Kleń (Squalius cephalus
syn.
Leuciscus cephalus) – gatunek słodkowodnej
ryby
karpiokształtnej
z
rodziny
karpiowatych
.
Występowanie
Europa
z wyjątkiem wysp
Morza Śródziemnego
,
Portugalii
,
Irlandii
,
Islandii
i północnej
Szkocji
oraz
dorzecza
Wołgi
,
Uralu
,
Tygrysu
i
Eufratu
. W zasadzie jest
rybą
rzeczną, ale spotyka się go w jeziorach, zbiornikach zaporowych i zatokach morskich. Najchętniej przebywa w wodach o przepływie rzędu 0,2–1,6 m/s choć potrafi pokonywać prąd o sile do 2,7 m/s. Bardzo odporny na wahania temperatur. Kleń nie podejmuje większych wędrówek.
Cechy morfologiczne
Przeciętnie osiąga długość 40–50 cm i 2–3 kg masy ciała, maksymalnie dorasta do 60 cm. Ciało wrzecionowate, lekko bocznie spłaszczone, pokryte dużymi, czarno obrzeżonymi łuskami. Dzięki temu charakterystycznemu ułuszczeniu łatwo go odróżnić od
jazia
i
jelca
. Szeroki otwór gębowy w położeniu końcowym.
Płetwa
grzbietowa i ogonowa szarozielone, płetwy brzuszne i odbytowa – czerwone. Płetwa odbytowa zaokrąglona. Grzbiet szaro-brązowy z zielonym odcieniem, boki srebrzyste, brzuch jasny.
Tęczówka
szara.
Odżywianie
Ryba wszystkożerna. Wylęg zjada głównie
wrotki
i
widłonogi
, osobniki o długości od 10 cm zjadają przede wszystkim
mięczaki
,
rośliny naczyniowe
i mniejsze
ryby
, głównie
świnki
,
płocie
,
kiełbie
,
ukleje
oraz małe osobniki własnego
gatunku
.
Rozród
Dojrzałość płciową samce osiągają w wieku 3–4 lat (>16 cm), samice w wieku 6–7 (>20 cm). Kleń jest rybą litofilną, trze się w
kwietniu
i
maju
w temperaturze powyżej 18
°C
.
Tarło
odbywa się w samo południe. Samica składa około 60 tys. ziaren
ikry
na kilogram masy ciała. Ikra ma średnicę 1,5–2 mm i trzyma się podłoża za pomocą lepkich osłonek.
Inkubacja
trwa 3–6 dni. Wylęg ma około 5,5 mm, przy długości 1,5 cm wykształcają się
płetwy
, przy 3 cm ciało pokrywa się
łuską
. W drugim roku życia kleń osiąga długość około 10 cm, w trzecim 15 cm, w czwartym 17 cm. W wieku 10 lat osiąga długość około 30–33 cm.
Krzyżuje się
z
płocią
i
ukleją
.
Znaczenie gospodarcze
Gatunek poławiany gospodarczo na niewielką skalę. Z racji niezbyt smacznego mięsa nie cieszy się wielką popularnością. Natomiast jeśli chodzi o czujność i waleczność jest pierwszorzędnym trofeum wędkarskim. Klenie łowione są zarówno metodami gruntowymi, jak i na
spinning
. Z metod gruntowych szczególnie skuteczny jest klasyczny
feeder
jak i gruntówka. Również dobrą metodą jest tzw. "bolonka".
Rekord polski wynosi 3,71 kg.
Ochrona
Przypisy
Bibliografia
- Josef Reichholf, Gunter Steinbach, Claus Militz: Wielka encyklopedia ryb : słodkowodne i morskie ryby Europy. Wiśniewolski Wiesław (tłum.). Warszawa: Muza, 1994. .
- Fritz Terofal, Claus Militz: Ryby słodkowodne. Leksykon przyrodniczy. Henryk Garbarczyk, Eligiusz Nowakowski i Jacek Wagner. Warszawa: Świat Książki, 1997. .
-
Squalius cephalus.
(
ang.
) w: Froese, R. & D. Pauly. FishBase. World Wide Web electronic publication. www.fishbase.org [dostęp 11 czerwca 2009]
Zobacz też