Brusy (
kasz.
Brusë lub Brësë,
niem.
Bruß, dawniej Bruski)[2] –
miasto
na
Kaszubach
, w
woj. pomorskim
, w
powiecie chojnickim
, siedziba
gminy miejsko-wiejskiej Brusy
.
W latach 1975-1998
miasto administracyjnie należało do
woj. bydgoskiego
. Położone w
Borach Tucholskich
.
Według danych z
31 grudnia
2004
liczba ludności miasta wynosiła 4 517 mieszkańców.
Historia
W
1351
wieś Brusy była lokowana na
prawie chełmińskim
. Po
wojnie trzynastoletniej
Brusy były wsią królewską, należącą do klucza kosobudzkiego w starostwie
tucholskim.
W latach okupacji hitlerowskiej na terenach przylegających działała
Tajna Organizacja Wojskowa "Gryf Pomorski"
, którą kierował
ks. Wrycza
. Z tego też powodu w sąsiednich miejscowościach
Małe Chełmy
i
Wielkie Chełmy
stacjonowały jednostki
SS
i
Wehrmachtu
przeznaczone do walki z partyzantką.
Filią obozu koncentracyjnego Stutthof były
Dziemiany
, a nie jak się podaje w nazwach z podziału administracyjnego z czasów okupacji Bruss-Sophienwalde (Brusy-Dziemiany), powiat Konitz, Westpreußen (Prusy Zachodnie) 24 sierpnia 1944…31 marca 1945.
Na części powierzchni zajmowanej przez Zakłady Spożywcze Las mieściły się baraki więzienne (zmodernizowane w latach 50. XX wieku) oraz podziemny zbiornik po oddziale szpitalnym. Wśród więźniów było wielu powstańców warszawskich.
W
1988
Brusy uzyskały
prawa miejskie
.
Charakterystyka
Kościół Wszystkich Świętych
Brusy są położone na skrzyżowaniu
drogi wojewódzkiej nr 235
z
drogą wojewódzką nr 236
, z bezpośrednim połączeniem
kolejowym
z
Chojnicami
i
Kościerzyną
. Chociaż na terenie gminy przeważającą część stanowi drobna wytwórczość i rzemiosło, Brusy słyną w kraju i poza granicami z produkcji wysokiej klasy sprzętu sportowo–rehabilitacyjnego (eksportowanego głównie do USA) i akcesoriów kowalstwa artystycznego[].
W Brusach funkcjonuje
Ochotniczej Straży Pożarnej
włączona w
1995
roku do
Krajowego Systemu Ratowniczo Gaśniczego
, wyjeżdżająca rocznie do kilkuset zdarzeń, ratując życie, zdrowie oraz dobytek mieszkańców miasta, jak i gminy.
W 2007 roku w Brusach odbył się IX Zjazd Kaszubów.
W Brusach znajduje się modernistyczny kościół pw. Wszystkich Świętych.
17 października 2010 roku jedyne rondo w Brusach nazwano imieniem
marszałka Sejmu
Macieja Płażyńskiego
, który zginął w
katastrofie polskiego Tu-154 w Smoleńsku
[3].
Sport
W mieście swą siedzibę ma klub piłkarski Tęcza Brusy. Aktualnie występuje w Klasa B (grupa Gdańsk VI).
- Pełna nazwa: Miejski Ludowy Klub Sportowy Tęcza Brusy
- Rok założenia:
1946
- Adres: ul. Armii Krajowej 1, 89-632 Brusy
- Stadion: Stadion w Brusach
- pojemność: 500
- oświetlenie: brak
- Najwyższa klasa rozgrywkowa: Klasa okręgowa (grupa Gdańsk II)
Przypisy
Bibliografia
Józef Borzyszkowski (red.), Historia Brus i okolicy, Instytut Kaszubski, Gdańsk 2006
Zobacz też
Linki zewnętrzne