Frankenstein
FrankensteinBoris Karloff jako stwór Frankensteina w ekranizacji z 1931 r. Frankenstein – bohater powieści
Mary Shelley
pt.
Frankenstein albo: Współczesny Prometeusz
. Student filozofii naturalnej Wiktor Frankenstein tworzy i ożywia sztucznego człowieka, zszytego z fragmentów trupich ciał. Autorka nie podaje w swej powieści dokładnego opisu procesu, uważa się jednak powszechnie, iż Frankenstein złożonego przez siebie stwora ożywił przy użyciu
wyładowania elektrycznego
. Pierwowzorem tej postaci był prawdopodobnie
alchemik
,
filozof
i
wynalazca
–
Johann Konrad Dippel
. Postać Frankensteina stawia pytania dotyczące granic eksperymentów naukowych, igrania z życiem i
śmiercią
oraz istoty człowieczeństwa. Mimo ze w powieści powstały twór nie ma imienia, w
kulturze masowej
przyjęło się określać go właśnie mianem frankensteina, stąd pisownia dwu odrębnych znaczeń (wielką, bądź małą literą): - Frankenstein – tytułowy bohater powieści, nazwisko twórcy potwora
- frankenstein – monstrum, na podobieństwo tego z powieści (a raczej z
filmu
)
Nazwisko bohatera największej liczby
filmowych
horrorów
pochodzi od nazwy zamku Frankenstein niedaleko
Darmstadt
w Niemczech, w którym mieszkał i pracował wspomniany wyżej Johann K. Dippel. Niektóre źródła podają, iż nazwisko doktora Frankensteina ma pochodzić od nazwy miasta na
Dolnym Śląsku
–
Ząbkowic Śląskich
(ówczesna nazwa miasta to właśnie Frankenstein). Mieszkała tam rodzina prawdziwego doktora Frankensteina. Pisarka
Mary Shelley
miała spotkać go podczas swojej podróży po
Europie
i urzeczona nim postanowiła jego nazwisko nadać bohaterowi swojej powieści[]. Notabene
zła sława miejscowości Frankenstein
pochodzi od praktyk, o które oskarżano grabarzy z tej miejscowości w
1606
r. Sporządzać mieli oni trujący proszek z ludzkich zwłok, którego rozsypywanie po domach i smarowanie nim klamek miało być przyczyną zarazy[1]. W latach dwudziestych XX w. w sąsiednich Ziębicach działał jeden z najsłynniejszych morderców-kanibali w Europie,
Karl Denke
. Jak się oblicza zwabił on do swojego domu i zamordował ok. 40 osób, głównie włóczęgów i przyjezdnych. Ciała swoich ofiar peklował i sprzedawał fabrykom konserw, zaś z ich skóry wyrabiał paski i galanterię skórzaną. O wydarzeniach tych donosił "Frankenstein – Muensterburger Zaitung"[2]. Filmy z Frankensteinem- Pierwsza adaptacja powieści Mary Shelley był film
Frankenstein
z 1910 roku powstały w wytwórni
Thomasa Edisona
.
- Amerykańska wytwórnia
Universal Studios
wyprodukowała całą serię filmów, w których monstrum grali:
-
Frankenstein
(1931 –
Boris Karloff
) – najsłynniejszy film z Frankensteinem
-
Narzeczona Frankensteina
(Bride of Frankenstein) (1935 – Karloff)
- Syn Frankensteina (Son of Frankenstein) (1939 – Karloff)
- Duch Frankensteina (Ghost of Frankenstein) (1942 – Lon Chaney Jr.)
- Frankenstein spotyka Wilkołaka (Frankenstein Meets the Wolf Man) (1943 –
Bela Lugosi
z kaskaderem Eddie Parkerem w niektórych niebezpiecznych scenach)
- Dom Frankensteina (House of Frankenstein) (1944 – Glenn Strange)
- Dom Draculi (House of Dracula) (1945 – Strange)
-
Abbott i Costello spotykają Frankensteina
(Bud Abbott Lou Costello Meet Frankenstein) (1948 – Strange).
- Uniwersal wyprodukował też
sitcom
Potwory (Monsters) z Fredem Gwynne jako Hermanem Munster charakteryzowanym na filmowego Frankensteina Karloffa.
- Brytyjske studio
Hammer Films
wyprodukowało serię filmów w których Dr Frankenstein zazwyczaj był grany przez Petera Cushinga, a potwór przez:
- Przekleństwo Frankensteina (The Curse of Frankenstein) (1957 –
Christopher Lee
)
- Zemsta Frankensteina (The Revenge of Frankenstein) (1958 – dwa potwory: Michael Gwynn i Peter Cushing)
- Zło Frankensteina (The Evil of Frankenstein) (1964 – Kiwi Kingston)
- Frankenstein stworzył kobietę (Frankenstein Created Woman) (1967 – Susan Denberg)
- Frankenstein musi zginąć (Frankenstein Must be Destroyed) (1969 – Freddie Jones)
- Horror Frankensteina (The Horror of Frankenstein) (1970 – David Prowse)
- Frankenstein i potwór z piekła (Frankenstein and the Monster from Hell) (1974 – Prowse)
- Inne adaptacje filmowe zasługujące na uwagę:
Oprócz wyżej wymienionych filmów powstało jeszcze kilkadziesiąt innych, kinowych i telewizyjnych, w których bohaterem był dr Frankenstein lub potwór – Frankenstein. Przypisy- ↑ Marcin Dziedzic, Gabriela Połutrenko Afery śląskich grabarzy, "Sudety" nr 2/35 (luty 2004) s. 12
- ↑ Katarzyna Kownacka, Karl Denke, ludożerca z Ziębic, Nowa Trybuna Opolska 13 kwietnia 2009
Zobacz też
Inne hasła zawierające informacje o "Frankenstein":
Literatura – przegląd chronologiczny
w literaturze – The Sketch Book –
Washington Irving
1818 w literaturze
–
Frankenstein
–
Mary Shelley
1817 w literaturze – Ormond and Harrington –
Maria ...
1851
...
Juliusz Słowacki
queer
poezji i teatru Słowackiego znajdują się w książkach:
Kazimiera Szczuka
, Kopciuszek, Frankenstein i inne oraz Tomek Kitliński, Paweł Leszkowicz, Miłość i demokracja. Rozważania ...
1910
szkołach lotniczych, m.in. w Châlons,
Pau
i Douzy).
18 marca
– premiera filmu
Frankenstein
.
19 marca
– w
USA
,
partia republikańska
ograniczyła wpływy
Spikera Izby ...
Owca Dolly
...
Potwór
...
Mel Brooks
(The Producers,
1968
)Dwanaście krzeseł (The Twelve Chairs,
1970
)
Płonące siodła
(Blazing Saddles,
1974
)
Młody Frankenstein
(Young Frankenstein,
1974
)
Nieme kino
(Silent Movie,
1976
)
Lęk wysokości
(High Anxiety,
1977
)
Historia ...
Monsanto
...
France Gall
folles" (
1969
)"Baci, baci, baci" (
1969
)"Zozoï" (
1970
)"Les Éléphants" (
1970
)"C'est cela l'amour" (
1971
)"Chasse neige" (
1971
)"Frankenstein" (
1972
)"5 minutes d'amour" (
1972
)"Plus haut que moi" (
1973
)"La déclaration" (maj
1974
)"Mais, ...
Oscar za najlepszy scenariusz adaptowany
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Frankenstein":
Hasło nie występuje w innych lekcjach!
|