Niels Stary[1], (ur. ok. 1064 – zm.
25 czerwca
1134
) – król
Danii
w latach 1104–1134.
Dokładna data urodzenia króla nie jest znana.
Niels na tron wstąpił po śmierci swojego brata
Eryka Dobrego
, który zginął na
Cyprze
podczas pielgrzymki. Co prawda w swoim testamencie Eryk na następcę i na regenta na czas swej nieobecności wyznaczył swego syna Haralda Włócznię, jednak możni siłą wymogli wybór Nielsa, syna
Swena Estrydsena
.
W 1104 Niels poślubił Małgorzatę, córkę
szwedzkiego króla
Inge Starszego
, wdowę po
królu Norwegii
Magnusie III
. Małgorzatę nazwano Fredkulla (dziewica pokoju), być może z powodu jej intensywnych starań o zgodne stosunki między licznymi dziećmi Swena Estrydsena. Drugą żoną Nielsa została
Ulfhilda
, wdowa po królu szwedzkim
Inge II Młodszym
.
Pierwsze 25 lat rządów Nielsa przebiegło spokojnie i pokojowo. Współpraca króla z kościołem (reprezentowanym wówczas przez
arcybiskupa
Assera
) układała się bardzo dobrze, Niels m.in. zarządził na rzecz kościoła
dziesięcinę
.
W tym czasie syn Eryka Dobrego,
Kanut Lavard
, zdobył wysoką pozycję polityczną w
Szlezwiku
. Syn Nielsa,
Magnus Silny
(Magnus den Stærke), poczuł się tym faktem zagrożony i uznał Kanuta za swojego konkurenta do tronu. W styczniu 1131 zaprosił Kanuta na przyjacielskie spotkanie w
Ringsted
, gdzie podstępnie go zamordował. Morderstwo to spowodowało wieloletnią wojnę domową między Nielsem i Magnusem z jednej strony, a
Erykiem Pamiętnym
, bratem Kanuta z drugiej. W 1133 papież
Innocenty II
odebrał niezależność kościołowi duńskiemu, i przekazał go pod władzę arcybiskupa
Hamburga
i
Bremy
. Konsekwencją tego było odwrócenie się arcybiskupa Assera od króla i poparcie Eryka Pamiętnego.
4 czerwca 1134 doszło między przeciwnikami do bitwy pod Fodevig w
Skanii
. Bitwa skończyła się całkowitą klęską Nielsa i Magnusa. Król zbiegł do
Szlezwiku
, gdzie został zamordowany 25 czerwca 1134. Na tron Danii wstąpił
Eryk II Pamiętny
.
Przypisy
- ↑ duńskie imię Niels w jęz. polskim to Mikołaj