Starszy zboru (
gr
πρεσβυτερος, presbyteros) – urząd w niektórych
chrześcijańskich
kościołach
i
związkach wyznaniowych
.
Protestantyzm
W wielu Kościołach
protestanckich
, niezależnie od urzędu
pastora
, istnieje także funkcja starszego zboru. Niektóre społeczności mają więcej niż jednego starszego, skupiając ich w radzie starszych. W większości denominacji starszymi zboru są
osoby świeckie
, choć np. w niektórych kościołach
metodystycznych
funkcję tę sprawują
starsi duchowni
. Niektóre wspólnoty
ordynują
na to stanowisko również
kobiety
.
W
Polsce
urząd starszych zboru występuje m. in. w:
Ponadto, funkcja starszego zboru funkcjonuje w społecznościach
badackich
, takich jak:
Wolni Badacze Pisma Świętego
,
Świadkowie Jehowy
czy
Świecki Ruch Misyjny "Epifania"
.
Świadkowie Jehowy
Przykładowe zebranie świadków Jehowy prowadzone przez starszego zboru w
Sali Królestwa
, w Portugalii
W
zborach
Świadków Jehowy
starszym zboru, zwanym również nadzorcą zboru jest mężczyzna sprawujący nadzór nad zborem.
Biblijne
kryteria doboru:
1Tm
3:1-7 oraz
Tyt
1:5-9. Dodatkowe:
Jk
3:13,17,18. W organizacji Świadków Jehowy funkcja starszego zboru odpowiada biblijnej funkcji prezbitera (gr πρεσβυτερος, presbyteros).
Starszy jest zalecany przez miejscowe grono starszych zboru, spośród
sług pomocniczych
usługujących w zborze. Oficjalnego zamianowania dokonuje
Ciało Kierownicze
lub mężczyźni przez nie upoważnieni.
Starszy nie wyróżnia się spośród innych członków zboru, ani ubiorem ani tytułami. Nie otrzymuje żadnych gratyfikacji za sprawowanie tej funkcji. W większości krajów rekompensowana jest część kosztów jakie niektórzy starsi (szczególnie nadzorcy obwodu, okręgu) ponoszą na rzecz działalności swojej organizacji religijnej poprzez wynagrodzenie (zwrot kosztów nadzorców obwodów i okręgów za podróże, wyżywienie, zakwaterowanie, o ile tych wydatków nie pokryły zbory poprzez dobrowolne datki ze skrzynek w
Sali Królestwa
w danym zborze [1]).
Zadania
W zborze starszym (nadzorcom) przydzielane są funkcje:
- koordynator grona starszych – prowadzi spotkania grona starszych, jest odpowiedzialny za harmonijną współpracę w tym gronie. Przydziela punkty starszym i
sługom pomocniczym
w programie
zebrania służby
. Przydziela prowadzących zebranie
zborowe studium Biblii
. Najczęściej też układa program (tzn. przydziela mówców do danego tematu i terminu)
wykładów publicznych
wygłaszanych na zebraniach w miejscowej
Sali Królestwa
, zajmuje się lokalnymi sprawami organizacyjnymi zboru;
- sekretarz – zajmuje się zapiskami zborowymi, na bieżąco informuje starszych o nadejściu ważnych listów do zboru, kompletuje sprawozdania miesięczne z działalności kaznodziejskiej miejscowych świadków Jehowy;
- nadzorca służby – planuje regularne wizyty w grupach służby, organizuje
zbiórki do służby polowej
, i zajmuje się sprawami służby kaznodziejskiej zboru. Sprawuje nadzór nad tymi sługami pomocniczymi, którzy opiekują się
publikacjami
i terenami do głoszenia na terenie zboru;
Tych trzech nadzorców tworzy miejscowy Zborowy Komitet Służby, którzy wypełniają i podpisują różne formularze, np. zestawienia i zamówienia na
publikacje Świadków Jehowy
(otrzymują je od sług pomocniczych – sługi literatury i sługi czasopism), czuwają nad kontami zboru (dobrowolne datki ze skrzynek na sali królestwa). Rozważają prośby o udostępnienie sali królestwa na uroczystości ślubne i pogrzebowe członkom wspólnoty, przydzielają głosicieli do grup służby. Działają pod nadzorem wszystkich starszych zboru.
