Siergiej Mironowicz Kirow, Серге́й Миро́нович Ки́ров;, właśc. Kostrikow (Костриков) Kirow pseudonim partyjny, (ur.
27 marca
1886
w Urżum, zm.
1 grudnia
1934
w
Leningradzie
) - działacz bolszewicki.
Urodził się w rodzinie mieszczańskiej. Wychowywał się w domu dziecka ze względu na rychłą śmierć rodziców. Uczył się w szkole miejskiej w Urżum, potem w Kazaniu szkole techniczno-mechanicznej, którą ukończył w
1904
. Po zakończeniu szkoły przeniósł się do
Tomska
, gdzie pracował jako kreślarz w biurze projektów miasta. Członek Socjaldemokratycznej Partii Robotniczej Rosji (SDPRR) od
1904
. Od
1905
aktywny członek tomskiej organizacji partyjnej (w komitecie miejskim), zorganizował w październiku strajk na stacji kolejowej Tajga. W
1906
organizował nielegalną drukarnię, prowadził robotę partyjną wśród kolejarzy. W tym okresie kilka razy aresztowany. W lutym 1907 skazany na 1 rok i 4 miesiące pobytu w twierdzy. Po uwolnieniu w
1908
przeniósł się do
Irkucka
, gdzie zorganizował rozbitą przez policję organizację partyjną. Ścigany wyjechał w czerwcu 1909 do
Władykaukazu
. Pracował tam w organizacji partyjnej i prowadził gazetę "Terek". Tam po raz pierwszy w
1912
napisał artykuł pod pseudonimem S. Kirow. W latach
1910
-
1914
i w czasie
I wojny światowej
pracował na Północnym Kaukazie. Po
rewolucji lutowej 1917
członek Władykaukaskiej Rady. W październiku 1917 uczestniczył w II Ogólnorosyjskim Zjeździe Rad. Kirow brał udział w
rewolucji październikowej
w
Piotrogrodzie
i
wojnie domowej w Rosji w latach 1917-1920
na
Kaukazie
. Odpowiedzialny za sowietyzację Gruzji. W latach
1921
-
1926
pierwszy sekretarz KC partii bolszewickiej w
Azerskiej SRR
. Od
1926
roku pierwszy sekretarz komitetu
leningradzkiego
; od
1930
członek Biura Politycznego KC
WKP(b)
. Zwolennik polityki
Stalina
.
Według niektórych relacji (m.in.
Chruszczowa
) w
1934
na XVII Zjeździe WKP(b) zwrócili się do niego niektórzy wpływowi delegaci z propozycją zastąpienia Stalina na stanowisku sekretarza generalnego partii. Kirow odmówił i poinformował Stalina o tej propozycji. Według niektórych danych podczas głosowania władz partyjnych otrzymał więcej głosów niż Stalin. Podobno bardzo zazdrosnego o swoją pozycję Stalina zdenerwowało to, że przemówienie Kirowa podczas XVII Zjazdu WKP(b) poprzedziła 10-minutowa owacja (zamiast zwyczajowej 5-minutowej), która przysługiwała Stalinowi. Na zjeździe wybrany członkiem Biura Organizacyjnego i sekretarzem KC, ale
1 grudnia
1934 został zastrzelony przez bolszewika
Leonida Nikołajewa
. Wielu historyków uważa, że zabójstwo Kirowa było zlecone przez Stalina i zorganizowane przez
NKWD
. Zarzut uczestnictwa w spisku postawiono wielu dawnym działaczom podczas
wielkiej czystki
. Pochowany w murze
Kremla
, jego nazwiskiem nazwano liczne przedsiębiorstwa i miasta (
Kirow
w
Rosji
,
Kirowabad
w
Azerbejdżanie
,
Kirowohrad
na
Ukrainie
).