Włochy (Republika Włoska,
wł.
Italia, Repubblica Italiana) – państwo położone w
Europie Południowej
, na
Półwyspie Apenińskim
, będące członkiem wielu organizacji, m.in.:
UE
,
NATO
, należące do ośmiu najbardziej uprzemysłowionych i bogatych państw świata –
G8
.
Ustrój polityczny i partie polityczne
Ustrój
demokratyczny
,
republika
z dwuizbowym
parlamentem
(kadencja pięcioletnia)
- Izbą Deputowanych (630 miejsc)
- Senatem (315 miejsc + senatorowie dożywotni)
Obie izby parlamentu wybierane są w wyborach powszechnych, równych, bezpośrednich, w głosowaniu tajnym. Jest 27 sztucznie wytyczonych okręgów w wyborach do Izby Deputowanych, a w wyborach do Senatu okręgami są regiony.
Głową państwa jest
Prezydent Republiki
wybierany na 7-letnią kadencję przez Zgromadzenie Narodowe – wspólnie obradujące obie izby parlamentu, wraz z reprezentantami regionów (1 z Valle d'Aosta, z pozostałych 19 regionów po 3).
Ustrój państwa można określić jako odmianę systemu
parlamentarnego
, w której wzmocniono jednak rolę prezydenta – dysponuje on na przykład swobodnym prawem desygnowania premiera – co jest istotne w systemie wielopartyjnym; w przypadku dymisji rządu może jej nie przyjąć i rozwiązać parlament.
System polityczny panujący we Włoszech powszechnie zaliczany jest do mało stabilnych. Rozwiązany
6 lutego
2008
gabinet
Romano Prodiego
był 61. rządem po zakończeniu
II wojny światowej
.
Włoski system partyjny
Włoski system należy do
wielopartyjnych
. Scena polityczna jest mocno rozdrobniona, jednak aktualnie najważniejsze partie skoncentrowane są w dwóch obozach – rządzącej koalicji
centroprawicowego
Ludu Wolności
z
Ligą Północną
oraz w pozostającej w opozycji do rządu koalicji partii
centrolewicowych
, w tym m.in.
Partii Demokratycznej
. Do głównych ugrupowań włoskiej sceny politycznej zalicza się:
Przywódcy Włoch
Geografia
Całkowita granica lądowa Włoch wynosi 1932,2 km. Sąsiadują z
Francją
– 488 km granicy,
Szwajcarią
– 740 km,
Austrią
– 430 km i
Słowenią
– 232 km). Wewnątrz terytorium Włoch znajdują się ponadto dwa państwa-
enklawy
:
San Marino
(39 km granicy) i
Watykan
(3,2 km).
Długość wybrzeża włoskiego wynosi aż 7600 km. Oblewają je wody kilku akwenów
Morza Śródziemnego
:
Morze Liguryjskie
,
Morze Tyrreńskie
,
Morze Jońskie
i
Morze Adriatyckie
.
Najwyższy punkt położony jest na najwyższym
masywie
Europy
–
Mont Blanc
. Nosi on nazwę Monte Bianco di Courmayeur – jego wysokość to 4748 m n.p.m.
Podział administracyjny
Włochy podzielone są na
20 regionów
(5 z nich na prawach szczególnych),
109 prowincji
(z których 2 są autonomiczne) i 8092 gminy. Regiony:
¹ Do regionu
Lombardia
należy także włoska
enklawa
w
Szwajcarii
o nazwie
Campione d'Italia
.
Miasta
Do najludniejszych miast włoskich należy
Rzym
,
Mediolan
oraz
Neapol
.
Historia
- Ta sekcja jest . Jeśli możesz, .
Gospodarka
- Ta sekcja jest . Jeśli możesz, .
