Latrun (
hebr.
לטרון) – strategiczne wzgórze położone w Dolinie Ayalon w
Szefeli
w środkowej części
Izraela
. Znajduje się ono przy głównej drodze w odległości 15
km
na zachód od
Jerozolimy
i 14 km na południowy wschód od
Ramli
. W bezpośrednim sąsiedztwie Latrun znajdują się
kibuce
Nahshon
i
Sha'alvim
,
moszaw
Kfar Bin Nun
oraz wioska
Neve Szalom
.
Istnieją dwie teorie o pochodzeniu nazwy tego miejsca. Pierwsza jest związana z budową
zamku
Krzyżowców
Le toron des chevaliers[1] (
pol.
Zamek rycerzy). Druga teoria głosi, że nazwa Castellum boni Latronis (
pol.
Twierdza dobrego złodzieja/łotra) została nadana przez
chrześcijańskich
pielgrzymów
i była związana ze złoczyńcą ("dobrym łotrem"), który został
ukrzyżowany
razem z
Jezusem Chrystusem
(
Ewangelia Łukasza
23:40-43)[1].
Historia
Wzgórze Latrun jest niezwykle ważnym strategicznie punktem, który odgrywał ważną rolę na przestrzeni historii. Tędy biegła ważna droga od wybrzeża
Morza Śródziemnego
do Jerozolimy. W czasach
starożytnych
doszło w tej okolicy do bitwy, w której
Jozue
pokonał
Amorytów
[2]. Król
Dawid
pokonał tutaj
Filistynów
. Podczas
powstania Machabeuszów
Juda Machabeusz
rozłożył tutaj swój obóz, oczekując na wojska
Greków
. Wykorzystując czynnik zaskoczenia pokonał on Greków w bitwie, otwierając drogę do utworzenia
państwa Machabeuszy
[1].
O tę drogę walczyli Krzyżowcy z Arabami, usiłując otworzyć przejście przez góry do Jerozolimy. W
1187
roku
Templariusze
wybudowali tutaj zamek obronny, z którego ocalała jedna wieża. Jednak pomimo waleczności Krzyżowców ziemie te weszły pod panowanie
Islamu
. Pod koniec panowania
osmańskiego
, w
1890
roku
francuscy
mnisi
trapiści
wybudowali na wzgórzu
monaster
, przy którym powstała słynna
winnica
. Podczas
I wojny światowej
mnisi zostali zmuszeni przez
Turków
do opuszczenia klasztoru, który zajęło wojsko. Do zniszczonych zabudowań klasztornych mnisi wrócili dopiero w
1927
.
Posterunek brytyjskiej policji w Latrun
W latach
1941
-
42
Brytyjczycy wybudowali na wzgórzu ufortyfikowany posterunek policji nazwany Tegart Fort, który sprawował kontrolę nad tym strategicznym punktem. Po wycofaniu się brytyjskiego wojska, władze
Mandatu Palestyny
przekazały
14 maja
1948
tę bazę
jordańskiemu
Legionowi Arabskiemu. Wzgórze to stało się miejscem ciężkich walk podczas
Wojny o Niepodległość
w
1948
. Arabowie wykorzystując fort, ostrzeliwali żydowskie samochody usiłujące drogą przejechać do Jerozolimy. Natomiast izraelskie oddziały wielokrotnie usiłowały zdobyć wzgórze i otworzyć zablokowaną drogę i dostarczyć zaopatrzenie dla odciętych w tym mieście Żydów.
Pierwszą próbę zdobycia Latrum podjęto już
15 maja
. Podczas tej "Operacji Ben Num" dwie żydowskie brygady
Hagany
(około 2 tys. ludzi) podjęły rozpaczliwą próbę przebicia się z wybrzeża do Jerozolimy. Dysponowali oni zaledwie dwoma lekkimi działami, 10 moździerzami i 12 samochodami opancerzonymi[3]. Natomiast w forcie Latrun ufortyfikowało się 2,3 tys. jordańskich żołnierzy wzmocnionych około 800 arabskimi ochotnikami, którzy dysponowali 26 działami, 16 moździerzami i 35 opancerzonymi samochodami[3]. Podczas nocnych walk na polu bitwy zapanowało zamieszanie i żydowskie natarcie utknęło. W bitwie zginęło 74 żydowskich żołnierzy, a 140 zostało rannych[4].
