program ujmujący zagadnienia dziedzictwa kulturowego w edukacji przedszkolnej opracowny przez nauczycielki Miejskiego Przedszkola nr8 w PionkachElżbietę Głuszek, Danute Karwicką, Bożenę Lenarczyk
„PIONKI I OKOLICE”
PREZENTOWANY PROGRAM MA CHARAKTER MODELOWEJ
PROPOZYCJI, KTÓRA MOŻE BYĆ W ZALEŻNOŚCI OD WARUNKÓW
I POTRZEB ZMODYFIKOWANIA I UDOSKONALANA
PROGRAM TEN JEST PRZEZNACZONY DLA DZIECI SZEŚCIOLETNICH
ELŻBIETA GŁUSZEK
DANUTA KARWICKA
BOŻENA LENARCZYK
WSTĘP
Ustawa z dn. O7.09.1971 o systemie oświaty mówi: „Kształcenie i wychowanie służy rozwijaniu (...) poczucia odpowiedzialności, miłości ojczyzny oraz poszanowania dla polskiego dziedzictwa kulturowego, przy jednoczesnym otwarciu się na wartości kultur Europy i świata...”
Wiek przedszkolny, to dobry moment na rozpoczęcie edukacji społecznej, Dziecko od dzieciństwa wszak żyje sprawami najbliższego środowiska i poznaje swoją ulicę, miasto – to jego „mała ojczyzna”.
Od rzeczy i spraw najbliższych, do dostrzegania i rozumienia tego, co ważne dla całego kraju.
POLSKA TO WSZYSTKO CO SERCU DROGIE,
DLATEGO DROGIE BO „SWOJE” – pisał Leopold Staff.
Jednakże kształtowanie pojęcia „Polak” należy zacząć od najbliższego otoczenia społecznego, elementów kultury, tradycji rodzinnych i regionalnych.
Program ten oparty jest na obowiązującej Podstawie programowej MEN i Programie Wychowywania Przedszkolnego XXI wieku autorstwa Anny Łada – Grodzickiej.