Włochy zajmują pierwsze miejsce w produkcji win na świecie (zaraz po nich jest Francja). Kraj jest wysoko rozwinięty. Górnictwo odgrywa coraz mniejszą rolę z powodu wyczerpania złóż. Największe znaczenie ma przemysł środków transportu. Istotny jest przemysł
motoryzacyjny
– Włosi produkują między innymi samochody marki
Fiat
,
Ferrari
,
Maserati
,
Iveco
,
Lancia
,
Alfa Romeo
,
Pagani
i
Lamborghini
.
Turystyka
Od lat Włochy znajdują się na 3-4 miejscu pod względem liczby przyjeżdżających turystów zagranicznych i wpływów z turystyki, które sięgają 2% PKB.[] W 2003 roku liczba osób odwiedzających Włochy osiągnęła 39,6 mln, zaś dochody z turystyki zagranicznej 28,8 mld dolarów USA. Na potrzeby obsługi ruchu turystycznego zbudowano ogromną liczbę obiektów noclegowych, restauracji i barów, a coroczne wydatki promocyjne i reklamowe wynoszą ponad 230 mln euro. Baza noclegowa osiągnęła 2 mln łóżek w obiektach o rozmaitym standardzie[].
Demografia
(XII 2007) |
Liczba ludności | 59 619 290 |
kobiety | 30 669 543 |
mężczyźni | 28 949 747 |
Ludność według wieku (I 2008) |
0 – 14 lat | 14,1% |
15 – 64 lat | 65,9% |
ponad 64 lata | 20,0% |
w tym: ponad 80 lat | 5,5% |
Społeczeństwo |
Przyrost naturalny | -0,12‰ |
Współczynnik urodzeń | 9,5 urodzeń na 1000 mieszkańców |
Współczynnik zgonów | 9,6 zgonów na 1000 mieszkańców |
Włochy należą do najludniejszych państw Europy (czwarte miejsce na kontynencie) o wysokiej, lecz zróżnicowanej gęstości zaludnienia. Na 1 km² przypada średnio prawie 200 osób, ale w niektórych regionach wskaźnik ten jest znacznie wyższy, np. w Lombardii wynosi on ok. 388 mieszk./km², w Ligurii – 291, w Lacjum – 303, a w Kampanii – nawet 425. Wyraźnie słabiej zaludnione są obszary na południu: Basilicata – tylko 60 mieszk./km², a Moliza – 73; wysoką gęstość zaludnienia ma zaś Apulia – 209 osób na km². Najrzadziej zaludniona jest wysokogórska Dolina Aosty – 38. Z dwóch głównych wysp Sycylię zasiedla 195 mieszk./km², a Sardynia zaledwie 68 mieszk./km².
Prawie całą ludność stanowią
katolicy
– 87,6% (licząc wszystkich ochrzczonych), z których niewielu regularnie praktykuje. Przez długi czas o stanie praktyk religijnych obowiązywały dane, że około 30% Włochów uczestniczy w niedzielnych nabożeństwach przynajmniej raz w tygodniu, a kolejne 20% przynajmniej raz w miesiącu. Dane te pochodziły z ośrodków sondażowych, w których respondenci sami określali własne zaangażowanie religijne. Jednakże badania przeprowadzone przez Patriarchat Wenecji w 619 kościołach wykazały, że jedynie 15% wiernych każdej niedzieli uczestniczy we mszach, a 8% przynajmniej raz w miesiącu, co daje razem 23%[2]. W północnej części kraju (włoski
Tyrol
) żyje kilkadziesiąt tysięcy
protestantów
, a w całym kraju około 675 tysięcy (1,1%). Pozostałymi największymi wspólnotami chrześcijańskimi są
prawosławni
(1,2%) i
Świadkowie Jehowy
(0,9%). Napływ imigrantów z
Albanii
i krajów arabskich spowodował wzrost liczby
muzułmanów
do 1,2 miliona (2,1%), a ich skupiskami są Apulia, Basilicata, Rzym, Genua i Mediolan. Coraz liczniejsi stają się także wyznawcy religii wschodnich, głównie
sikhizmu
,
hinduizmu
i
buddyzmu
(łącznie 0,6%). Ponadto w
Rzymie
i
Mediolanie
mieszkają znaczniejsze grupy wyznawców
judaizmu
– w sumie w całych Włoszech 25 – 45 tysięcy. 3,4 miliona Włochów (5,8%) formalnie nie należy do żadnej wspólnoty religijnej, ale osób deklarujących
ateizm
, brak wyznania lub obojętność religijną prawdopodobnie jest nawet trzykrotnie więcej.
