Ludwik Józef, książę de Vendôme podczas kampanii 1706.
Herb książąt de Bourbon-Vendôme
Ludwik Józef Burbon, książę de Vendôme (ur.
1 lipca
1654
, w Paryżu – zm.
11 czerwca
1712
) –
marszałek Francji
. Syn
Ludwika II, księcia Vendôme
, i
Laury Mancini
, siostrzenicy kardynała
Mazarin
. Prawnuk
Henryka IV
– króla Francji, i Gabrielli d'Estrée – jego
metresy
(księżnej de Beaufort i Verneuil, markizy de Monceaux).
1672-1700
Wstępując do armii w wieku 18 lat wkrótce wyróżnił się energią i osobistą odwagą w holenderskich wojnach. W
1672
brał udział w ataku na
Holandię
, w
1675
walczył pod wodzą
Turenne'a
, a w
1688
awansował do stopnia generała-lejtnanta. W
wojnie palatynackiej
służył pod wodzą
marszałka Luksemburskiego
w
bitwie pod Steenkerke
oraz pod wodzą
Nicolasa Catinata
pod
Marsaglią
, a w
1695
otrzymał naczelne dowództwo nad armią działającą w
Katalonii
, gdzie zdobył
Barcelonę
. Jeszcze w ym samym roku został marszałkiem Francji.
1700-1705
W
1702
, po pierwszej nieudanej kampanii Catinata i
Villeroia
został naczelnym wodzem armii francuskiej we Włoszech podczas
hiszpańskiej wojny sukcesyjnej
. Podczas trzech kampanii włoskich udowodnił sobie, że jest godny swego wielkiego przeciwnika księcia
Euganiusza Sabaudzkiego
, z którym stoczył nierozstrzygniętą bitwę
pod Luzzarą
i pokonał w bitwie pod
Cassano
, gdzie dzięki swej niezwykłej odwadze i talentowi dowódczemu, poprowadził swe wojska i zmienił porażkę, spowodowaną indolencją jego brata Zakonnika de Vendôme, w świetne zwycięstwo.
1706-1712
W następnym roku (
1706
) został wysłany do
Flandrii
by naprawić szkody wynikłe po klęsce pod
Ramillies
, z którymi nie mogli dać sobie rady ani Ferdinand de Marsin ani książę
Filip Orleański
. Dowodząc armią francuską wspólnie z księciem
Ludwikiem Burgundzkim
został pobity w bitwie pod
Oudenaarde
.
Książę de Vendôme przybył do
Wersalu
15 grudnia
1708
roku i był mimo przegranej bitwy pod Oudenarde witany jak bohater, a cała winę za porażkę (raczej niesłusznie) zrzucano na księcia Burgundii.
Louis de Rouvroy, książę de Saint-Simon
krytykował w swych Pamiętnikach przesadną atencje jaką darzono Księcia i zestawiał obraz zarozumiałego de Vendôme'a z innym dowódcą, według Saint-Simona (i króla) zdolniejszym, a na pewno skromniejszym –
Ludwikiem Franciszkiem Boufflers
, który przybył na dwór w jeden dzień po księciu Vendôme. Saint-Simon uważał, że Vendôme otrzymał zaszczyty dzięki intrygom koterii dworskich, a Boufflers był bohaterem rzeczywistym.
Rozczarowany formą współdowodzenia, jaką mu narzucono i która według niego była główną przyczyną niepowodzenia, osunął się od spraw wojennych i udał się na spoczynek do swych posiadłości. Jednak nie a długo, gdyż wkrótce wezwano go, by objął dowództwo nad armią Filipa w Hiszpanii, gdzie odniósł swoje ostatnie zwycięstwa, koronując swą karierę wojskową bitwami pod
Brihuegą
i
Villaviciozą
. Jeszcze przed końcem wojny zmarł nagle w Vinaròs
11 lipca
1712
.
Talent wojskowy
Vendôme był jednym z najbardziej znaczących wodzów w historii francuskiej armii, na początku XVIII wieku przewyższał go geniuszem wojennym tylko słynny
Claude de Villars
. Pomysłowość, wyobraźnia, odwaga żołnierska i talent pozwalały mu osiągnąć wiele sukcesów na różnych frontach. Bardzo pomocny był fakt, że jego osobowość wywierała ogromny wpływ na jego podwładnych, wzbudzając u nich pełne zaufanie do dowódcy, dzięki czemu dowodzone przez niego wojska zachowywały wysokie morale.
Źródło
-
Louis de Rouvroy, książę de Saint-Simon
, Pamiętniki, PIW Warszawa 1984, t. II, s. 56-60.
- De Bellerive, Les dernières campagnes de Louis Joseph de Vendôme (Paris, 1714)
- Voltaire, Le siècle de Louis XIV
- Mała Encyklopedia Wojskowa, 1967, Wydanie I