Jurij Piatakow,
ukr.
Юрій (Георгій) Леонідович П'ятаков (ur.
6 sierpnia
1890
koło
Czerkasów
, zm.
30 stycznia
1937
w Moskwie) - ukraiński rewolucjonista i działacz komunistyczny, pierwszy sekretarz
KP(b)U
w
1918
roku, członek i zastępca członka Komitetu Centralnego
WKP(b)
.
Pochodził z rodziny pracującej w przemyśle cukrowniczym na
Kijowszczyźnie
. Studiował ekonomię na Uniwersytecie w
Petersburgu
oraz
Europie Zachodniej
. Po powrocie do
Rosji
zesłany za udział w ruchu rewolucyjnym.
W
1917
roku stanął na czele komitetu bolszewickiego w
Kijowie
i wszedł w skład
Ukraińskiej Centralnej Rady
. Od lipca do września
1918
roku I sekretarz
KP(b)U
. W październiku
1918
roku został komisarzem Banku Ludowego
RFSRR
, a już w listopadzie tego roku kierował tymczasowym rządem robotniczno-włościańskim
radzieckiej Ukrainy
.
W kwestiach społeczno-gospodarczych reprezentował skrajnie lewicowe poglądy, był przeciwnikiem rozdawania ziemi chłopom, opowiadając się za tworzeniem komun rolniczych. Walczył z tzw. ukraińskim nacjonalizmem reprezentowanym w jego przekonaniu przez borot'bistów, sprzeciwiał się szczególnej autonomii
Ukrainy
w ramach wielkiej wspólnoty radzieckiej. W sprawie tej polemizował z
Leninem
, który oskarżał go o "
luksemburgizm
".
Jednocześnie jedynie nazwiska
Stalina
,
Trockiego
,
Kamieniewa
,
Zinowiewa
,
Bucharina
i właśnie Jurija Piatakowa (ówcześnie członka KC) wymienił Lenin w swym
testamencie politycznym
z grudnia
1922
jako wybitnych przywódców partyjnych WKP(b).
Od
1921
do
1923
roku stał na czele kompleksu przemysłowego w
Donbasie
, przyczyniając się do jego szybkiego rozwoju. Aktywny członek
KP(b)U
(w składzie KC w latach
1923
-
27
i
1930
-
37
). Od
1923
do
1927
roku zastępca przewodniczącego Najwyższej Rady Gospodarki Ludowej ZSRR, jeden z twórców pierwszej
pięciolatki
, która zadecydowała o rozwoju przemysłu na Ukrainie, a nie jak pierwotnie planowano, na
Uralu
. Później krótko stał na czele
Gosbanku
ZSRR, wreszcie (do końca
1936
) pierwszy zastępca ludowego komisarza przemysłu ciężkiego ZSRR (którym był
Sergo Ordżonikidze
), faktycznie kierujący resortem - czyli zarządzający przemysłem ciężkim ZSRR i kierujący programem industrializacji. Zastępca członka Komitetu Centralnego WKP(b), ostatni raz wybrany na XVII zjeździe w r.
1934
.
Miał opinię utalentowanego
technokraty
,
pracoholika
. Od
1927
nie angażował się w rozgrywki polityczne wewnątrz partii bolszewików.
W styczniu
1937
roku sądzony w
procesie pokazowym
(
"proces siedemnastu"
) jako
trockista
, "przyznał się" m.in. do planów oderwania Ukrainy od ZSRR - skazany na śmierć i bezpośrednio po procesie rozstrzelany.
Prywatnie był mężem
Eugenii Bosz
.
Zobacz też
Literatura