- nadzorca grupy służby – opiekuje się przydzieloną mu grupą (10-15 głosicieli). Pomaga również w zbieraniu od głosicieli w danej grupie, comiesięcznych sprawozdań z działalności kaznodziejskiej przekazując je potem sekretarzowi zboru, organizuje
grupowe zbiórki do służby polowej
oraz dokonuje wizyt pasterskich z innym starszym lub sługą pomocniczym u osób należących do grupy, którą nadzoruje; nadzoruje grupowe sprzątanie Sali Królestwa po każdym zebraniu;
- prowadzący
Studium Strażnicy
– przewodniczy w tym cotygodniowym zebraniu, prowadząc je w sali Królestwa;
Co tydzień różni starsi (oraz słudzy pomocniczy), przedstawiają punkty w programie zebrań zborowych, wygłaszają również
wykłady publiczne
, współpracują z
pionierami
i
głosicielami
w służbie kaznodziejskiej, starsi co tydzień na zmianę prowadzą
Zborowe studium Biblii
.
Starsi również spotykają się z kandydatami na
głosiciela zborowego
czy kandydatami do
chrztu
omawiając z nimi podstawowe wymagania biblijne. Odwiedzają poszczególnych członków na tzw. wizytach pasterskich, zachęcając ich i udzielając rad biblijnych.
Inne funkcje
- nadzorca miasta – w mieście gdzie jest więcej niż jeden
zbór
, zajmuje się sprawami organizacyjnymi, gdy w mieście ma odbyć się
kongres
lub inne szkolenie świadków Jehowy;
- nadzorca obwodu (inaczej: nadzorca podróżujący) – starsi zamianowani przez
Ciało Kierownicze
, którzy składają co półroczne wizyty w zborach, składających się na obwód (do 20 zborów). Podczas tej wizyty taki starszy (jeżeli ma żonę, to wraz z nią), poświęca czas na osobiste rozmowy z członkami zboru (na zebraniach, w czasie
służby kaznodziejskiej
, w trakcie posiłków). W czasie wizyty wygłasza okolicznościowe przemówienia na zebraniach, spotyka się również z miejscowymi
pionierami
, starszymi zboru i
sługami pomocniczymi
.
Odpowiada również za
zgromadzenia obwodowe i specjalne
;
Na początku tygodnia, w którym obwód ma takie zgromadzenie, wspólnie z nadzorcą obwodu odwiedza jeden zbór (rotacyjnie) i współpracuje z nim przez kilka dni;
- komitet oddziału – w każdym
biurze oddziału Świadków Jehowy
na świecie co najmniej trzech doświadczonych starszych zboru nadzoruje działalność kaznodziejską w kraju lub krajach, które mu podlegają (w tych ostatnich jest komitet kraju)
- nadzorca strefy – wszystkie takie oddziały, odwiedza wytypowany nadzorca (starszy zboru), spotyka się z misjonarzami
Biblijnej Szkoły Strażnicy – Gilead
, a także z delegatami ze zborów z danego kraju.
Starsi również nadzorują inne działy i prowadząc w nich
wolontariat
:
- budowlany (Regionalne Komitety Budowlane, Brygady Budowniczych
Sal Królestwa
);
- medyczny (Komitet Łączności ze Szpitalami, Grupy Odwiedzania Chorych);
- organizacyjny (Komitet
Zgromadzeń
, Komitet Użytkowania
Sali Królestwa
, Komitet Użytkowania
Sali Zgromadzeń
i inne)
Szkolenia
Starsi zboru biorą udział w przeznaczonych dla nich specjalnych szkoleniach:
a niektórzy w dodatkowych:
Zobacz też
Przypisy