Acquis communautaire (
fr.
"dorobek wspólnotowy", czyt. aki komünoter) –
dorobek prawny
Wspólnot Europejskich
i
Unii Europejskiej
, obejmujący wszystkie
traktaty założycielskie
i akcesyjne oraz
umowy międzynarodowe
je zmieniające (tzw. prawo pierwotne), przepisy wydawane na ich podstawie przez organy Wspólnot (prawo wtórne), umowy międzynarodowe zawarte przez Wspólnoty i Unię Europejską, orzecznictwo ETS i Sądu Pierwszej Instancji, a także deklaracje i rezolucje oraz zasady ogólne prawa wspólnotowego. Obowiązkiem każdego państwa wstępującego do
Unii Europejskiej
jest wprowadzenie acquis communautaire do własnego systemu prawnego.
Przepisy ustawy z dnia
29 stycznia
2004
r. Prawo zamówień publicznych, w znacznej mierze oparte są o przepisy
prawa wspólnotowego
. W związku z tym należy zastanowić się nad wzajemną relacją tych przepisów, a w szczególności nad relacją między przepisami ustawy Pzp i przepisami dyrektyw. Podstawą do wydawania dyrektyw stanowi art. 249 Traktatu Ustanawiającego Wspólnotę Europejską, zgodnie z którym przepisem:
- „
Dyrektywa
wiąże każde
Państwo Członkowskie
, do którego jest kierowana, w odniesieniu do rezultatu, którym ma być osiągnięty, pozostawia jednak organom krajowym swobodę wyboru formy i środków.”
Na podstawie przytoczonego przepisu przyjmuje się, że dyrektywy wymagają wprowadzenia do prawa krajowego. Z orzecznictwa
Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości
wynika jednocześnie, że niektóre postanowienia dyrektyw mogą mieć skutek bezpośredni (tzw. „direct effect”).Warunkiem jest ich wyraźne i bezwarunkowe sformułowanie, tak, aby postanowienia te mogły być stosowane niezależnie od przepisów krajowych. Przepisy takie wywołują skutki dla podmiotów prawa także w sytuacji, w której przepis dyrektywy nie został inkorporowany do przepisów prawa krajowego w wyznaczonym terminie lub gdy uczyniono to w sposób niewłaściwy. W takim przypadku można powoływać się bezpośrednio na przepisy dyrektyw, dochodząc swoich praw w toku procedury sądowej. Jednocześnie wszystkie organy administracji publicznej i samorządowej zobowiązane są do respektowania bezpośrednio obowiązujących przepisów dyrektyw, niezależnie od postanowień prawa krajowego w tym zakresie. Wypowiadając się na temat skutku bezpośredniego dyrektyw dotyczących zamówień publicznych, Trybunał stwierdził, że skutek taki wywierają m.in. postanowienia dotyczące:
- zakresu podmiotowego i przedmiotowego dyrektyw oraz procedur;
- wyboru procedury,
- kryteriów wyboru oferty,
- kryteriów kwalifikacji wykonawców.
Od
30 kwietnia
2006
r. w Unii Europejskiej obowiązują nowe dyrektywy regulujące problematykę zamówień publicznych. Oprócz orzecznictwa ETS, Pzp uwzględnia obecnie obowiązujące podstawowe akty z zakresu acquis communautaire: Dyrektywa 2004/17/WE w sprawie koordynacji procedur udzielania zamówień przez podmioty działające w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i usług pocztowych oraz mająca podstawowe znaczenie dyrektywa 2004/18/WE w sprawie koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane, dostawy i usługi, konsolidują funkcjonujące dotychczas w rozproszeniu europejskie unormowania zamówień publicznych, a także unowocześniają je pod względem efektywności zamówień i ograniczenia praktyk biurokratycznych.
Dyspozycje obu dyrektyw w pewnym zakresie pokrywają się ze sobą. Całkowite scalenie regulacji nie było możliwe z uwagi na specyfikę tzw. zamówień sektorowych, udzielanych przez instytucje użyteczności publicznej zajmujące się dostarczaniem wody, elektryczności, przewozami zbiorowymi itd. Poza zakresem tych dyrektyw pozostaje jeszcze problematyka, tzw. środków odwoławczych, objęta ogólną dyrektywą Rady 89/665/EWG z 21.12.1989 r. w sprawie koordynacji przepisów dotyczących stosowania procedur odwoławczych w zakresie udzielania zamówień publicznych oraz wyspecjalizowaną dyrektywą Rady 92/13/EWG z 25.02.1992 r. w sprawie procedur odwoławczych w zakresie udzielania zamówień przez podmioty działające w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i telekomunikacji.
Konieczność zachowywania i rozbudowy acquis communautaire usankcjonowana jest prawnie w art. 2 ex B
Traktatu o Unii Europejskiej
.
Szerszym pojęciem jest
Acquis politique
.