|
hrabstwo Isle of Wight |
region
South East England
|
|
| Mapa hrabstwa Isle of Wight |
|
Podstawowe dane |
Stolica: |
Newport
|
Powierzchnia: | 380 km² |
Populacja: | 140 400 (2005) |
Gęstość zaludnienia: | 380 os./km² |
Strona WWW
|
|
Isle of Wight – wyspa należąca do archipelagu
Wysp Brytyjskich
, oddzielona od brytyjskiego wybrzeża cieśniną
Solent
. Kształtem przypomina romb o wymiarach 26 na 39 kilometrów i powierzchni 381 km². Również
hrabstwo
Anglii ze stolicą w
Newport
.
Główne miasta to
Ryde
,
Cowes
,
Newport
. W sensie administracyjnym wyspa stanowi samodzielną
jednolitą jednostkę administracyjną
i jednocześnie
hrabstwo ceremonialne
z Newport jako ośrodkiem administracyjnym.
Głównym źródłem dochodów jest turystyka – wyspa słynie z niezwykłych krajobrazów. Posiada bardzo dobrą bazę dla turystyki rowerowej – liczne szlaki i wiele miejsc wartych odwiedzenia. Oprócz turystyki rowerowej silnie rozwiniętymi dziedzinami sportu są żeglarstwo oraz sporty motorowe (m.in. żużel).
Wyspa Wight jest jednym z najbogatszych w
skamieniałości
dinozaurów
miejsc w Europie. Znaleziono tu skamieniałości ponad 20 gatunków dinozaurów oraz innych zwierząt z
okresu kredy
. W zatoce Compton podczas odpływu widoczne są ślady dinozaura.
Położenie
Zdjęcie satelitarne Isle of Wight
Wyspa Wight ma w przybliżeniu kształt rombu, a jej powierzchnia wynosi 380 km 2. Nieco więcej niż połowa wyspy, zwłaszcza jej zachodnia strona, jest obszarem chronionego krajobrazu. 258 km² stanowią ziemie uprawne, 52 km² to krajobraz silnie przekształcony. Długość
linii brzegowej
wyspy wynosi 92 km. Krajobraz wyspy jest znacznie zróżnicowany, co spowodowało, iż nazywa się ją ‘’Anglią w pigułce’’. Zachód wyspy ma charakter zdecydowanie wiejski, a charakteryzuje ją silnie rozwinięte wybrzeże klifowe. Wał kredowy biegnie wzdłuż całej wyspy i kończy się malowniczą kulminacją utworów kredowych
The Needles
. Najwyżej położonym punktem Wyspy jest ‘’St Boniface Down’’ o wysokości 243 m. Reszta krajobrazu również charakteryzuje się dużym zróżnicowaniem, z silnie zaznaczonym charakterem
klifowym
i zatokami, ważnymi dla fauny i flory morskiej. Rzeka Medina wpływa do cieśniny
Solent
na północy, podczas gdy druga rzeka, Yar – na północnym wschodzie, niedaleko
Bembridge
. Istnieje jeszcze jedna rzeka o nazwie Yar – na zachodzie wyspy.
Południowe wybrzeże wyspy graniczy z
kanalem La Manche
. Gdyby nie interwencja człowieka, wyspa mogłaby być podzielona na trzy, a morze wdzierałoby się w jej wnętrze: na zachodzie, gdzie kamienny wał zbudowany z otoczaków oddziela zatokę
Freshwater
od bagnistych wód zachodniej rzeki Yar oraz na brzegu wschodnim, gdzie cienki pas lądu oddziela zatokę Sandown od wschodniej rzeki Yar. Miejsce, gdzie znajduje się obecnie miasto
Yarmouth
, było kiedyś samodzielną wyspą, połączoną z resztą wyspy Wight jedynie wąskim przesmykiem na wschodzie miasta, regularnie naruszanym przez morską wodę.
