Grusza
GruszaPokrój drzewa gruszy rosnącej na skłonie Grusza (Pyrus
L.
) –
rodzaj
w większości niewielkich drzew z rodziny
różowatych
(Rosaceae). Pierwotnie cały rodzaj występował w strefie umiarkowanej
Eurazji
nie sięgając jednak tak daleko na północ jak
jabłoń
, gdyż wymagania cieplne grusz są wyższe. Systematyka grusz jest bardzo zawiła. Gatunki łatwo się ze sobą krzyżują, tworząc liczne podgatunki i formy przejściowe. Dlatego wśród systematyków brak zgody co do podziału grusz, rozgraniczenia i liczby ich gatunków oraz
odmian botanicznych
. Obecnie szacuje się (w zależności od autora), że rodzaj Pyrus zawiera od 30 do 60 gatunków. W ciągu liczącej co najmniej 30 wieków uprawy gruszy wyselekcjonowano kilka tysięcy
odmian uprawnych
, które dzieli się na dwie grupy w zależności od dominującego udziału
genów
z poszczególnych gatunków na
grusze zachodnie
(europejskie) i
grusze wschodnie
(azjatyckie).
Gatunkiem typowym
jest
Pyrus communis
L.[2]. Morfologia- Pokrój
-
Drzewo
lub rzadziej
krzewy
o wysmukłym kształcie. U gatunków drzewiastych na ogół jest dobrze wykształcony przewodnik. Grusze mają przeważnie palowy system korzeniowy.
Pędy
są zazwyczaj proste, sztywne, delikatnie zygzakowate lub łukowato wygięte i sporadycznie pokryte cieniami (np. Pyrus paschia D.Don). Barwa pędów jest bardzo zmienna, mogą być zielone, brązowe, żółtawe, ciemnoczerwone lub z odcieniem fioletowym.
-
Liście
- Kształt liścia może być eliptyczny, jajowaty lub wydłużony, lancetowaty. Brzeg blaszki liściowej może być nagi lub szczeciniasto zakończony, piłkowany, karbowany lub całobrzegi. Ze względu na duże zróżnicowanie cech morfologicznych liście są podstawowym kryterium do oznaczania gatunków a także podziału rodzaju na sekcje.
-
Kwiaty
- Są 5-krotne, obupłciowe, zebrane w
baldachogrona
. Płatki grusz są prawie zawsze białe. Szyjki
słupków
są wolne aż do dna kwiatowego.
Pręciki
grusz mają
pylniki
fioletowopurpurowe. Kwiaty są raczej bez zapachu, owadopylne.
-
Owoce
- Są często wydłużone, przy szypułce nieco stożkowate i rzadko przy niej zagłębione, przy kielichu zagłębienie jest częstsze choć także nie jest regułą. W miąższu grusz jest zawsze pewna liczba komórek kamiennych. Skórka jest gruba ziarnista, zielona, żółta lub brązowa, często ordzawiona. Oś owocu, na długim odcinku jest zmięśniała, często pełna (w przeciwieństwie do jabłoni), a komory nasienne zamknięte.
EkologiaRosną zarówno na stanowiskach zacienionych jak i słonecznych, zwykle pojedynczo lub w grupach. W
Kaukazie
tworzą gęste zarośla i lasy. Zajmują bardzo różne siedliska, suche, świeże i wilgotne, większość gatunków preferuje siedliska żyzne i ciepłe. Grusze są w wysokim stopniu odporne na zapylenie i zawartość dwutlenku siarki w powietrzu. Systematyka- Pozycja systematyczna wg
Angiosperm Phylogeny Website
(2001...)
Rodzaj z plemienia Pyreae, podrodziny Spiraeoideae (dawniej Pomoideae) z rodziny
różowatych
Rosaceae, rzędu
różowców
Rosales w obrębie kladu
różowych
obejmującego część roślin
okrytonasiennych
[3][1]. - Pozycja rodzaju w
systemie Reveala
(1993–1999)
Gromada
okrytonasienne
(Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa
Rosopsida
Batsch, podklasa
różowe
(Rosidae Takht.), nadrząd Rosanae Takht., rząd
różowce
(Rosales Perleb), podrząd Rosineae Erchb., rodzina
różowate
(Rosaceae Juss.), podrodzina Pyroideae Burnett, plemię Pyreae Baill., podplemię Pyrinae Dumort., rodzaj grusza (Pyrus L.)[4]. - Gatunki
flory Polski
[5]
- Pozostałe gatunki
-
grusza brzozolistna
(Pyrus betulifolia Bunge.)
