Zespół masowego ginięcia pszczoły miodnej (
ang.
Colony Collapse Disorder, skrót CCD) − zjawisko masowego ginięcia
pszczół
zaobserwowane po raz pierwszy w
Stanach Zjednoczonych Ameryki
jesienią
2006
.
Hodowcy pszczół
w stanach
Floryda
,
Georgia
,
Północna Karolina
i
Pensylwania
zgłosili przypadki gwałtownego ginięcia dorosłych pszczół z wyjątkiem pozostających w ulu królowej matki pszczół i młodych robotnic. Zjawiska nazwane "Fall-Dwindle Disease" , "Spring dwindle" itp. znane były już wcześniej np. w latach 1964–1965 w USA. Ponieważ jednak nie można przypisywać obecnego problemu ani do pory roku, ani infekcji zjawisko, które nastąpiło pod koniec 2006 i z początkiem
2007
nazwano Colony Collapse Disorder – katastrofa
kolonii
– ściślej tłumacząc Destrukcyjne Załamanie Kolonii. Pszczoły wylatujące z ula nie wracają do niego, bo ich mózgi są tak zaprogramowane by chory osobnik nie zarażał innych[]. W pobliżu uli znajduje się tylko pojedyncze, martwe pszczoły, pozostałe znikają bez śladu. CCD zaobserwowano również w kilku krajach europejskich (
Szwajcaria
,
Hiszpania
i
Niemcy
, później
Wielka Brytania
), a według niemieckiego sueddeutsche.de[1] również w
Polsce
. W Wielkiej Brytanii zaobserwowano, że giną blisko spokrewnione z pszczołami
trzmiele
[2].
Ustalono długą listę czynników wpływających na ccd u pszczół, m.in. są to pestycydy i wirus izraelskiego paraliżu pszczół wykryty u zmarłych osobników. Głównym objawem jest osłabienie odporności i w konsekwencji śmierć. Naukowcy porównują ccd do wirusa występującego także wśród ludzi[]. IAPV powoduje również osłabienie odporności, a pestycydy wykańczają pszczołę.
The Independent
przedstawił – jako jedną z teorii – możliwość zakłócania systemu nawigacyjnego pszczół przez
promieniowanie
telefonów komórkowych[3] (najnowsze badania naukowców podważają jednak tą hipotezę[]). Ostrzega jednocześnie, że wyginięcie pszczół zapylających większość
roślin uprawnych
może spowodować katastrofalne skutki w produkcji żywności na świecie. Wyginięcie jednej z najbardziej zorganizowanych kolonii w świecie zwierząt pociągnie za sobą wyginięcie 3/4 roślin i zmniejszenie o 1/3 ilości żywności produkowanej na świecie.
Badania próbek materiału genetycznego przeprowadzone w Kalifornii sugerują, że za znikanie pszczół mogą odpowiadać wywołujący
nosemozę
pierwotniak
Nosema ceranae
i/lub
wirus
z rodzaju Iflavirus[4]. Nosema ceranae jest spokrewniona, ale nie tożsama z Nosema apis, ta pierwsza była zidentyfikowana po raz pierwszy w koloniach azjatyckiej pszczoły miodnej Apis cerana i stąd jej nazwa. Nosema ceranae w przeciwieństwie do Nosema apis, która rozmnaża się w wilgotnym i chłodnym ulu wiosną, atakuje pszczoły także w ciepłych i suchych porach.
Kalendarium
-
2006
jesień – masowe ginięcie całych populacji pszczół w Stanach Zjednoczonych
-
2009
– Naukowcy z University of Illinois zidentyfikowali możliwą przyczynę CCD – degradacja
rRNA
powodowana przez patogeny z grupy
pikornawirusów
[5].
Przypisy
Linki zewnętrzne