Traktat Północnoatlantycki zwany też Traktatem Waszyngtońskim, jest porozumieniem zawartym w oparciu o
Kartę Narodów Zjednoczonych
, na podstawie którego powstało
NATO
. Został zawarty
4 kwietnia
1949
roku w
Waszyngtonie
, pomiędzy
Belgią
,
Danią
,
Francją
,
Holandią
,
Islandią
,
Kanadą
,
Luksemburgiem
,
Norwegią
,
Portugalią
,
Stanami Zjednoczonymi
,
Wielką Brytanią
i
Włochami
. Wszedł w życie
24 sierpnia
1949
.
W stosunku do Polski pakt wszedł w życie z chwilą złożenia dokumentów ratyfikacyjnych w depozycie rządu Stanów Zjednoczonych Ameryki co nastąpiło
12 marca
1999
. Dokumenty złożył
minister spraw zagranicznych
Bronisław Geremek
. Uprzednio pakt został ratyfikowany przez
Prezydenta RP
Kwaśniewskiego
26 lutego
1999
na mocy upoważnienia Sejmu wyrażonego w ustawie z
17 lutego
1999
. Tekst paktu został opublikowany
19 października
2000
-
Dz. U. z 2000 r. Nr 87, poz. 970
.
Traktat Waszyngtoński składa się z czternastu artykułów. Jego kluczowym elementem jest artykuł piąty, który mówi o tym, iż każdy atak na któregoś z członków
NATO
powinien być interpretowany przez pozostałe państwa członkowskie jako atak na nie same.
Jego pierwszy akapit brzmi on następująco: "Strony zgadzają się, że zbrojna napaść na jedną lub więcej z nich w Europie lub Ameryce Północnej będzie uznana za napaść przeciwko nim wszystkim i dlatego zgadzają się, że jeżeli taka zbrojna napaść nastąpi, to każda z nich, w ramach wykonywania prawa do indywidualnej lub zbjorowej samoobrony, uznanego na mocy artykułu 51 Karty Narodów Zjednoczonych, udzieli pomocy Stronie lub Stronom napadniętym, podejmując niezwłocznie, samodzielnie jak i w porozumieniu z innymi Stronami, działania jakie uzna za konieczne, łącznie z użyciem siły zbrojnej, w celu przywrócenia i utrzymania bezpieczeństwa obszaru północnoatlantyckiego."
Pomimo faktu, że artykuł ten obowiązywał przez okres
zimnej wojny
, kiedy państwa
NATO
spodziewały się ataku ze strony
Związku Radzieckiego
, nie został wówczas zastosowany. Pierwszy raz artykuł został wprowadzony przez Stany Zjednoczone, po atakach z 11 września 2001 r.
Zamach na World Trade Center i Pentagon
.