Szymon Bar Kochba (?-135,
hebr.
שמעון בר כוכבא) – dowódca drugiej wojny żydowsko-rzymskiej zwanej
Powstaniem Bar-Kochby
w latach
132
-
135
. Założył niepodległe Żydowskie państwo izraelskie, którym rządził jako Nasi (książę). Zostało podbite przez
Rzymian
w
135
roku po dwóch latach wojny.
Pierwotnie nazywał się Szymon Ben Kosba, otrzymał nazwisko Bar Kochba (co oznacza w
języku aramejskim
dosłownie "Syn Gwiazdy"; odnosi się to do 17 wersu 24 rozdziału
Księgi Liczb
, w którym mowa jest o wschodzącej Gwieździe Jakuba) od żydowskiego mędrca
rabina
Akiby Ben Józefa.
Po nieudanym powstaniu wielu rabińskich pisarzy obarczyło go przydomkiem Bar Kozeba co oznacza w języku aramejskim Syna Kłamstwa.
Powstanie Bar Kochby
Bar Kochba zorganizował je mająca na celu zrzucenie zwierzchnictwa Cesarstwa Rzymskiego nad prowincją Judeą.
Jako książę Izraela (
hebr.
nasi ha-Jisrael) został jego wodzem wraz ze swoim wujem Eleazarem syn Charsoma, którego mianował
arcykapłanem
Przyczyną wybuchu powstania był zamiar
cesarza
Hadriana
, aby w miejscu
Jerozolimy
zbudować kolonię rzymską. Pierwsi wojownicy Bar Kochby w dowód oddania swemu władcy wspólnie z nim okaleczyli się, odcinając sobie po jednym palcu. Ku zaskoczeniu cesarza początkowo Żydzi odnosili zwycięstwa nad armią rzymską, dzięki czemu Bar Kochba zyskiwał nowych zwolenników. W wyniku walk Żydzi wyzwolili cały obszar prowincji wraz z Jerozolimą i ruinami Świątyni, w których wznowiono służbę ofiarną. W sumie powstańcy zdobyli ok. 50 twierdz oraz ok. 1000 miast i wsi. Walki były bardzo zaciekłe, a straty Rzymian ogromne.
W
135
roku wojska rzymskie zdołały odbić
Jerozolimę
, a następnie, po długim oblężeniu, zdobyty został ostatni punkt oporu żydowskiego – twierdza Betar, która była również siedzibą sanhedrynu. Zamordowani zostali niemal wszyscy obrońcy włącznie z Bar Kochbą, a pozostałych przy życiu sprzedano jako niewolników.
Rodzina
Był potomkiem rodu
Dawida
. Jego wujem był Eleazar syn Charsoma. Nie wiadomo jednak wiele o jego bliższej rodzinie.
Nauczanie
W
II wieku
był bardzo znaną osobą. Przed organizacją powstania zgromadził przy sobie wielu Żydów słuchających jego nauk. Jego religia była bardziej popularna od chrześcijaństwa. Bar Kochba głosił, że Żydzi muszą walczyć z Rzymianami aby stworzyć własne niezależne państwo. Jego celem było zrodzenie agresji wśród jego uczniów wobec ich okupantów. Judaistom podobały się te opinie ponieważ zależało im na niepodległości. Udało im się osiągnąć ten cel w
133
roku. Jednak cesarz rzymski nie zgadzał się na nie. Wysłał ogromną armię na wojska Bar Kochby, którzy w ostateczności polegli. Ostatnie starcie miało miejsce na górze Betar. Po tym wydarzeniu kult Bar Kochby stał się mało popularny, a jego religia nie przetrwała do naszych czasów będąc przytłumiona przez wyznawców chrześcijaństwa. Jest autorem 2 krótkich listów odkrytych w Wadi Murabba‘at Musa w 1951 r. i 15 znalezionych w Nachal Chewer na początku lat 60. XX w.
Bar Kochba w sztuce
Był tematem
operetki
Bar Kochba napisanej przez
Abrahama Goldfadena
między
1883
a
1885
rokiem. Inna tej nazwy operetka była dziełem rosyjskiego Żyda kompozytora Yaacova Bilanskiego Levanona w Palestynie w 1920 roku. Płytę o nazwie Bar Kochba nagrał także amerykański jazzman i kompozytor
John Zorn
.
Gra Bar Kochby
Według pewnej
legendy
do Bar Kochby przyszedł mężczyzna z rozdartym językiem i odciętą dłonią. Niezdolny do mówienia i pisania nie potrafił powiedzieć, kto był jego napastnikiem. Tak więc Bar Kochba zdecydował zadawać mu proste pytania, na które miałby odpowiedzieć kiwnięciem lub pokręceniem głowy, aby odkryć kim byli zbrodniarze.
Na
Węgrzech
ta legenda znana jest jako gra Bar Kochby, na podstawie której została utworzona zabawa. W niej jeden z graczy wymyśla przedmiot, państwo lub znaną osobowość, a druga ma za zadanie odgadnąć, co jego przeciwnik ma na myśli. Aby znaleźć rozwiązanie, może zadać do 20 pytań na które odpowiedź musi być przecząca lub twierdząca.
Bibliografia
- W. Eck, 'The Bar Kokhba Revolt: the Roman point of view' in the Journal of Roman Studies 89 (1999) 76ff. (
ang.
)
- David Goodblatt, Avital Pinnick and Daniel Schwartz: Historical Perspectives: From the Hasmoneans to the Bar Kohkba Revolt In Light of the Dead Sea Scrolls: Boston: Brill: 2001: (
ang.
)
- Richard Marks: The Image of Bar Kokhba in Traditional Jewish Literature: False Messiah and National Hero: University Park: Pennsylvania State University Press: 1994: (
ang.
)
- Leibel Reznick: The Mystery of Bar Kokhba: Northvale: J. Aronson: 1996: (
ang.
)
- Peter Schafer: The Bar Kokhba War Reconsidered: Tubingen: Mohr: 2003: (
ang.
)
- David Ussishkin: "Archaeological Soundings at Betar, Bar-Kochba's Last Stronghold", Tel Aviv. Journal of the Institute of Archaeology of Tel Aviv University 20 (1993) 66ff. (
ang.
)
- Yigael Yadin: Bar Kokhba: The Rediscovery of the Legendary Hero of the Last Jewish Revolt Against Imperial Rome: Londyn: Weidenfeld and Nicolson: 1971: (
ang.
)