Stos drewna gotowy do zasypania ziemią (tj. do uformowania
mielerza
) i podpalenia – ok.
1900
Współczesne
retorty
do wypalania węgla drzewnego
Węgiel drzewny (roślinny), czerń węglowa,
C.I.
77266 (
E153
) – lekka, czarna substancja wytwarzana z
drewna
w procesie
suchej destylacji
. Głównym składnikiem jest
węgiel
pierwiastkowy, zanieczyszczony
popiołem
i licznymi
związkami organicznymi
.
Właściwości
Węgiel drzewny ma bardzo małą gęstość (zachowuje częściowo strukturę
ścian komórkowych
drewna). Ma duże zdolności adsorpcyjne dzięki silnie rozwiniętej powierzchni (patrz
węgiel aktywny
). Jako
paliwo
ma ok. trzykrotnie większą wydajność energetyczną niż drewno. 1 kg węgla drzewnego daje ilość energii podobną do uzyskiwanej ze spalenia 1
litra
benzyny
. Jest jednak problematyczny w użyciu ze względu na zajmowaną przestrzeń w stosunku do masy, poza tym kruszy się i pyli przy manipulacji (pod tym względem lepsze są
brykiety
węgla drzewnego – mniej kruche i o większej gęstości. Ze względu na stosunkowo małą zawartość
substancji smolistych
należy do
paliw stałych
generujących najmniejsze ilości zanieczyszczeń.
Wyróżnia się:
Zastosowanie
Stosowany jest jako
adsorbent
w filtrach wodnych i gazowych ze względu na zdolność do pochłaniania płynów, gazów i nieprzyjemnych zapachów. Popularne paliwo do
grillów
(nieprzetworzony lub w formie brykietów) oraz składnik
prochu czarnego
. Wykorzystywany często w
plastyce
do tworzenia rysunków i
szkiców
, a także do produkcji
kosmetyków
.
Medycyna
(działanie lecznicze)
Aktywny węgiel drzewny (łac. nazwa farmaceutyczna: carbo medicinalis) sprasowany w formie tabletek lub kapsułek (znany też pod nazwą węgla leczniczego lub medycznego) stosowany jest w leczeniu
biegunek
i
zatruć
pokarmowych jak też zapobieganiu i leczeniu
niestrawności
i
wzdęć
. Po podaniu doustnym wiąże substancje znajdujące się w
przewodzie pokarmowym
, które nasilają
perystaltykę
(czynność ruchową)
jelit
, zwiększają przenikanie wody do światła jelit i powodują biegunkę. Są to toksyny bakteryjne, bakterie, leki, produkty gnilne, gazy jelitowe, substancje toksyczne itp. W europejskim lecznictwie stosuje się prawie wyłącznie węgiel drzewny wypalony z drewna lipowego –
lipy drobnolistnej
i
lipy szerokolistnej
.
Używany jako
barwnik
przy produkcji skoncentrowanych
soków owocowych
,
dżemów
,
żelków
,
sosów
warzywnych
,
lukrecji
oraz innych wyrobów cukierniczych.
Wytwarzanie
Podstawowym sposobem uzyskiwania węgla drzewnego do początków
XX w.
było jego "wypalanie" w stosach, obsypanych szczelnie ziemią lub obłożonych darnią, zwanych
mielerzami
. Obecnie w tym celu stosuje się stalowe retorty o pojemności wielu metrów sześciennych. Do wyprodukowania 1 kg węgla drzewnego potrzeba ok. 5 kg drewna.
Zobacz też