30 maja
1948
siły żydowskiej Hagany przeprowadziły "Operację Ben Num B". Podczas walk izraelskie siły pancerne wjechały na pole minowe i poniosły dotkliwe straty, uniemożliwiając tym samym przeprowadzenie skutecznego szturmu na fort Latrun. W walkach zginęło 139 żydowskich żołnierzy[4]. Następnie w dniach
15
-
16 lipca
przeprowadzono kolejny szturm na Latrun, a
18 lipca
w ataku wykorzystano pojazdy opancerzone i dwa czołgi
Cromwell
. Jednak wszystkie ataki zostały krwawo odparte. Sporadyczne starcia w tym rejonie trwały jeszcze do
20 lipca
[5].
12 sierpnia
Jordańczycy zburzyli stację pomp wody w Latrun (i to pomimo faktu, że obiekt był pod kontrolą międzynarodowych sił
UNTSO
). Zniszczenie pomp pozbawiło Jerozolimę dostaw wody. W tej sytuacji Izraelczycy pośpiesznie zbudowali nowy rurociąg. Gdy w
1949
wynegocjowano warunki zawieszenia broni, Latrun pozostało w rękach jordańskich, a okoliczny pas ziemi nie mógł być przez nikogo zamieszkany. Z tego powodu ewakuowano wszystkich arabskich mieszkańców okolicznych wiosek.
Po
1949
dochodziło do licznych przypadków ostrzelania żydowskich samochodów przejeżdżających drogą przy forcie Latrun. Dlatego Izraelczycy zdecydowali się na budowę nowej drogi, która ominęła ten zapalny rejon. Dopiero podczas
Wojny sześciodniowej
w
1967
Izraelczykom udało się opanować Latrun.
Nauka
W Latrun umiejscowiono siedzibę Międzynarodowego Ośrodka Badań nad Migracją Ptaków, który działa we współpracy z Izraelskim Stowarzyszeniem Ochrony Przyrody i
Uniwersytetem Tel Awiwu
. Prowadzi się tutaj różnorodne badania ptaków, między innymi przy pomocy radaru obserwuje się migrację ptaków, którym przymocowano wcześniej specjalne nadajniki. Tutejszy radar ma zasięg do 50 km[6].
Turystyka
Największymi atrakcjami turystycznymi Latrun są
Muzeum Yad la-Shiryon
, Park Mini Izrael oraz klasztor Trapistów.
Budowę Muzeum Yad la-Shiryon rozpoczęto
14 grudnia
1982
i jest to obecnie muzeum korpusu pancernego
Sił Obronnych Izraela
. Zgromadzono tutaj około 110 czołgów i pojazdów opancerzonych wszystkich typów i rodzajów używanych przez izraelską armię, w tym
Merkava
i
T-72
[7]. W parku Mini Izrael zgromadzono liczne modele obiektów zabytkowych Izraela w zmniejszonej skali. Klasztor trapistów natomiast słynie ze wspaniałych winnic.
Komunikacja
Na wschód od Latrun znajduje się węzeł drogowy
autostrady nr 1
(
Tel Awiw
-
Jerozolima
) z
drogą ekspresową nr 3
(
Aszkelon
-
Modi'in-Maccabim-Re'ut
). Natomiast na zachód od Latrun przebiega droga nr 424
, którą jadąc na północny zachód dojedzie się do Parku Mini Izrael.
Przypisy
- ↑ 1,0 1,1 1,2 The Jewish Agency for Israel:
Latrun
(
ang.
). [dostęp 9 października 2008].
- ↑ Zobacz:
Księga Jozuego
10:1-11.
- ↑ 3,0 3,1 Benny Morris: Description of the Operation Ben Nun. USA: Yale University Press, 2008. 221-224. .
- ↑ 4,0 4,1 Middle East News and Reference:
The Battles of Latrun
(
ang.
). [dostęp 9 października 2008].
- ↑ Ilan Pappé: The Making of the Arab-Israeli Conflict 1947-1951. 140.
- ↑ Guardians of the Environment:
The International Center for the Study of Bird Migration, Latrun ,Isreal
(
ang.
). [dostęp 9 października 2008].
- ↑ Israel Museums:
Yad Lashiryon (Armoured Corps) Museum
(
ang.
). [dostęp 9 października 2008].
Linki zewnętrzne