Niwelator "automatyczny" Ni 020A firmy Zeiss Jena na statywie
Geodezja –
nauka
zajmująca się ustalaniem wielkości i kształtu
Ziemi
oraz określaniem położenia punktów na jej powierzchni.
Wynikiem geodezyjnych pomiarów terenowych i prac kameralnych są różnego typu opracowania graficzne np.
mapy
czy
profile
ale także dokumenty tekstowe o charakterze prawnym (np. podczas
rozgraniczenia nieruchomości
).
Geodezja jako nauka
W Polsce geodezja zaliczana do
nauk technicznych
albo do
nauk o ziemi
jako część
geografii
, której częścią jest
kartografia
.
Pochodzenie nazwy
Nazwa wprowadzona przez
Arystotelesa
, pochodzi z języka greckiego geo – Ziemia i daiso – będę dzielił.
Podział geodezji
Współczesna geodezja dzieli się na:
-
geodezję niższą
(geodezja ogólna, szczegółowa,
miernictwo
) – naukę o pomiarach wykonywanych na powierzchniach małych, o promieniu nie większym niż 15,6 km co obejmuje około 750 km², bez uwzględniania kulistości Ziemi[1].
-
geodezję wyższą
– naukę o pomiarach wykonywanych na wielkich obszarach, o powierzchni ponad 750 km², uwzględniających kulistość Ziemi,
Częściowo w ramach, a częściowo obok powyższego podziału wyróżniamy również inne działy geodezji, takie jak: astronomia geodezyjna (geodezja astronomiczna),
fotogrametria
i
teledetekcja
, geodezja gospodarcza,
geodezja satelitarna
, geodezja fizyczna i
grawimetria
geodezyjna,
kartografia
, rachunek wyrównawczy,
topografia
. Działy geodezje możemy klasyfikować także ze względu na:[1]
- rodzaj pomiarów:
- pomiary sytuacyjne (poziome)
- pomiary wysokościowe (pionowe)
- cel pomiarów:
- pomiary miejskie
- pomiary komunikacyjne
- pomiary hydrograficzne
- pomiary
osnów
- pomiary topograficzne
- pomiary rolno-leśne (geodezja rolna,
geodezja leśna
)
- pomiary górnicze (
geodezja górnicza
)
- pomiary inwentaryzacyjne i realizacyjne (geodezja inżynieryjno-przemysłowaa)
- stosowane metody:
- wykorzystywane narzędzia:
Geodezja w Polsce
Polska jest jednym z nielicznych krajów, w których słowa geodezja używa się do określenia dziedziny wiedzy i techniki związanej z pomiarami małych powierzchni (geodezja szczegółowa). W większości krajów Europy zachodniej termin geodezja zarezerwowany jest wyłącznie dla nauki zajmującej się pomiarami dużych obszarów i całej Ziemi. Zadania zarezerwowane dla geodezji szczegółowej określane są tam mianem miernictwa.
Termin
miernictwo
i związany z nim zawód mierniczego przysięgłego, jako osoby zaufania publicznego należy do polskiej tradycji i został zmieniony w latach po II wojnie światowej z powodów politycznych[2].
Geodezja (miernictwo) obecna jest w procesach planistycznych, projektowych i budowlanych. Architekci tworzą projekty na mapach sytuacyjno-wysokościowych wykonywanych dla potrzeb i na zlecenie konkretnego klienta (zaktualizowana
mapa zasadnicza
), gotowy projekt zostaje wytyczony w terenie przez
geodetę
, realizacja projektu jest również przez geodetę monitorowana. Kontynuacją tych prac, po zakończeniu budowy, jest inwentaryzacja powykonawcza (na którą składa się pomiar powykonawczy) wykonywana przez geodetę.
Przedmiotem geodezji są także badania odkształceń budowli, regulacje stanu prawnego
nieruchomości
oraz
urządzeń rolnych
.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ 1,0 1,1 Wiesław Kosiński: Geodezja. Wyd. 3. Warszawa: Wydawnictwo SGGW, 1999, ss. 14-15. .
- ↑ Ryszard Hycner, Paweł Hanus: Wykonawstwo geodezyjne. Katowice: Wydawnictwo Gall, 2007. .
Linki zewnętrzne