Zdjęcie satelitarne Włoch
Włochy mające niegdyś jeden z wyższych wskaźników przyrostu naturalnego w
Europie
od piętnastu lat borykają się z przewagą zgonów nad urodzeniami. W
2003
wskaźnik urodzeń na 1000 mieszkańców wyniósł 9,4, zaś zgonów 9,8, co dało naturalny ubytek ludności na poziomie 0,4 promila. Obecnie dzięki imigrantom przybywającym z różnych stron świata pragnących zalegalizować swój pobyt, liczba ludności kraju ciągle wzrasta; przewiduje się, że wkrótce przekroczy 60 mln. Dzięki znacznemu postępowi medycyny oraz opieki zdrowotnej Włochy szczycą się jednym z najniższych wskaźników śmiertelności niemowląt, który spadł poniżej 5 na 1000 urodzeń żywych oraz najdłuższym – po
Szwecji
przeciętnym trwaniem życia spośród wszystkich krajów
UE
; mężczyźni żyją średnio 78,5 lat, zaś kobiety 82,7 lat (dane z 2003 roku).
Struktura wiekowa ludności wykazuje szybki wzrost udziału ludności starszej niż 65 lat (poprodukcyjnej) i jednocześnie spadek udziału dzieci i młodzieży w ogólnym zaludnieniu kraju. W 2003 roku osoby mające 19 lat i mniej stanowiły 18,9% ogółu mieszkańców, od 20 do 39 lat – 29,7%, w wieku od 40 do 64 lat – 32,4% i w wieku 65 lat i powyżej aż 19,0%.
53,4% włoskich rodzin nie posiada dzieci, 22% ma jedno dziecko, 20% dwoje dzieci, 4,5% rodzin posiada trójkę dzieci,1% posiada czwórkę dzieci .[3]
Aktywność zawodowa jest znacząco niższa od średniej
unijnej
, albowiem w 2003 roku tylko 24,4 mln osób pracowało w gospodarce (43%) wobec średniej
unijnej
ponad 51%. Od lat sześćdziesiątych ubiegłego wieku szybko spada zatrudnienie w rolnictwie oraz nieco wolniej w przemyśle, wzrasta natomiast liczba pracujących w usługach.
Struktura zatrudnienia była następująca (w procentach; dane za lata 2003/1990): przemysł 24,6/26,8, budownictwo 6,9/7,3, handel 15,4/14,8, transport i łączność 6,2/5,9, rolnictwo, leśnictwo i rybołówstwo 4,8/8,3, inne działy gospodarki 42,1/36,9.
Włochy należą do krajów o najwyższym w świecie poziomie edukacji, czego przejawem jest bardzo duża liczba studentów wynosząca w 2003 roku 1,86 mln, czyli 32,6 na tysiąc mieszkańców; w największych ośrodkach akademickich jak
Rzym
,
Mediolan
,
Turyn
,
Neapol
,
Padwa
czy
Bolonia
z najstarszym
uniwersytetem
na świecie studiuje po kilkadziesiąt tysięcy osób. W tym samym roku użytkownikami komputerów było 15,7 mln osób.
