Głowacz białopłetwy (Cottus gobio) – gatunek drapieżnej, słodkowodnej
ryby
z rodziny
głowaczowatych
.
Występowanie
Europa
z wyjątkiem północnej
Skandynawii
,
Włoch
,
Grecji
,
Irlandii
,
Szkocjii
i południowej części
Półwyspu Iberyjskiego
Żyje w rwących potokach z czystą, dobrze natlenioną wodą, rzekach i jeziorach z kamiennym lub żwirowo-kamiennym dnem oraz słonawych wodach
estuariów
dużych rzek. Prowadzi przydenny tryb życia. Większość czasu spędza schowany pod kamieniami. bardzo czuły na zanieczyszczenie wody i spadki zawartości tlenu.
Opis
Osiąga 10-15(18) cm długości. Ciało krępe, lekko grzbietobrzusznie spłaszczone, zwężające się ku tyłowi, nagie (bez łusek). Szeroka duża głowa z dużym otworem gębowym w położeniu końcowym oraz wysoko osadzonymi oczami. Dwie
płetwy
grzbietowa, druga większa i dłuższa, szerokie płetwy piersiowe. Pęcherz pławny szczątkowy, przez co porusza się wyłącznie skokami.
Ubarwienie zmienne, w zależności od środowiska. Osobniki żyjące na jasnym podłożu mają ciało brązowawe, zaś na ciemnym podłożu może być nawet prawie czarny. Na wszystkich płetwach z wyjątkiem brzusznych występują ciemne paski. Płetwy brzuszne białe, pozbawione pasków.
Odżywianie
Żeruje o zmierzchu. Żywi się
bezkręgowcami
, głównie
owadami
i
skorupiakami
[3]. Zdobycz wyszukuje w szczelinach między kamieniami. Wbrew spotykanym w literaturze opiniom
ikra
i
larwy
innych ryb nie są podstawowym pokarmem głowacza białopłetwego. Informacje te dotyczą
głowacza pręgopłetwego
.
Rozród
Trze się w IV i V. Ikra jest zazwyczaj składana na spodniej stronie kamieni, czasem w jamkach na piaszczystym dnie. Samiec wynajduje wśród kamieni odpowiednie miejsce które samica dokładnie je oczyszcza. Jaja są stosunkowo duże (do 2 mm), samice strzeże jej, zapewniając stały dopływ świeżej natlenionej wody wachlowatymi ruchami płetw. Wylęg następuje po około 3 tygodniach.
Ciekawostki
W Niemczech i Austrii uznany za rybę roku 2006. Jego obecność wskazuje na dobrą jakość wody (
gatunek wskaźnikowy
).
Ochrona
Gatunek zagrożony w skali europejskiej (kat. LR/lc)[4], ujęty w dyrektywie habitatowej UE. W Polsce objęty
ścisłą ochroną
. Gatunek umieszczony również w
Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt
z kategorią NT.
Zobacz też
Źródła
- ↑
Cottus gobio
w: Integrated Taxonomic Information System (
ang.
)
- ↑
Cottus gobio
. Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych (IUCN Red List of Threatened Species) (
ang.
)
- ↑ Froese R., Pauly D.:
Cottus gobio
(
ang.
). W: FishBase version (07/2006) [on-line]. 2006. [dostęp 24-09-2006].
- ↑ World Conservation Monitoring Centre:
Cottus gobio
(
ang.
). W: 2006 IUCN Red List of Threatened Species [on-line]. IUCN, 1996. [dostęp 24-09-2006].