Klemens z Brzeźnicy
Klemens z BrzeźnicyKlemens z Brzeźnicy, Klemens Klimontowic (zm.
18 marca
1241
, okolice
Chmielnika
) – wojewoda opolski, a następnie
kasztelan krakowski
. Pochodził z rodu
Gryfitów-Świebodziców
, syn
kasztelana płockiego
Klemensa, brat
biskupa płockiego
Andrzeja z Brzeźnicy
[1], kasztelana cieszyńskiego
Jana
i Wierzbięty z Brzeźnicy. W wyniku niepowodzenia spisku mającego osadzić na tronie krakowskim
Henryka I Brodatego
w miejsce
Leszka Białego
w
1225
wraz z innymi członkami rodu Gryfitów znalazł się u
księcia opolsko-raciborskiego
Kazimierza I
. Dzięki wstawiennictwu swego teścia, kasztelana opolskiego Zbrosława został mianowany przez księcia wojewodą opolskim[2]. Miał ponieść połowę kosztów związanych z rozbudową
zamku
w
Opolu
, o której decyzja została powzięta w początkach
sierpnia
1228
na
wiecu
w
Rybniku
. W zamian otrzymał od księcia „wielkie nadanie, obejmujące m.in.
Niemodlin
,
Zator
i narok grodu opolskiego w ziemi krakowskiej”[3]. Wkrótce potem powrócił do Małopolski. Być może już wtedy został
kasztelanem krakowskim
(jeśli tak, stanowisko to zostało mu wkrótce odebrane). W
1230
, podczas niewoli Henryka I Brodatego u
Konrada Mazowieckiego
, bronił wraz ze swoim współrodowcem
wojewodą krakowskim
Markiem
Wawelu
oraz
Skały
przed wojskami Konrada. W
1238
ponownie wzmiankowany jako kasztelan krakowski[4]. Zginął w
bitwie pod Chmielnikiem
w walce z najazdem tatarskim
18 marca
1241
. Był fundatorem
klasztoru
cysterek
w
Łubnicach
, a także
benedyktynek
w
Staniątkach
, gdzie jego córka Wyszeniega (Wizenna) była później
ksienią
, a sam Klemens wraz z żoną został pochowany[5]. Przypisy- ↑ B. Zientara, Henryk Brodaty..., s. 386. W dawniejszej historiografii często uważano Klemensa za ojca Andrzeja; por.
A. Semkowicz, Krytyczny rozbiór dziejów polskich Jana Długosza (do r. 1384), Kraków 1887
, s. 236, lub A. Małecki, Studya heraldyczne..., s. 54, 57.
- ↑ L. M. Wójcik, Ród Gryfitów..., s. 47.
- ↑ B. Zientara, Henryk Brodaty..., s. 297.
- ↑ Część badaczy uważa, że tym kasztelanem był już krewniak Klemensa z Brzeźnicy,
Klemens z Ruszczy
, np. Z. Wdowiszewski, Klemens z Ruszczy, w:
Polski Słownik Biograficzny
, t. XII, Wrocław 1966-1967, s. 589. Por. L. M. Wójcik, Ród Gryfitów..., s. 48-49.
- ↑ Niekiedy wskazuje się, że fundatorem klasztoru staniąteckiego był krewniak i imiennik Klemensa z Brzeźnicy,
Klemens z Ruszczy
, jednak za Klemensem z Brzeźnicy opowiadają się m.in. A. Małecki, Studya heraldyczne..., s. 57, oraz L. M. Wójcik, Ród Gryfitów..., s. 48-49.
Bibliografia-
Małecki A.
,
Studya heraldyczne, t. II, Lwów 1890, s. 54, 57
.
- Wójcik L. M., Ród Gryfitów do końca XIII wieku. Pochodzenie — genealogia — rozsiedlenie, "Historia" CVII, Wrocław 1993, s. 44, 47-49.
-
Zientara B.
,
Henryk Brodaty i jego czasy
, Warszawa 2006, wyd. 3, .
Inne hasła zawierające informacje o "Klemens z Brzeźnicy":
Klemens VII
...
Klemens Maria Hofbauer
...
Tomasz Zan (poeta)
...
1592
...
1731
...
1848
...
1738
...
Order Orła Białego
...
Łaska
...
List do Hebrajczyków
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Klemens z Brzeźnicy":
108 Życie religijne w okresie nowożytnym (plansza 7)
...
039 Kryzys kościoła łacińskiego w późnym średniowieczu (plansza 8)
...
127 Unia polsko-saska (plansza 11)
...
|