Wskaźnik urbanizacji rośnie powoli ze względu ostre tempo wyludniania się największych miast i przenoszeniem się ludności na przedmieścia – formalnie wiejskie. Statystyka włoska ponadto nie publikuje oficjalnych danych o zespołach miejskich, tylko o gminach w ich ścisłych granicach administracyjnych, niezależnie od statusu prawnego. W 2003 roku w
miastach
mieszkało prawie 68% ludności, przy czym wskaźnik koncentracji ludności w największych miastach jest wyraźnie mniejszy niż w innych podobnej wielkości krajach
Unii
. Od połowy lat osiemdziesiątych ubiegłego wieku Włochy notują znaczny napływ imigrantów, głównie z Albanii (Apulia), krajów arabskich północnej Afryki oraz Ameryki Południowej, którzy zasiedlili zwłaszcza Rzym i jego peryferia oraz okolice
Mediolanu
i
Turynu
, a także inne miasta na północy kraju. Liczba imigrantów w 2003 roku wyniosła 1126000, czyli 2% ludności, z czego około 32 tysiące stanowili Polacy. Wspomniana migracja ludności większych miast jest bardzo ciekawym zjawiskiem powodującym – niekiedy drastyczny – spadek zaludnienia głównych miast na rzecz osiedli podmiejskich.
Rozwój ludności najważniejszych miast włoskich przedstawia tabela (wszystkie liczące co najmniej 50 tysięcy mieszkańców), przy czym pod kreską zestawiono te pozostałe stolice prowincji, które nie osiągnęły tejże liczby mieszkańców:
Imigranci
Włochy dopiero w
latach 80.
XX wieku
stały się krajem będącym celem wielu imigrantów. Obecnie nielegalna imigracja stanowi duży problem dla rządu włoskiego, bowiem kraj ten posiada
linię brzegową
o długości 7600 km, którą trudno jest zupełnie uszczelnić. Każdego roku przybywają tutaj tysiące imigrantów z
Afryki
,
Chin
,
Indii
,
Turcji
,
Filipin
,
Albanii
i innych. Dziesiątki ludzi ginie podczas ciężkiej morskiej przeprawy. W samym roku
2005
do Włoch przybyło około 1 miliona nielegalnych imigrantów. W sumie na wyżej wymienione państwa przypada 38% spośród ogółu przyznanych pozwoleń na stały pobyt.
Duży wpływ na liczbę imigrantów przybywających do Włoch mają uchodźcy; takie wydarzenia jak konflikty na Bałkanach czy w basenie Morza Śródziemnego nie pozostają bez wpływu na ruchy imigracyjne. W 2005 roku zanotowano 95 500 wniosków o azyl. W obecnych czasach coraz większy napływ ludności napływa tutaj z takich krajów jak:
Afganistan
,
Iran
czy
Irak
. Oczywistym wydaje się fakt, iż sprawa imigracji legalnej i nielegalnej będzie ciągle powracać, ponieważ mimo że obecnie imigranci stanowią około 2,5% społeczeństwa włoskiego, ich liczba ciągle rośnie. W
2007
włoski rząd oszacował, że w kraju żyje już ponad 1 milion
muzułmanów
. Innymi licznymi grupami imigrantów mieszkających we Włoszech są:
obywatele dawnej Jugosławii
(800 tys.),
Albańczycy
(~500 tys.),
Azjaci
(360 tys.),
Rumuni
(320 tys.),
ludność z Europy Wschodniej
(300 tys.),
ludność z Ameryki Południowej
(280 tys.),
Afrykanie
(220 tys.),
Francuzi
(180 tys.),
Chińczycy
(140 tys.),
Ukraińcy
(107 tys.),
Niemcy
(100 tys.),
Polacy
(60 tys.) oraz pozostałe grupy ludzi, których liczba ogółem szacowana jest na około 270 tys.
Grupy etniczne i języki
Prawie całą ludność rodzimą stanowią
Włosi
, mówiący licznymi
dialektami
i odmianami
języka włoskiego
. Ponadto państwo włoskie uznaje istnienie następujących rodzimych mniejszości językowych:
Oświata
W szkolnictwie włoskim dużą wagę przywiązuje się do
integracji młodzieży niepełnosprawnej
z pełnosprawną, która jest szeroko realizowana na wszystkich szczeblach systemu szkolnego.
