Dawid (król Izraela)
Dawid (król Izraela)Król Dawid - André Beauneveu (1402). Dawid (
hebr.
דָּוִד - Dāwiḏ;
arab.
داود - Dāʾūd) (ur. ok.
1040 p.n.e.
– zm. ok.
970 p.n.e.
) – postać
biblijna
, król
Izraela
od ok.
1010 p.n.e.
,
poeta
. Najmłodszy syn
Jessego
z
Betlejem
, ojciec
Salomona
. Ojciec rodu Dawidytów. Biografia Dawida w relacji biblijnej MłodośćDawid pasterzem owiec - Elizabeth Jane Gardner. Jako najmłodszy z ośmiu synów Jessego pełnił w domu podrzędne funkcje i zajmował się głównie pasterstwem. Dawid został namaszczony na króla przez sędziego i proroka
Samuela
, który namaścił również poprzedniego króla
Saula
, lecz później popadł z nim w spór[1]. Namaszczenie to odbyło się w tajemnicy. Na dworze SaulaPo raz pierwszy związał się z dworem, gdy przypadkowo zjawił się wśród armii żydowskiej przygotowującej się do walki z
Filistynami
. Dawid jako jedyny podjął wyzwanie rzucone przez filistyńskiego wojownika
Goliata
, nagrodą za jego zabicie miało być m.in. małżeństwo z królewską córką. Po jego zabiciu Dawid zyskał początkowo sympatię królewską, lecz szybko utracił ją, gdy Saul dostrzegł, że w pieśniach lud wynosi Dawida ponad niego. Mimo to przyznał mu dowództwo armii w nadziei, że spotka go klęska. Walka z Saulem, świętość osoby królaDawid początkowo ukrywał się wraz ze zwolennikami w sąsiednich krajach (Moab) lub na pustyniach. Saul kilkukrotnie podejmował daremne próby schwytania swego przeciwnika. Podczas ich trwania kilka razy Dawid dostawał się potajemnie do obozu Saula i dwukrotnie demonstracyjnie darował królowi życie uzasadniając to nietykalnością namaszczonej osoby króla. Następnie przez pewien czas służył u filistyńskiego króla, Akisza z
Gat
, skąd, po pewnym czasie, został wygnany. Król DawidKról Dawid - Gentile da Fabriano (1423). Gdy Saul zmarł, Dawid zgodnie z koncepcją świętości osoby pomazańca skazał na śmierć żołnierza, który go zabił, mimo że zrobił to na prośbę Saula. Następnie udał się do Hebronu, gdzie został ogłoszony królem
Judy
, największego z pokoleń Izraela. Po krótkim okresie walk z Iszbaalem, synem Saula, po jego śmierci (której sprawców również skazał na śmierć) został królem całego Izraela (ok.
1008 p.n.e.
). Potem zaatakował swoich niedawnych sojuszników, Filistynów. Podbił ich oraz inne ludy. Po zakończeniu podbojów jego państwo rozciągało się od
Eufratu
na północy, do
Potoku Egipskiego
na południu, oraz od Morza Śródziemnego na zachodzie do Pustyni Syryjskiej na wschodzie. Prawdopodobnie zdobył twierdzę
Jebusytów
położoną na
Syjonie
(pd. wzgórzu
Jerozolimy
), później całe miasto (ok.
1003 p.n.e.
). Syjon uczynił swoją rezydencją, a z Jerozolimy stworzył głównym ośrodek religijny i stolicę Izraela. Król Dawid troszczył się o poddanych. Dbał aby zawsze triumfowała sprawiedliwość. Zjednoczył społeczeństwo izraelskie w jeden naród. Zapisał się w pamięci poddanych jako doskonały wódz wojskowy. Żony i potomstwoBatszeba w kąpieli - Francesco Hayes'a Pierwszą żoną Dawida była
Mikal
, córka Saula. Jeszcze zanim został królem poślubił
Abigail
i
Achinoam z Jizreel
. W czasie panowania w
Hebronie
żonami Dawida zostały
Maaka
,
Chaggita
,
Abitala
i
Egla
. Po przeniesieniu stolicy z Hebronu do
Jerozolimy
Dawid wziął sobie jeszcze nałożnice i żony z Jerozolimy[2] - spośród nich z imienia znana jest jedynie
Batszeba
. Pod koniec życia do haremu izraelskiego króla trafiła
Abiszag
. Synami Dawida byli kolejno: -
Amnon
- syn Achinoam z Jizreel, ur. w Hebronie,
-
Kileab
- syn Abigail, ur. w Hebronie,
-
Absalom
- syn Maaki z Geszur, ur. w Hebronie,
-
Adoniasz
- syn Chaggity, ur. w Hebronie,
-
Szefatiasz
- syn Abitali, ur. w Hebronie,
-
Jitream
- syn Egli, ur. w Hebronie,
- Szimea[3] lub Szammua[4] - syn Batszeby, ur. w Jerozolimie, zapewne identyczny z dzieckiem którego śmierć przepowiedział prorok Natan,
-
Szobab
- syn Batszeby, ur. w Jerozolimie,
-
Natan
- syn Batszeby, ur. w Jerozolimie,
-
Salomon
- syn Batszeby, ur. w Jerozolimie,
- Jibchar - ur. w Jerozolimie,
- Eliszua - ur. w Jerozolimie,
- Nogah - ur. w Jerozolimie,
- Nefeg - ur. w Jerozolimie,
- Jafija[2] lub Jafia[5] - ur. w Jerozolimie,
- Eliszama - ur. w Jerozolimie,
-
Eliada
[6] lub Beeliada[7] - ur. w Jerozolimie,
- Elifelet[7] lub Elpalet[6] - ur. w Jerozolimie.
