Chwasty segetalne, zwane też chwastami polnymi właściwymi – grupa
chwastów
rosnąca na
polach uprawnych
, wśród
roślin uprawnych
. Mają
cykl życiowy
zbliżony do roślin uprawnych, wśród których żyją. Są to rośliny niepożądane z punktu widzenia gospodarki człowieka. Powodują zmniejszenie plonów, obniżają wartość produktów rolnych, mogą powodować zatrucia ludzi i zwierząt, niektóre są nosicielami chorób i szkodników roślin uprawnych. Są z reguły bardzo wytrzymałe na niekorzystne czynniki środowiska, rozwijają się szybko, nie zwalczane mogą nawet całkowicie uniemożliwić rozwój uprawianej rośliny, wygrywając z nią konkurencję o światło, wodę i składniki pokarmowe. Rozsiewają się i rosną wśród uprawianych roślin bez pomocy człowieka, a często wbrew jego przeciwdziałaniom. Zwalczanie chwastów w uprawach rolnych jest konieczne i znacznie podnosi koszty produkcji rolnej. Chwasty segetalne pochodzą głównie z obszaru śródziemnomorskiego lub
stepów
południowo-wschodniej Azji. Większość chwastów segetalnych to
gatunki zawleczone
w dawnych czasach, często przedhistorycznych, tzw.
archeofity
, najczęściej wraz z nasionami uprawianych roślin. Niektóre (tzw.
kenofity
) zawleczone zostały niedawno, głównie z Ameryki Północnej. Chwastami stały się też niektóre dawniej uprawiane rośliny, a obecnie już nieuprawiane, jak np.
owies głuchy
(tzw.
ergazjofigofity
). Typowymi przedstawicielami chwastów segetalnych są np.
chaber bławatek
,
mak polny
.
Niektóre gatunki chwastów segetalnych w ostatnich latach stają się u nas tak rzadkie, że grozi im całkowite wyginięcie. Przyczyną tego jest udoskonalenie metod zwalczania chwastów w rolnictwie i powszechne ich stosowanie. Dotyczy to tych gatunków chwastów, które są tak wyspecjalizowane, że występują wyłącznie na polach uprawnych. Niektóre ich gatunki, jak np. niektóre chwasty lnu wyginęły już zupełnie w Polsce, inne, jak np.
kąkol polny
,
miłek letni
są tak rzadkie, że znajdują się na granicy wyginięcia. By zapobiec ich wyginięciu zakłada się specjalne ogródki chwastów.
Pełna lista gatunków chwastów znajduje się w artykule
Chwasty
.
Zobacz też:
Zwalczanie chwastów
.