- Ta sekcja jest . Jeśli możesz, .
Sport
Włosi znani są z miłości do sportu i gier sportowych. Uwielbiają wyścigi
Formuły 1
za sprawą włoskiego teamu
Ferrari
, który jest legendą sportów motorowych. Mają 15 tytułów wśród kierowców oraz 16 wśród konstruktorów. Równie dużą popularnością cieszy się
piłka nożna
. Włosi zdobyli już
Mistrzostwo świata na Mundialu
4-krotnie, ostatnio w 2006 roku. Dodatkowo w
Rzymie
znajduje się
Stadion Olimpijski
. Często uprawianym sportem jest także
Palio
, czy wyścigi
gondoli
. Oprócz piłki nożnej dużą popularnością cieszy się
koszykówka
(2 miejsce drużyny narodowej począwszy od lat 50.),
siatkówka
(reprezentacja włoska jest jedną z najlepszych drużyn świata),
piłka wodna
,
szermierka
,
rugby
,
kolarstwo
,
hokej na lodzie
.
Kultura
Włochy są krajem prawie jednonarodowościowym. Jedynie pewne wymieszanie kultur można zauważyć na terenach przygranicznych w północnej części kraju, gdzie oprócz włoskiego obowiązują języki słoweński lub francuski (w zależności od graniczącego państwa). Odrębnością odznaczają się zwłaszcza wyspy, a mieszkańcy Sardynii uważani są przez niektórych za odrębny naród. Jednak to właśnie Sardynia była inicjatorką zjednoczenia kraju w XIX wieku.
Rytm życia rodzinnego wyznaczony jest przez zwyczaje i tradycje religijne. Nie ma tu jednak zbyt wielu świąt ogólnonarodowych, za to jest bardzo dużo świąt lokalnych, które obchodzone są niezwykle hucznie. Najczęstszą okazją są dni patronów miejscowości. Podczas wszystkich świąt najbardziej rozpowszechnioną tradycją są procesje. Obnoszone są wtedy relikwie i podobizny świętego. Całości towarzyszy wrzawa, muzyka oraz występy, przypominające spektakl teatralny. Największe uroczystości obchodzone są podczas Wielkanocy, począwszy od Wielkiego Piątku. Wówczas to procesje przemierzają ulice i obnoszą figury ukrzyżowanego Chrystusa. Wśród uczestników wyróżniają się zakapturzone postacie w habitach, śpiewające pokutne pieśni.
Uroczystości te odbywają się one głównie na zachodnim wybrzeżu Sycylii oraz w miastach południa, np. w Tarencie, Reggio. Natomiast w Wielką Sobotę przez ulice Nocera Tirinesa w Kalabrii przechodzi procesja biczowników.
Przed Bożym Narodzeniem w Neapolu odbywają się targi szopek. Tradycja żywej szopki pochodzi od św. Franciszka z Asyżu, który jako pierwszy ją zainicjował.
Obchodzi się tu również dzień Wszystkich Świętych. Zwyczaje nakazują, aby w ten dzień dzieci otrzymywały prezenty od rodziców w imieniu zmarłych krewnych.
Słynny jest również karnawał w Wenecji, który trwa przez pięć dni przed Środą Popielcową. Jest to wielka parada kostiumów i ręcznie wykonywanych masek. Na ten tydzień przyjeżdża do Wenecji wielu turystów, których głównym celem jest uczestniczenie w tych uroczystościach.
Pomimo że Włochy są państwem praktycznie jednonarodowościowym, częściej odczuwane jest ich przywiązanie do danego regionu niż do całego kraju. Odmienność poszczególnych regionów przejawia się w lokalnych tradycjach kulturowych, standardzie życia, dialektach, a także w krajobrazie.
Kultura i tradycja artystyczna Włoch wywarła ogromny wpływ na sztukę i kulturę innych krajów Europy. Niemal każdy zna takie nazwiska jak Leonardo da Vinci, Michał Anioł czy Botticelli.