Działalność politycznaKrólestwo Izraela w momencie śmierci króla Dawida. Dążył do zjednoczenia plemion
Izraela
, odparcia wrogów i powiększenia terytoriów państwa. Podbił i włączył do monarchii izraelskiej jako prowincje -
Edom
,
Moab
, Ammon oraz okręg
Aram-Damaszek
. Ujarzmił
Filistynów
, zostawiając im jednak autonomię pod rządami własnych królów. W szczytowym okresie jego imperium rozciągało się od
Potoku Egipskiego
na południu, do górnego
Eufratu
na północnym wchodzie oraz od
Morza Śródziemnego
na zachodzie, do
Pustyni Syryjskiej
na wschodzie. W skład obszaru tego imperium wchodziły w przybliżeniu terytoria dzisiejszego
Izraela
,
Autonomii Palestyńskiej
,
Jordanii
i
Syrii
. Działalność religijnaSprowadził do Jerozolimy
Arkę Przymierza
(ok.
1000 p.n.e.
). Zaplanował budowę wielkiej
świątyni
. Uznawany jest za inicjatora kultu
Jahwe
w
Jerozolimie
. Pomimo że był głęboko religijny, uwiódł
Batszebę
, żonę jednego ze swoich dowódców. Gdy dowiedział się, że owocem ich romansu będzie syn, męża Batszeby,
Uriasza Hetytę
wysłał na śmierć ustawiając go w pierwszej linii na polu walki. Po śmierci Uriasza, ożenił się z Batszebą. Jego grzech cudzołóstwa uświadomił mu prorok
Natan
, po czym Dawid ukorzył się przed
Bogiem
i prosił o przebaczenie. Biblijna
Księga Psalmów
przypisuje Dawidowi autorstwo 73 z nich.
Biblia
określa go jako poetę i pieśniarza, grającego na
cytrze
,
flecie
, niekiedy na
harfie
(co wynika z błędnego tłumaczenia). Historyczność i źródła informacji o postaci DawidaŻycie oraz rządy Dawida opisują biblijne
Księgi Samuela
,
1 Księga Królewska
i
Księga Kronik
.
Witold Tyloch
, polski laicki historyk twierdzi : [...] Późna data ostatecznej kompilacji nie pozbawia Ksiąg Samuela ich historycznej wartości. Obiektywizm w referowaniu wydarzeń, prostota oraz oszczędność wyrazu, także żywość i barwność narracji nadają w sumie tym źródłom duże znaczenie. Wśród nich wyróżnia się szczególnie "Kronika dworu Dawida". Źródło to bowiem nie stara się ukryć błędów Dawida, ani przemilczeć trudności, z którymi musiał walczyć. Nie ma więc powodu, by wątpić w jego wczesne pochodzenie. Powstało ono zapewne wkrótce po panowaniu Dawida i nie ma sobie równego pod względem wieku i uczciwości przekazu.[8] Księgi Kronik mają charakter wtórny wobec Ksiąg Samuela i powtarzają większość ich relacji, przy czym starają się złagodzić wizerunek króla. O "domu Dawida" wzmiankuje inskrypcja na steli z
Tel Dan
(850-835 p.n.e.), podobnie inskrypcja faraona
Szeszonka I
z 945 p.n.e. Kwestionowany jest natomiast wpis na
steli Meszy
. Wykopaliska w Jerozolimie, m.in. w
Ofel
stwierdzają, że rozmiary ówczesnej stolicy Izraela, jak i znaczenie kraju w czasach Dawida były mniejsze niż portretowane przez Biblię.[9] Symbolika Dawida w społeczeństwie żydowskimDawid dla
Żydów
jest symbolem
tożsamości narodowej
, wzorem idealnego władcy. Sześcioramienna
gwiazda Dawida
umieszczona na fladze
Izraela
jest symbolem ojczyzny
Żydów
. Rzekomy związek tego znaku z królem Dawidem jest bardzo dyskusyjny ze względu na jego ważne znaczenie w
okultyzmie
, a także wzmianki w samej
Biblii
o bałwochwalczej gwieździe Kijjuna (Remfana) czczonej przez
Izraelitów
.
