Cedr
CedrCedr (Cedrus Belon ex Trew, 1757) –
rodzaj
długowiecznych (do 500 lat)
drzew
z rodziny
sosnowatych
. Cedry występują w rejonach górskich
Azji
i
Afryki Północnej
. Ich pierwotny areał to
Himalaje
i region śródziemnomorski. Rosną na wysokościach 1500-3200 m n.p.m. w Himalajach i 1000-2200 m w basenie
Morza Śródziemnego
. W przeszłości lasy cedrowe bujnie porastały
europejskie
obszary basenu Morza Śródziemnego. Jednak wraz z rozwojem rolnictwa następowała ich degradacja i przekształcanie tych terenów na
pastwiska
dla owiec i kóz. Obecnie dąży się do odrodzenia tych zbiorowisk leśnych, co niejednokrotnie okazuje się niemożliwe. MorfologiaCedr libański (Cedrus libani) - Pokrój
- Okazałe drzewa
iglaste
osiągające wysokość do 40 m, wyjątkowo do 60 m. Gałęzie mają szerokie i rozłożyste.
-
Liście
- Igły osiągają długość 8-60 mm, wiecznie zielone.
-
Szyszki
- Szyszki są cylindryczne mają długość od 10 cm do 13 cm.
SystematykaWyróżnia się pięć taksonów w tym rodzaju, klasyfikowanych w zależności od podejścia do 4 lub 2 gatunków. -
cedr himalajski
(Cedrus deodara (Roxburgh) G. Don) - rośnie w
Himalajach
, od
Afganistanu
aż po
Nepal
. Nadal dostarcza cennego drewna. Jest to gatunek najbardziej rozpowszechniony. Igły długości 25-60 mm.
-
cedr libański
(Cedrus libani A. Richard) - igły długości 8-25 mm.
- cedr libański typowy (Cedrus libani A. Richard var. libani A. Richard) - najbardziej znany, występuje w górach
Libanu
, zachodniej
Syrii
i w południowo-centralnej
Turcji
. Uważany jest za narodowe drzewo Libanu. Umieszczony jest na jego fladze państwowej oraz godle. Igły ciemnozielone do niebieskozielonych o długości 10-25 mm.
- Cedrus libani var. stenocoma (Schwarz) Davis - góry południowo-zachodniej Turcji. Igły niebieskozielone, długości 8-25 mm.
- cedr cypryjski (Cedrus libani A. Richard var. brevifolia (Hooker f.) Henry, lub Cedrus brevifolia (Hooker f.) Henry) - najmniej znany, jest niższy niż inne cedry. Przez niektórych uważany za odrębny gatunek. Igły długości 8-20 mm.
-
cedr atlaski
(Cedrus libani A. Richard var. atlantica (Endlicher) Manetti ex Carriere, lub Cedrus atlantica (Endlicher) Manetti ex Carriere) - występuje na terenie
Maroka
i
Algierii
(w górach
Atlas
). Igły ciemnozielone do niebieskozielonych, długości 10-25 mm.
Zastosowanie-
Drewno
cedrowe używane było do budowy statków, w meblarstwie oraz w budownictwie. Służyło m.in. do budowy Pierwszej
Świątyni Jerozolimskiej
z X w p.n.e. i
Świątyni Artemidy
w
Efezie
(jednego z
siedmiu cudów świata
) z VI w p.n.e. Na skutek prowadzonej intensywnej eksploatacji gatunki te zostały bardzo wyniszczone, w wyniku czego w wielu krajach znalazły się pod ochroną. Drewno cedrowe stosuje się także na
fornir
, sklejkę, płyty wiórowe i pilśniowe, na deski i parkiet, na meble, do zabudowy wewnętrznej i zewnętrznej, na ramy, drzwi, okna. Dobre jest do toczenia i rzeźbienia, na pudełka do cygar, na ołówki, listwy, łódki sportowe i instrumenty muzyczne. Wykonuje się z niego również
humidory
.
-
Roślina ozdobna
: cedry są często uprawiane jako drzewa ozdobne w krajach o łagodnym klimacie. W Polsce największy cedr libański (wysokość 21 m, obwód pnia 0,6 m) rośnie w
Arboretum w Wojsławicach
, zasadzony w
1965
.
Ciekawostki- Oferowany w handlu tzw. olej cedrowy pozyskiwany z tzw. "cedrowych orzeszków" tzw. "cedru syberyjskiego" w istocie nic z cedrami nie ma wspólnego. Jest to olej wytwarzany z nasion
limby syberyjskiej
(w
języku rosyjskim
nazywanej popularnie kедр сибирский).
Bibliografia- K. Browicz, J. Zielinski (1982), Chorology of trees and shrubs in south-west Asia and adjacent regions Vol. 1. Warszawa-Poznań
- W. Seneta, J. Dolatowski (2007), Dendrologia, Wyd. Naukowe PWN
- W. Seneta (1987), Drzewa i krzewy iglaste, PWN
Zobacz też
Inne hasła zawierające informacje o "Cedr":
Ziemia Ognista (archipelag)
...
Przegląd technik zdobniczych
...
Absynt
...
Strefa Gazy
...
Cywilizacja doliny Indusu
...
Francuski kalendarz rewolucyjny
...
Cedr
Cedr
Cedr atlaski
Systematyka
Domena
eukarionty
Królestwo
rośliny
Podkrólestwo
naczyniowe
Nadgromada
nasienne
Gromada
nagonasienne
Podgromada
nagonasienne drobnolistne
Klasa
iglaste
Rząd
sosnowce
Rodzina
sosnowate
Rodzaj
CedrNazwa systematycznaCedrus Belon ex Trew 1757 Cedr (Cedrus Belon ex ...
Liban (góry)
Cedry w Górach LibanuLiban (
arab.
جبل لبنان = Dżabal Lubnan) – pasmo ...
Garda (jezioro)
...
Sosna
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Cedr":
042. Himalaje (plansza 14)
Są to głównie dęby, sosny, Cedr himalajski (w niższych partiach) orz jodła i świerk (wyższych partiach). Zarośla ...
042. Himalaje (plansza 13)
ze wzrostem wysokości przechodzą w drzewa liściaste z domieszką świerków, jodeł i Cedrów. Na wysokości 3200-4200 m n.p.m. obszary porośnięte są przez zarośla subalpejskie ...
032. Ekologia biosfery (plansza 9)
kolczaste zarośla zwane makią. Rośliny te zastąpiły pierwotne lasy, w których rosły Cedry, liczne gatunki dębów, wawrzyny, oliwki i cyprysy. Zostały one wyniszczone wskutek ...
|