Ich dzieła, często nawet nie kojarzone ze swoimi autorami, weszły na stałe do kanonu sztuki: "Mona Lisa", Kaplica Sykstyńska lub Pieta. Florencja, Rzym, Wenecja to miasta, do których zdąża wielu Europejczyków chcących poznać swoje kulturowe korzenie.
Język
Język włoski jest, pod względem słownictwa, najbliższy
łacinie
ze wszystkich
języków romańskich
. Współczesny włoski dużo zawdzięcza takim pisarzom, jak
Dante Alighieri
i
Alessandro Manzoni
, którzy za standard obrali język wyedukowanych Toskańczyków. Dzisiaj mówi się, że najlepsza mowa to la lingua toscana in bocca romana (toskański w rzymskich ustach). Aż do niedawna obok oficjalnego języka włoskiego istniało ponad 1,5 tysięcy dialektów. Językiem włoskim na świecie posługuje się ponad 100 milionów ludzi.
W rejonie Alp, zamieszkanym głównie przez Tyrolczyków, mówi się po tyrolsku (odmiana języka niemieckiego), a mieszkańcy nie uważają się ani za Austriaków, ani za Niemców.
Muzyka
Włochy uważane są za ojczyznę europejskiej muzyki artystycznej i przez wiele stuleci pełniły rolę centrum życia muzycznego w Europie. Tam najefektowniej rozwinęła się muzyka wokalna, we Włoszech powstała opera, ale także liczne gatunki muzyki instrumentalnej początek miały właśnie we Włoszech. W XVII i XVIII wieku najwięcej muzyków zatrudniano – zwłaszcza na bogatych dworach – właśnie z Włoch. Podobnie jak dzisiaj po angielsku, w całej Europie śpiewano najczęściej po włosku.
- Siedemnastowieczną Italię – pisze w Historii muzyki
Danuta Gwizdalanka
– szczęśliwie omijała większość nieszczęść, jakie rujnowały północną część Europy, a przede wszystkim wojny religijne. Włoscy książęta znaczną część ambicji politycznych mogli więc angażować w walkę o prestiż, prowadzoną bronią pokojową, acz czasem niemniej kosztowną od armat: spektakularnym mecenatem artystycznym.[4].
Na Półwyspie Apenińskim, a zwłaszcza w Rzymie, powstały zręby liturgii, której podstawą był jednogłosowy śpiew. Pod koniec VI w. uporządkował rozmaite śpiewy liturgiczne papież
Grzegorz I
i z tego powodu nosi on nazwę
chorał gregoriański
. W następnych stuleciach powstawały ciągle jednak nowe śpiewy, w tym sekwencje takie jak
Dies irae
oraz
Stabat Mater
[5].
Najbardziej popularnym gatunkiem muzyki w XVI w. był
madrygał
śpiewany na ogół na 4-lub 5-głosów. Z upływem czasu stawał się coraz bardziej wirtuozowski, zwłaszcza że na najbogatszym dworach madrygały wykonywali zawodowi śpiewacy i śpiewaczki. Inny, znacznie poważniejszy charakter miała muzyka kościelna, której głównym przedstawicielem był
Giovanni Pierluigi da Palestrina
, kompozytor i śpiewak papieski.
Claudio Monteverdi – najwybitniejszy kompozytor włoski z przełomu renesansu i baroku, twórca opery, mal.
B. Strozzi
Ogromnie ważnym ośrodkiem muzycznym stała się w renesansie
Wenecja
, w której rozkwitała muzyka religijna pisana dla bazyliki św. Marka, ale także świecka – komponowana na potrzeby bogatych i lubiących się bawić wenecjan. Z tego też powodu to właśnie w Wenecji rozpoczęła się efektowna historia europejskiej muzyki instrumentalnej.
