|
Aktualizm
AktualizmAktualizm (aktualizm geologiczny, zwany również uniformitaryzmem lub uniformitarianizmem) – zasada
geologiczna
przyjmująca, że czynniki fizyczne i chemiczne oddziałujące na
Ziemię
i na
skorupę ziemską
, a zatem także
procesy fizyczne
i
chemiczne
, były w przeszłości podobne do dzisiejszych, co pozwala na podstawie współczesnych obserwacji określać przebieg dawnych procesów geologicznych. Metoda ta streszcza się w haśle "teraźniejszość jest kluczem do przeszłości", a na podstawie obserwacji procesów zachodzących współcześnie można wnioskować co działo się na Ziemi nawet wiele milionów lat temu. Zasada sformułowana została przez
Jamesa Huttona
(Theory of the Earth,
1795
), a rozwinięta przez
Charlesa Lyella
(Principles of Geology,
1830
). Jednym z pierwszych dowodów tej koncepcji były przeprowadzone przez Huttona dokładne badania erozji w dolinach rzek oraz tworzenia się
osadów
u ich ujść - ich wyniki wskazywały, że długotrwale działające procesy geologiczne, takie jak
erozja
,
sedymentacja
,
dyslokacja
i wypiętrzanie (
fałdowanie
), mogą być wyjaśnieniem tworzenia się pokładów skalnych zawierających szczątki kopalne. Opublikowana w
1802
roku książka Johna Playfaira pt. Illustrations of the Huttonian Theory of the Earth zawierała dalsze wyjaśnienia i przykłady potwierdzające koncepcję aktualizmu w odniesieniu do procesów geologicznych. Rozwinięcie tej teorii przez Charlesa Lyella (bliskiego przyjaciela
Darwina
), a szczególnie przedstawione dowody na dużo dłuższy niż kilka tysięcy lat wiek Ziemi, dały podstawy do sformułowania
teorii ewolucji
. Bibliografia- W. Jaroszewski, L. Marks, A. Radomski, 1985: Słownik geologii dynamicznej. Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa.
Inne hasła zawierające informacje o "Aktualizm":
Aktualizm
Aktualizm (Aktualizm geologiczny, zwany również uniformitaryzmem lub uniformitarianizmem) – zasada
geologiczna
przyjmująca, ...
Charles Darwin
...
Geologia
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Aktualizm":
009. Metody odtwarzania dziejów Ziemi (plansza 2)
znany nam obecnie sposób, według pewnych praw i prawidłowości. Zasadę tą nazwano Aktualizmem geologicznym, dzięki któremu znane obecnie wydarzenia otworzyły drogę do poznania przeszłości ...
|
|
|
|