kwietnia 2004 r. ws. statutu samorządu mieszkańców
(Dz. Urz. Woj. Pomorskiego z 2004 r. Nr 109, poz. 1919)
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 Franciszek Mamuszka, Ziemia Pucka, Warszawa, PTTK "Kraj", 1989,
Linki zewnętrzne
Inne hasła zawierające informacje o "Chałupy":
Władysławowo
...
Beskid Żywiecki
dostarczających wody oraz czasami ułatwiającymi zwózkę drewna a nawet dostęp w góry. Chałupy budowano osią długą prostopadle do drogi, przeważało budownictwo drewniane choć na ...
Jan Kasprowicz
mniej pospolite czy dosłowne, bardziej symboliczne − bliskie
byronowskiemu
Manfredowi[10].
Sonety
Z Chałupy zdradzają przy tym pewną tendencję: ponad obrazem wiejskiego życia unosi się ...
Płot
pogórzańska
ogrodzona płotem z roku 1858. Całość przeniesiona do
skansenu w Sanoku
Dawne Chałupy z Rożnowic (Rosenberga). Zagroda
pogórzańska
ogrodzona płotem. Całość przeniesiona do
skansenu ...
Beskid Śląski
w. (ob. Izba Regionalna); kilkadziesiąt innych drewnianych chałup i budynków gospodarczych w
Istebnej
;Chałupy z XVIII-XIX wieku w
Brennej
(zabytki zanikające w wyniku rozbiórek);kościół drewniany ...
1939
...
Vincent van Gogh
oraz sceny z życia
chłopów
. Był zachwycony krajem. Malował wrzosowiska, pola ziemniaków, Chałupy, pasterzy, stada bydła wracające o zmroku. Brakowało mu jednak funduszy na ...
Statek rybacki
...
Chałupy
Na mapach:
54°45'31″N 18°30'34″E / 54.75861, 18.50944
Herb WładysławowaChałupyczęść miasta
Władysławowa
Plaża w ChałupachStatusczęść miastaLudność (
2009
) -
liczba ludności
376
Strefa numeracyjna
58
Kod pocztowy
84-120
Tablice rejestracyjne
GPU
SIMC10
0935038
54°45'31″N 18°30'34″E ...
Mennonici
więźniów
Stutthofu
.Pozostawili po sobie ciekawą kulturę materialną, zadbane wioski, schludne i czyste Chałupy, a może przede wszystkim liczne
cmentarze
o fantazyjnych nagrobkach (można je ...
Inne lekcje zawierające informacje o "Chałupy":
239. Charakterystyka regionów geograficznych. Roztocze (plansza 9)
od dawna słynie z budownictwa drewnianego. Architektura regionalna jest bardzo specyficzna. Drewniane Chałupy są pomnikami ciesielstwa ludowego. Budownictwo sakralne również opierało się na drewnie ...
018. Morfologia wybrzeży morskich (plansza 16)
...
141. Zabór pruski (plansza 4)
(stawiano murowane budynki i kryto je dachówką), które wypierały strzechy i gliniane Chałupy, mieszczące się na Śląsku, Pomorzu i w Wielkopolsce. W rozwoju gospodarczym ...
|