- Przełom stylistyczny, jaki dokonał się w muzyce eur. ok. 1600, był niemal całkowicie dziełem kompozytorów włoskich .[6]
Do przełomu tego przyczyniła grupa filozofów, artystów i miłośników muzyki we Florencji zwana Cameratą, która na wzór antycznego dramatu stworzyć chciała podobny gatunek teatralno-muzyczny. "Wynalazek" ich udoskonalił
Claudio Monteverdi
w Mantui i tak powstała
opera
.
Opera rozkwitała przede wszystkim w Wenecji, gdzie powstały pierwsze w Europie publiczne teatry operowe. Ważny był Rzym, gdzie jednak losy sztuki zazwyczaj zależały od upodobań papieży, a wielu z nich sprzeciwiało się "grzesznej rozrywce". Specjalnie piętnowano obecność kobiet na scenie, co spowodowało upowszechnienie się śpiewu
kastratów
. U schyłku XVII w. prym w sztuce operowej zdobył Neapol, a przyczynił się do tego swymi dziełami
Alessandro Scarlatti
. Opery w stylu neapolitańskim pisywano i wystawiano w całej Europie.
Rozkwitała też muzyka instrumentalna. Na instrumenty klawiszowe komponował m.in.
Girolamo Frescobaldi
. W Wenecji i Bolonii przybywało znakomitych skrzypków. W północnych Włoszech rodziny lutnicze
Stradivarich
,
Amatich
, Guranerich budowały instrumenty uważane do dzisiaj za niedoścignione. Pisywano utwory solowe (
sonata da chiesa
,
sonata da camera
),
concerti grossi
na orkiestry oraz koncerty dla solistów z towarzyszeniem orkiestry (najsławniejsze-
Antonio Vivaldi
).
- Dla włoskiej muzyki barokowej najważniejsza była opera i styl koncertujący. W praktyce instrumentalnej dominowały instrumenty smyczkowe. Ideałem piękna pozostawał jednak głos śpiewaka – sprawny technicznie, lecz nade wszystko obdarzony wielką siłą wyrazu.[7].
Isabella Colbran – znakomita śpiewaczka, dla której komponował opery Rossini
W początkach XIX w. włoscy kompozytorzy operowi nadal byli poszukiwani w całej Europie. O życiu muzycznym w Paryżu decydował
Luigi Cherubini
, w Niemczech – Giuseppe Spontini. Największą karierę zrobił
Gioacchino Rossini
, który spopularyzował lżejszą
operę buffa
, jak popularny do dzisiaj
Cyrulik sewilski
. Włochem był też najpopularniejszy wirtuoz pierwszej połowy XIX wieku –
Niccolo Paganini
.
W drugiej połowie XIX wieku muzyka instrumentalna wyraźnie ustępowała przed operą, w której najważniejszym twórcą był
Giuseppe Verdi
. Do ogromnej popularności jego oper we Włoszech przyczyniały się akcenty patriotyczne w librettach, wspierające walkę narodu włoskiego o niepodległość. Na przełomie XIX i XX wieku włoska opera, nie tracąc światowej już teraz popularności uległa kolejnej zmianie – powstał
weryzm
, który przestawiał na scenie sceny z życia zwykłych ludzi, a nawet epizody o charakterze kryminalnym. Najpopularniejszym kompozytorem takich oper był
Giacomo Puccini
.
W pierwszej połowie XX wieku we Włoszech nastąpiło ożywienie zainteresowania muzyką instrumentalną (np.
Ottorino Respighi
). W drugiej połowie Mediolan, w którym powstało jedno z pierwszych studiów muzyki elektronicznej, stał się ważnym ośrodkiem awangardy, której głównymi reprezentantami byli kompozytorzy (
Luigi Nono
,
Luciano Berio
).
Literatura
Znani pisarze włoscy to między innymi
Petrarca
,
Boccaccio
,
Dante
,
Torquato Tasso
,
Gabriele D'Annunzio
,
Italo Calvino
,
Umberto Eco
.
Zobacz też
Przypisy
Linki zewnętrzne