Łyko (
łac
. floem) – żywa
tkanka roślinna
niejednorodna, wchodząca w skład zespołu
tkanek przewodzących
, pełniących funkcję przewodzącą w
roślinach naczyniowych
. Łyko przewodzi
produkty fotosyntezy
, czyli
związki organiczne
.
Ze względu na pochodzenie wyróżnia się łyko pierwotne i łyko wtórne.
Budowa
Łyko pod względem histologicznym zbudowane jest z niżej wymienionych elementów komórkowych:
- rurek sitowych z komórkami towarzyszącymi (u okrytonasiennych) lub tylko komórek sitowych (u paprotników i nagonasiennych),
- włókien łykowych (przeważnie martwych) pełniących rolę elementów mechanicznych,
- miękiszu łykowego i miękiszu promieni łykowych pełniących rolę magazynu dla
skrobi
,
tłuszczów
,
garbników
i innych związków organicznych,
- komórki wydzielnicze zawierające kryształy
szczawianów wapnia
,
-
przewody żywiczne
i
rurki mleczne
,
-
sklereidy
- komórki kamienne (komórki sklerenchymatyczne) nadające łyku twardość.
Żywe komórki szybko transportujące składniki pokarmowe to elementy sitowe (rurki sitowe). Są to wydłużone komórki, ułożone jedna na drugiej, a pola sitowe znajdują się na poprzecznych ścianach. Przechodzą przez nie grube pasma
cytoplazmy
(grubsze niż
plazmodesmy
). Pory sit wyścielone są
kalozą
, której warstwa w rurkach funkcjonujących jest cienka, natomiast w rurkach, które przestają funkcjonować kaloza całkowicie zamyka pory pól sitowych. W dojrzałych komórkach zwykle
jądro komórkowe
zanika, nie ma też
diktiosomów
, mikrotubul i
tonoplastu
, zmniejsza się liczba
rybosomów
i
mitochondriów
,
retikulum endoplazmatyczne
ma postać tubularną (głównie u nagonasiennych i paprotników) lub pęcherzykowatą[1]. Funkcję jądra przejmuje jądro sąsiednich komórek przyrurkowych.
Łyko u różnych grup roślin
Najprościej zbudowane jest łyko u
paprotników
i
nagozalążkowych
, gdzie składa się z komórek sitowych i miękiszu łykowego. Komórki sitowe mają nieregularnie rozmieszczone tzw. pola sitowe, czyli zbiory porów ułatwiających przepływ transportowanych między komórkami substancji.
Bardziej zaawansowany floem występuje u
okrytozalążkowych
. Składa się z
rurek sitowych
, komórek przyrurkowych (towarzyszących),
miękiszu łykowego
i włókien łykowych.
U niektórych gatunków drzew łyko jest bardzo silnie rozwinięte i nosi nazwę
łubu
, a występuje głównie u
lipy
,
wiązów
czy też
wierzby
.
Przypisy
- ↑ Zygmunt Hejnowicz: Anatomia i histogeneza roślin naczyniowych. Organy wegetatywne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002. .