CELE EDUKACYJNE
1. Zapoznanie dzieci z najbliższym środowiskiem.
2. Dostrzeganie specyfiki przyrodniczej i kulturowej najbliższej okolicy i regionu.
3. Uwrażliwienie na wartości kulturowe środowiska rodzinnego.
4. Kształcenie emocjonalnego związku z rodzinnymi stronami.
5. Budzenie zainteresowań historią i kulturą własnego środowiska.
6. Rozwijanie i wzmacnianie aktywnego udziału dziecka w życiu wspólnot – rodzinnej, przedszkolnej (grupowej), lokalnej.
7. Kształcenie szacunku wobec dorobku przeszłych pokoleń wraz z potrzebą ochrony tradycji.
8. Rozwijanie wrażliwości estetycznej.
9. Rozwój wyobraźni, fantazji, ekspresji artystycznej w różnych dziedzinach (teatr, muzyka, plastyka, taniec itp.)
10. Przybliżenie dzieciom niektórych zwyczajów, tradycji, obrzędów.
11. Przygotowanie dzieci do kultywowania spuścizny kulturowego naszego regionu w dorosłym życiu.
TREŚCI PROGRAMOWE PRZEZNACZONE DLA DZIECI
1. Dom rodzinny – dziecko jako członek rodziny
· dom – miejsce zamieszkania i jego otoczenie
· moja rodzina, więzi pokoleniowe, uroczystości rodzinne, dzieje rodziny – opowiadania starszych
· udział i rola dziecka w kultywowaniu tradycji rodzinnych (zachowanie pamiątek rodzinnych, zdjęć, rysunków itp.), kontynuowanie rodzinnych zainteresowań
· zajęcia i zawody członków rodziny (teraz i w przeszłości)
2. Miejscowość – dziecko jako współmieszkaniec
· nazwa miejscowości, jej historia, umiejscowienie na mapie (z jednoczesnym pokazaniem stolicy, Wisły, gór, morza; pokazanie Polski na mapie Europy)
· miejscowe podania, legendy i inne utwory dotyczące miejscowości, herb miasta
· miejsca użyteczności publicznej, urzędy, zabytki, miejsca kultury i pamięci
· zajęcia zawodowe i praca mieszkańców (teraz i w przeszłości)
· przyroda wokół nas i fazy jej ochrony
· krajobraz okolicy (naturalny i kulturowy)
3. Zabawy i zajęcia dzieci
· wędrówki piesze po okolicy
· poznawanie wytworów kultury, sztuk, rzemiosła artystycznego
· zbieranie eksponatów do kącika regionalnego
· gry i zabawy ruchowe wykorzystujące bogactwo zabaw dawnych, ludowych
· zajęcia wyzwalające ekspresję twórczą w różnych dziedzinach kultury – teatr, plastyka, taniec – wykorzystujące tradycje i folklor
PROCEDURY OSIĄGNIĘCIA CELÓW
Preferowane metody to metody aktywizujące i pobudzające zainteresowanie i działania dzieci. Pozwalają one na stymulowanie aktywności poznawczej i wdrażają dzieci do twórczej postawy podczas procesu uczenia się. Aby aktywizować i pobudzać zainteresowania dzieci problematyką dziedzictwa kulturowego będą stosowne:
· zajęcia w terenie
· wycieczki krajoznawczo – turystyczne, w czasie których dzieci poznają swoją miejscowość i najbliższą okolicę
· spotkania z ciekawymi ludźmi
· inscenizacje wybranych obrzędów ludowych
· zwiedzanie wystaw muzealnych
· zajęcia edukacyjne w muzeach regionalnych
Edukacja regionalna będzie realizowana we współpracy z:
· muzeami, skansenami, bibliotekami, izbami pamięci
· indywidualnymi osobami, twórcami, reprezentantami folkloru
· rodzicami (rozmowy, przekazy, historia rodzin)
OPIS ZAŁOŻONYCH OSIĄGNIĘĆ DZIECI
Po realizacji zadań z edukacji regionalnej – dziedzictwa kulturowego, dzieci:
· znają legendy o swojej miejscowości, okolicy, herb i jego historię
· wskazują na mapie Polski – Warszawę, swoja miejscowość, Wisłę, góry, morze; wskazują na mapie Europy – Polskę
· czytają nazwę swojej miejscowości, ojczyzny; odczytują nazwy ulic w swojej miejscowości
· znają i rozumieją pojęcia: ojczyzna, tradycja, obrzęd, muzeum, skansen, eksponat
· znają miejsca pamięci narodowej, miejsca użyteczności publicznej, pomniki przyrody w swojej miejscowości
· potrafią zachować się w miejscach pamięci narodowej i miejscach użyteczności publicznej
· znają osobliwości przyrodnicze, które można znaleźć w okolicy
· rozumieją potrzebę poszanowania pracy innych
· dostrzegają znaczenie domu rodzinnego (rozumieją wieloznaczność pojęcia dom)
· wypowiadają się z szacunkiem o osobach starszych
· znają zwyczaje i obrzędy związane z różnego rodzaju świętami, (Wielkanoc, Boże Narodzenie, Andrzejki, Zielone Świątki, witanie wiosny itp.)