W chrześcijaństwieJego wspomnienie obchodzone jest zgodnie z Martyrologium Rzymskim
29 grudnia
, Grecy wspominają go w niedzielę po
Bożym Narodzeniu
,
9 grudnia
Koptowie, Melechici
2 grudnia
, a Ormianie
22 grudnia
[10][11]. Król Dawid w sztuceBogactwo fabularne historii Dawida oraz niejednoznaczność moralna jego postępowania inspirowały wielu artystów. RzeźbiarstwoZnane rzeźby przedstawiające króla Dawida: Literatura-
Joseph Heller
, "Bóg Wie" ("God Knows") (1984), w której starzejący się władca opowiada w formie długiego monologu o swoim życiu. Zamiast heroizmu i świętości bohatera, Heller podkreśla jego zazdrość, pożądanie, ale i samotność wobec Boga i ludzi.
- Juan Bosch, "David: Biography of a King" (1966)
- Allan Massie, "King David" (1995), powieść opisująca życie Dawida, przedstawiająca jego relację z Jonatanem jako związek homoseksualny.
Film- David w reżyserii Harry'ego Southwella (1924),
- Dawid i Betszeba w reżyserii Henry'ego Kinga (1951), w roli Dawida
Gregory Peck
, ,
- The Story of David w reżyserii Davida Lowella Richa i Alexa Segala (1976),
- Król Dawid w reżyserii
Bruce'a Beresforda
(1986), w roli Dawida
Richard Gere
,
- Dawid w reżyserii Roberta Markowitza (1997).
Zobacz teżPrzypisy- ↑ Alfred Tschirschnitz: Dzieje ludów biblijnych. Warszawa: M. Sadren i S-ka, 1994, ss. 235-236. .
- ↑ 2,0 2,1 Druga Księga Samuela 5,13.
- ↑ Pierwsza Księga Kronik 3,5.
- ↑ Druga Księga Samuela 5,14; Pierwsza Księga Kronik 14,4.
- ↑ Pierwsza Księga Kronik 3,7.
- ↑ 6,0 6,1 Pierwsza Księga Kronik 3,8.
- ↑ 7,0 7,1 Pierwsza Księga Kronik 14,6.
- ↑
Witold Tyloch
: Dzieje ksiąg Starego Testamentu. Warszawa: Książka i Wiedza, 1985, s. 131. .
- ↑ por. np. Israel Finkelstein, The Bible Unearthed, 2001.
- ↑
Henryk Fros
SJ,
Franciszek Sowa
: Księga imion i świętych. T. 2: D-G. Kraków: WAM, Księża Jezuici, 1997, ss. 15-18. .
- ↑ Antonio Galuzzi:
San Davide
(
wł.
). [dostęp 2009-08-12].
Linki zewnętrzne
Ojciec
Jesse
| | Postać biblijna Występuje w księgach:
1Sm
,
2Sm
,
1Krl
,
1Krn
| | Synowie
Amnon
,
Daniel/Kileab
,
Absalom
,
Adoniasz
,
Szefatiasz
,
Jitream
, Szimea/Szammua, Szobab,
Natan
,
Salomon
, Jibchar, Eliszua, Elpalet, Nogah, Nefeg, Jafia, Eliszama, Beeliada/
Eliada
, Elifelet, nieznana liczba synów drugorzędnych (m.in. Jerimot?) |
Inne hasła zawierające informacje o "Dawid (król Izraela)":
Mieszko II Lambert
...
Adwentyzm
...
Odense
...
Linköping
...
I wiek
...
Sztuka
...
Brno
...
Uznam
...
1484
...
1499
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Dawid (król Izraela)":
009. Imperium Macedońskie (plansza 3)
...
221. Przemiany powojenne na bliskim i dalekim wschodzie (plansza 13)
...
008c. Grecja (plansza 9)
...
|