Ruse (
bułg.
Русе) – miasto leżące w północno-wschodniej
Bułgarii
, nad rzeką
Dunaj
, piąte pod względem liczby mieszkańców w kraju, liczące 177,5 tys. mieszkańców (
2005
r.). Stolica
obwodu Ruse
.
Największy bułgarski
port rzeczny
na Dunaju, przez który przechodzi znaczna część bułgarskiego
eksportu
. Jest to także ważny
węzeł komunikacyjny
, ponieważ poprzez
Most Przyjaźni
możliwe są połączenia
kołowe
i
kolejowe
z
Rumunią
. Rozwinięty przemysł środków transportu (budowa statków, taboru kolejowego), maszynowy (m.in. obrabiarki, maszyny rolnicze), metalowy, spożywczy (m.in. przetwórstwo owoców i warzyw, winiarstwo, przemysł cukrowniczy, tytoniowy, młynarski), włókienniczy (bawełniany i jedwabniczy), chemiczny, rafinacja ropy naftowej; poza tym przemysł skórzano-obuwniczy, drzewny, gumowy. Ruch lotniczy obsługuje
port lotniczy Ruse
.
Miasto jest znane ze swojej
XIX
i
XX
-wiecznej
architektury
.
Historia
Początki miasta sięgają czasów rzymskich. Prawdopodobnie już za czasów imperatora
Wespazjana
(
69
-
79
r. n.e.) powstały umocnienia i port Seksaginta Prista (co może oznaczać miasto 60 statków). W końcu
VI
w.
Słowianie
i
Awarowie
zniszczyli twierdzę. Od
IX
w. w tym miejscu najpierw powstała średniowieczna osada bułgarska Ruse, a potem twierdza. Po chrystianizacji Bułgarii miasto dostało nazwę Giurgevgrad i rozwijało się dobrze ze względu na obecność portu.
Od
XVI
w. (od czasów niewoli
tureckiej
) miasto zmieniło nazwę na Rusczuk – miało tu miejsce dowództwo tureckiej floty dunajskiej. Od
XIX
w., ze względu na swoje położenie nad Dunajem i bliskość Bukaresztu, do miasta szybko przenikała nowoczesna cywilizacja. Tu powstała pierwsza w Bułgarii linia i stacja kolejowa, a także nowoczesna drukarnia. Jako jedno z głównych miast
Imperium osmańskiego
Ruse przyciągało wiele postaci bułgarskiego odrodzenia.
Powstał ruseński komitet rewolucyjny, który w
1874
r. stał się centralnym komitetem krajowym. Działalność miała na celu wyzwolenie Bułgarii spod zaboru tureckiego – stało się to w lutym
1878
r., kiedy
rosyjskie
wojska pod dowództwem gen. Totlebena wkroczyły do miasta. Przed i po wyzwoleniu powstało wiele fabryk (stocznia, garbarnia, browar i inne). W
1890
r. było już 14 fabryk, a w
1907
r. powstała największa w Bułgarii fabryka produkująca maszyny. W okresie międzywojennym miasto dotknął ogólnoświatowy kryzys gospodarczy – wiele firm i banków upadło lub wycofało się.
Po
II wojnie światowej
Bułgarii został narzucony
sowiecki
model ekonomiczny – rozpoczęła się nacjonalizacja i industrializacja. W ciągu kilku dziesięcioleci miasto stało się jednym z większych ośrodków przemysłowych w kraju. W
1954
r. został wybudowany most na Dunaju łączący Bułgarię i Rumunię (miasto
Giurgiu
) (most "Przyjaźni"), a potem 2 stacje kolejowe, lotnisko. W 1949 powstała opera, w 1959 filharmonia. Miasto gości na stałe wiele międzynarodowych festiwali muzycznych. Od
1946
istnieje wyższa uczelnia – obecnie Ruseński Uniwersytet. W
1976
wybudowano najwyższą na Bałkanach wieżę telewizyjną (201 m).
W Ruse urodził się laureat literackiej nagrody Nobla
Elias Canetti
.
1 stycznia 2007 w Ruse uroczyście zniesiono granicę między Bułgarią i Rumunią, będącymi od północy członkami UE.
Linki zewnętrzne