Współczesny świat charakteryzuje ogromna dynamika, koncentracja na wyniki i sukces. Taka postawa występuje prawie we wszystkich dziedzinach życia. Sytuacja gospodarczo – polityczna wymusza niejako takie stanowisko. Podobnie jest także w szkolnictwie. Badania wyników, sprawdziany, egzaminy, mierzenia jakości pracy szkół itp. Młody człowiek już od samego początku nabiera tego charakterystycznego dla dzisiejszej cywilizacji rozpędu.
Odpowiedź na pytanie czy jest to cecha pozytywna, przystosowawcza czy raczej negatywna nie leży w zamierzeniach autora tego tekstu. Chciałbym jednak zwrócić uwagę na to, iż w codziennym życiu, zarówno młodego jak i dorosłego człowieka muszą istnieć dziedziny w których ukierunkowanie na wynik nie powinno być najważniejsze. Należy powiedzieć więcej. Najważniejsze powinno być oderwanie od codziennej rzeczywistości, osiągniecie stanu relaksu psychicznego i fizycznego, które to stany są silnie ze sobą sprzężone.
Taką odskocznią od mozolnej i czasem męczącej rzeczywistości powinien być sport. Czy zawsze jednak spełnia swoją rekreacyjną rolę? W pewnej części na pewno tak. Nie łatwo jest jednak oddzielić sport od wyników. Przecież oglądając na przykład mecz piłki nożnej zainteresowani jesteśmy przede wszystkim jego wynikiem a na drugi plan odsuwamy na przykład umiejętności piłkarzy, czy grę „fair play”. I wszystko się zgadza, gdyż powinniśmy rozgraniczać sport na ten kwalifikowany i ten rekreacyjny.
Dorośli ludzie mogą dokonywać wyboru rodzaju dyscypliny oraz formy sportu którą chcą uprawiać. Niestety nie zawsze możemy to powiedzieć o dzieciach. Bardzo dobrze się stało, że wraz z reformą oświaty, której sukces jest różnie oceniany, dokonała się również reforma sportu szkolnego. Mam tutaj na myśli głównie zajęcia wychowania fizycznego. Dawne i słynne tabele wyników, według których oceniało się uczniów promując zawsze tych najsprawniejszych zastąpiła obecnie ocena ich zaangażowania i postawy wobec przedmiotu. Oczywiście tabele nadal są istotne przy ocenianiu ale na szczęście nie najważniejsze.
I stała się rzecz w moim przekonaniu bardzo pozytywna. Większość uczniów, wykazująca wcześniej obojętną postawę do lekcji wychowania fizycznego z powodu niemożliwości dorównania swoim sprawniejszym kolegom, czy koleżankom zaczyna wykazywać większe zainteresowanie przedmiotem oraz zaangażowanie w ćwiczenia. Przykładem mogą być chociażby dodatkowe zajęcia sportowe, które odbywają się po lekcjach. Ogromna popularność tej formy spędzania czasu wolnego jest dowodem na wzrastające wśród dzieci i młodzieży zainteresowanie sportem. Różnica jest jednak taka, że w przeciwieństwie do lat ubiegłych na zajęcia podobnego typu zgłasza się coraz więcej uczniów nie posiadających wrodzonych predyspozycji do uprawiania sportu ale za to bardzo chętnych do jakiejkolwiek formy aktywnego spędzania czasu wolnego. Jeżeli nauczyciel potrafi dostrzec i docenić zaangażowanie ucznia niejednokrotnie pomimo jego „ułomności fizycznych” czy braku predyspozycji do uprawiania sportu, efekty takiej pracy mogą być zaskakujące. Pracując już od kilkunastu lat jako nauczyciel wychowania fizycznego zauważyłem, że bardzo często odpowiednia motywacja dzieci „słabszych” potrafi bardzo szybko zaprocentować. Uczniowie tacy pozostający wcześniej przeważnie w cieniu swoich sprawniejszych kolegów nabierają pewności siebie, chętniej ćwiczą nie zrażając się niepowodzeniami, a w końcowym etapie nauczania potrafią dorównać nawet tym najlepszym. Młodzież taka dorastając przeważnie nie traci kontaktu ze sportem i stara się pielęgnować oraz rozwijać swoje zainteresowania w późniejszym życiu. W konsekwencji sport, przynajmniej ten w wydaniu rekreacyjnym zaczyna przeżywać swój renesans. Nie bez znaczenia jest również dostępność (w tym także coraz częściej cenowa) do różnego rodzaju sprzętu a także możliwości uprawiania przeróżnych dyscyplin sportu. Nie znaczy to oczywiście, że kwalifikowany sport szkolny nie powinien być rozwijany. Przeciwnie. W ostatnich latach notuje się coraz większą liczbę rejestrowanych stowarzyszeń, uczniowskich klubów sportowych lub różnego rodzaju sekcji oraz klas sportowych. To w tych organizacjach powinno się stawiać na profesjonalny trening i wyniki. W szkołach, których zadaniem jest między innymi kształtowanie młodych charakterów należy raczej zachęcać uczniów, doceniając ich wkład pracy i wysiłek w osiągnięcie celu a nie sam wynik. Odpowiednie podejście do spraw sporu już w początkowym etapie nauczania może w przyszłości zaowocować zdrowym i aktywnym społeczeństwem w myśl maksymy „w zdrowym ciele zdrowy duch”.
Grzegorz Urbańczyk |
