Ziemia w triasie (200 milionów lat temu)
Gondwana – południowy
superkontynent
, istniejący w
paleozoiku
i na początku
mezozoiku
oraz ponownie pod koniec mezozoiku i na początku
kenozoiku
. Jego nazwa pochodzi od północnego regionu
Indii
, a termin ten wprowadził jako pierwszy
Eduard Suess
, który stwierdził m.in. zaskakujące podobieństwo wymarłej flory glossopterysowej na obu wybrzeżach południowego
Atlantyku
.
Historia geologiczna
Gondwana powstała po raz pierwszy w okresie
kambryjskim
, 550–500 milionów lat temu, wraz z rozpadem superkontynentu
Pannocji
. Przez większą część ery paleozoicznej biegun południowy znajdował się na obszarze tego superkontynentu, w związku z czym w chłodniejszych okresach tworzyły się na nim
czapy lodowe
. Około 300 milionów lat temu zamknął się stosunkowo niewielki ocean
Reik
i mniejszy superkontynent
Eurameryki
połączył się z Gondwaną, tworząc
Pangeę
.
Na masę lądową Gondwany składały się dzisiejsze:
Ameryka Południowa
,
Afryka
,
Indie
,
Australia
,
Antarktyda
,
Nowa Zelandia
i południowo-wschodnia część
Azji
oraz mniejsze
mikrokontynenty
, jak
Wyniesienie Kergueleńskie
.
Pangea rozpadła się w okresie
jurajskim
, około 180 mln lat temu, odtwarzając superkontynent Gondwany, choć nie dokładnie taki sam. Niewielkie bloki lądowe, m.in. Floryda, pozostały połączone z Ameryką Północną. Już w
kredzie
Afryka i Indie odłączyły się od pozostałych części Gondwany, otwierając południowy Atlantyk i
Ocean Indyjski
. Ostateczny rozpad superkontynentu nastąpił w
erze kenozoicznej
, gdy najpierw Ameryka Południowa, a potem Australia oddzieliły się od Antarktydy.
Ziemia przed 550 mln lat, końcowa faza formowania się Gondwany
Zobacz też