Historia
Prehistoria
Wyspa Wight powstała, kiedy pod koniec
plejstocenu
w wyniku topnienia rozległych czap
lądolodów
Europy i Ameryki Północnej podniósł się znacznie poziom mórz. Powstał wówczas
Kanał La Manche
oddzielający wyspę od kontynentu, a zalanie doliny rzeki Solent spowodowało, że przekształciła się ona w cieśninę oddzielającą wyspę Wight od wybrzeża brytyjskiego. Rzymianie po podbiciu Brytanii w 43 r. nadali wyspie nazwę Vectis. Wg
Bedy
w V wieku zasiedlili ją
Jutowie
(Uictuarii).
Średniowiecze
Po podbiciu Brytanii przez Normanów w XI wieku
Wilhelm I Zdobywca
oddał wyspę we władanie swojemu kuzynowi, Williamowi FitzOsbernowi, nadając mu tytuł Lorda wyspy Wight. Wówczas rozpoczęła się budowa zamku w Carisbrooke. Wyspa znalazła się pod pełną kontrolą królów Anglii dopiero w
1293
, kiedy ostatnia Lady wyspy, Isabella de Fortibus, sprzedała ją
Edwardowi I
. Od tej pory tytuł Lorda Wyspy Wight nadawał król, z krotką przerwą, kiedy Henry de Beauchamp, 1. książę Warwick został koronowany na króla wyspy Wight przez
Henryka VI
. Henry de Beauchamp zmarł, nie pozostawiając męskiego potomka i tytuł wygasł.
Czasy nowożytne
W XVI wieku
Henryk VIII
ufortyfikował wyspę w obawie przed inwazją francuską i hiszpańską. Najbardziej znaną z jego budowli jest zamek w Yarmouth. W
1545
Sir Richard Worsley dowodził obroną przed inwazją Francuzów. Ostateczne zwycięstwo zapewniła Anglikom wygrana bitwa pod Bonchurch. W
1647
podczas
angielskiej wojny domowej
Karol I Stuart
uciekł na wyspę Wight, licząc na wsparcie jej gubernatora, Roberta Hammonda, jednak Hammond pod pozorem zapewnienia królowi ochrony uwięził go w zamku Carisbrooke. W XIX wieku wyspa Wight stała się popularnym miejscem wypoczynku dla europejskich rodów królewskich za sprawą
królowej Wiktorii
, która upodobała sobie rezydencję
Osborne House
w
Cowes
. Podczas jej panowania
Guglielmo Marconi
prowadził tu prace nad przekazywaniem sygnałów radiowotelegraficznych. Królowa
Wiktoria
zmarła w rezydencji 22 stycznia 1901.
Fauna i flora
Wyspa Wight jest jednym z nielicznych miejsc w Anglii, w którym występują rude wiewiórki (innym jest Brownsea Island). W odróżnieniu od reszty kraju, na wyspie nie ma wiewiórek szarych. Z gatunków ochronnych spotyka się
susła
,
nietoperze
. Kwiatem – symbolem wyspy została wybrana w roku
2002
w drodze plebiscytu
orchidea
.
Administracja i polityka
W przeszłości wyspa była częścią hrabstwa
Hampshire
; w roku
1980
stała się samodzielną jednostką administracyjną, przy czym dalej miała z Hampshire tego samego lorda sierżanta. W roku
1997
przy okazji reformy administracyjnej zostało utworzone hrabstwo niemetropolitalne i ceremonialne z własnym lordem sierżantem. Obecnie wyspa w okresie przypływu jest najmniejszym hrabstwem ceremonialnym w Anglii (poza Londynem); jednak w okresie odpływu jej powierzchnia jest większa od hrabstwa
Rutland
, uważanego za najmniejsze hrabstwo angielskie. Posiada jednego reprezentanta w
parlamencie brytyjskim
i jest zamieszkana przez 132 731 obywateli, jest zatem najbardziej zaludnionym okręgiem wyborczym w
Wielkiej Brytanii
.
Atrakcje turystyczne
Kolorowe piaski w zatoce Alum
Linki zewnętrzne