· znają i wykorzystują w codziennej zabawie gry i zabawy swoich dziadków i rodziców
FORMY SPRAWDZANIA ZDOBYTEJ WIEDZY
· wypowiedzi ustne dzieci
· prace plastyczne
· konkursy
· testy
· krzyżówki
· rebusy i zagadki
BIBLOGRAFIA
1.Podstawa programowa wychowania przedszkolnego zatwierdzona przez MEN(Dz.U.Nr.2/2000- Rozporządzenie MEN z dnia 1 grudnia 1999)
2.Program wychowania przedszkolnego XXI wieku. A.Łada – Grodzicka (red)
3.Pionki i okolice. Przewodnik historyczno – krajoznawczy .A. Traczyk
HARMONOGRAM DZIAŁAŃ DLA PROGRAMU
„PIONKI I OKOLICE”
Sposób realizacji Termin Osoby współpracujące
1. „Moje miasto dawniej i dziś” wrzesień Autor przewodnika historyczno – krajoznawczego ”Pionki i okolice” – A.Traczyk
2. „Z wizytą w pionkowskiej izbie regionalnej” wrzesień Nauczyciel historii Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych, kierownik internatu
3.Wycieczka do Urzędu Miasta i spotkanie z panem burmistrzem(wręczenie wykonanych przez dzieci herbów miasta i rozmowa z p. burmistrzem) październik Sekretariat Urzędu Miasta
4. „ A mój tata jest policjantem”-( z cyklu: poznajemy zawody naszych rodziców i miejsca użyteczności publicznej) październik Policjant drogówki (ojciec jednego z wychowanków)
5. „Czcimy pamięć zmarłych”(zapoznanie z miejscami pamięci narodowej w naszym mieście, wyjaśnienie znaczenia tych miejsc) listopad
6. „Andrzejkowe wróżby”( z cyklu: poznajemy zwyczaje i obrzędy) listopad
7. „Moja mama pracuje na poczcie”(cd. poznajemy zawody rodziców i miejsca użyteczności publicznej;wycieczka na pocztę: droga listu, jakie usługi świadczy poczta, praca poczty od „kuchni” grudzień Mama jednego z wychowanków pracująca na poczcie
8. „Wieczór Wigilijny”- zajęcie otwarte z udziałem rodziców grudzień p.kucharki, Rada Rodziców, dyrektor
9. „ W pracowni rzeźbiarza”(twórcy ludowi naszego regionu, wycieczka do pracowni pionkowskiego rzeźbiarza p. T. Cygana styczeń Artysta – rzeźbiarz:T. Cygan
10. „Przyroda wokół nas”- spotkanie z pracownikiem Kozienickiego Parku Krajobrazowego i projekcja filmu „Cztery pory roku w Puszczy Kozienickiej” styczeń Pracownik Kozienickiego Parku Krajobrazowego
11. „Żegnaj zimo – witaj wiosno”- poznajemy obrzędy związane z powitaniem pierwszego dnia wiosny(topienie Marzanny w pobliskiej rzece – Zagożdżonce)- zajęcie było poprzedzone konstruowaniem kukły z różnego tworzywa(miało na celu także wyrabianie postaw proekologicznych i pogłębianie doświadczeń plastycznych) marzec
12. „W pracowni malarza”- wizyta w pracowni malarki ludowej p. L. Styś marzec Twórczyni ludowa p. L. Styś
13. W galerii „FORMAT”-podziwianie prac atrystów eksponowanych w pionkowskiej galerii(uczenie się obcowania ze sztuką) kwiecień Kierownik galerii „FORMAT”
14. „Wielkanoc”-zwyczaje i obrzędy kwiecień
15. „ U strażków”- wycieczka do remizy straży pożarnej(cd. Cyklu poznajemy zawody naszych rodziców i instytucje użyteczności publicznej) maj Komendant Zawodowej Straży Pożarnej
16. „ Piknik w puszczy”- wycieczka do Izby Dydaktyczno – Muzealnej Kozienickiego Parku Krajobrazowego w Augustowie(impreza z udziałem rodziców)[cele imprezy: poznanie roślin i zwierząt terenu Puszczy Kozienickiej, znamy zasady szanowania przyrody, umiemy dobrze bawić się z najbliższymi w innych niż zwykle warunkach] maj Pracownik Izby, rodzice
17. „ Mini konkurs wiedzy o Pionkach”- połączony z otwarciem wystawy prac dzieci w galerii „FORMAT” czerwiec Kierownik galerii „FORMAT”, dyrektor przedszkola
18. Wystawa poświęcona Pionkom(wyeksponowanie starych zdjęć, widokówek i innych pamiątek przynoszonych przez dzieci w ciągu całego okresu realizowania programu) czerwiec Dyrektor przedszkola, rodzice
|