-
grusza chińska
(Pyrus pyrifolia (Burm.f.) Nakai)
-
grusza drobnoowocowa
(Pyrus calleryana Decne.)
- grusza himalajska (Pyrus pashia Buch.-Ham.ex D.Don)
- grusza migdałowata (Pyrus amygdaliformis Vill.)
-
grusza oliwnikowa
(Pyrus elaeagrifolia Pall.)
- grusza Regela (Pyrus regelii Rehder)
-
grusza syryjska
(Pyrus syriaca Boiss.)
- grusza szałwiolistna (Pyrus salvifolia DC.)
- grusza tajwańska (Pyrus taiwanensis Iketani& H.Ohashi)
- Pyrus boissieriana Buhse
- Pyrus ×canescens Spach.
- Pyrus complexa Rubtzov
- Pyrus cordata Desv.
- Pyrus cossonii Rehder
- Pyrus dimorphophylla Makino
- Pyrus elaeagrifolia subsp.kotschyana (Boiss.ex Decne.) Browicz
- Pyrus fauriei C.K.Schneid.
- Pyrus gharbiana Trab.
- Pyrus glabra Boiss.
- Pyrus hondoensis Kikuchi & Nakai
- Pyrus koehnei C.K.Schneid.
- Pyrus korshinskyi Litv.
- Pyrus ×lecontei Rehder
- Pyrus mamorensis Trab.
- Pyrus ×michauxii Bosc ex Poir.
- Pyrus ×phaeocarpa Rehder
- Pyrus pseudopashia T.T.Yu
- Pyrus ×serrulata Rehder
- Pyrus turcomanica Maleev
- Pyrus xerophila T.T.Yu
Przypisy- ↑ 1,0 1,1 Stevens P.F.:
Angiosperm Phylogeny Website
(
ang.
). 2001–. [dostęp 2010-01-25].
- ↑
Index Nominum Genericorum
. [dostęp 2009-02-22].
- ↑ D. Potter, T. Eriksson, R. C. Evans, S. Oh, J. E. E. Smedmark, D. R. Morgan, M. Kerr, K. R. Robertson, M. Arsenault, T. A. Dickinson, C. S. Campbell. Phylogeny and classification of Rosaceae. „Plant Systematics and Evolution”. 266, ss. 5-43 (2007).
doi:10.1007/s00606-007-0539-9
.
- ↑ Crescent Bloom:
Systematyka rodzaju Pyrus
(
ang.
). The Compleat Botanica. [dostęp 2009-02-22].
- ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland : a checklist.
Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski
. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. .
Bibliografia- Grzegorz Łysiak: Uprawa i odmiany gruszy. Warszawa: Hortpress, 2006, s. 156. .
- Aleksander Rejman (red.): Pomologia odmianoznawstwo roślin sadowniczych. Warszawa: PWRiL, 1994, s. 679. .
- Bolesław Sękowski: Pomologia systematyczna. T. I. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1993, s. 321. .
Inne hasła zawierające informacje o "Grusza":
Francuski kalendarz rewolucyjny
...
Chomiki
...
Brudnica mniszka
...
Boks
...
Grusza
Grusza
Systematyka
Domena
:
eukarionty
Królestwo
:
rośliny
Klad
:
rośliny naczyniowe
Klad
:
rośliny nasienne
Klasa
:
okrytonasienne
Klad
:
klad różowych
Rząd
:
różowce
Rodzina
:
różowate
Rodzaj
:Grusza
Nazwa systematyczna
Pyrus
L.
Sp.Pl. 479. 1753
Morfologia
gruszy pospolitej
Kwiatostan
Pokrój drzewa ...
Zawilec gajowy
...
Estry
...
Żółw błotny
...
Grusza pospolita
...
Pomnik przyrody
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Grusza":
Jak pisać o miłości? (plansza 7)
nasz romans tak się nie zakończył?...
Wtem błyskawica nocna zamigoce:
Sucha w ogrodzie zaszeleszczy Grusza
I puszczyk z jękiem w okno załopoce...
Pomyślisz sobie, że to moja dusza.
Tak ...
123. Kwiaty roślin nasiennych oraz powstawanie nasion i owoców (plansza 15)
pozorny wywodzi się z jednego wielozalążniowego kwiatu. Podobnym rodzajem kwiatu charakteryzuje się Grusza. Owoce pozorne występują najczęściej u przedstawicieli rodziny różowatych, czyli u truskawki, ...
|