Kameleonowate
KameleonowateKameleonowate, kameleony (Chamaeleonidae syn. Chamaeleontidae) – rodzina
gadów
z grupy
jaszczurek
, słynąca ze zdolności do zmiany ubarwienia, długiego języka i oryginalnych kształtów ciała. Mają chwytny ogon i palce zrośnięte w rodzaj szczypiec, którymi przytrzymują się gałęzi. Nazwa kameleon wywodzi się z
gr.
chamailéōn - lew na ziemi[1]. Występowanie i biotopWiększość gatunków występuje w
Afryce
i na
Madagaskarze
. Nieliczne spotykane są w innych regionach: południowa
Europa
(1 gatunek),
Bliski Wschód
(1 gatunek),
Indie
(1 gatunek),
Hawaje
(1 podgatunek
kameleona Jacksona
Chamaeleo jacksonii xantholophus) - wprowadzony sztucznie, zaaklimatyzowany) i
Cejlon
(1 gatunek). Biotopem kameleonów są tropikalne, wilgotne lasy oraz tereny pustynne i skaliste. Większość gatunków wiedzie nadrzewny tryb życia. OpisCiało mocno bocznie spłaszczone, zwłaszcza część grzbietowa, na której skóra tworzy wysoką, płaską listwę o ostrej krawędzi. Nogi cienkie, tej samej długości, wszystkie palce przeciwstawne, zrośnięte po 2 lub 3 w rodzaj szczypiec, ogon długi i chwytny (poza Brookesia sp.). Głowa kanciasta, sklepiona, często pokryta rogowymi naroślami. Oczy poruszają się niezależnie od siebie, tak że każde może patrzeć w inną stronę. Powieki zrośnięte na tyle, że zostaje tylko niewielki otwór na
źrenice
. Dzięki takiej budowie oczu i bardzo dobremu wzrokowi mogą bez obracania głowy widzieć wszystko wokół siebie. Ich oczy oprócz podstawowego zestawu barw (niebieski, zielony, czerwony) odbierają jeszcze światło
ultrafioletowe
. Język bardzo długi, na końcu szeroki, pokryty lepkim śluzem. Długość języka pozwala jaszczurce pochwycić pokarm na odległość zbliżoną do długości jej ciała. - Rozmiary
- Długość od 2,5 do ponad 60
cm
Masa ciała do jednego
kilograma
.
- Pokarm
- Głównym ich pokarmem są owady i pająki, a większe gatunki zjadają małe
ptaki
i myszy.
- Behawior
- Przystosowane do życia nadrzewnego, mają pięciopalczaste kończyny, które są doskonałymi narządami chwytnymi, pozwalającymi mocno obejmować gałązki, ale też pomagają sobie chwytnym ogonem, który mogą owijać wokół gałęzi. Są bardzo powolne, potrafią nadymać ciało powietrzem w razie niebezpieczeństwa. Polują wyrzucając błyskawicznie lepki język na odległość do kilkunastu centymetrów. Mają szczególną zdolność zmiany barwy; jednak wbrew popularnym opiniom kameleonowate nie dostosowują swojej barwy do barwy otoczenia (jest to popularny
faktoid
)[2] – ich barwa zmienia się wraz ze zmianą stanu fizycznego i emocjonalnego[3], a także jest formą komunikacji z innymi osobnikami[4], choć ich naturalny kolor często odpowiada danemu typowi otoczenia, w którym przebywają. Na kolor również wpływa natężenie światła oraz temperatura – zazwyczaj w temperaturze ok. 25 °C odcień jest bardziej zielony, podczas gdy w temperaturze ok. 10 °C odcień skóry szarzeje.[2] Niektóre kameleonowate stosują
mimetyzm
przybierając kształt np. zeschłych liści. Trzymają się określonych rewirów, które uważają za swoje i bronią ich przed intruzami.
- Rozmnażanie
- Większość jest
jajorodna
, a tylko nieliczne są
jajożyworodne
.
SystematykaW rodzinie Chamaeleonidae wyróżniane są dwie podrodziny. Gatunki zaliczane do Brookesiinae określane nazwą fałszywych kameleonów (ang. false chameleons) wiodą naziemny tryb życia, właściwe kameleony (ang. true chameleons) z podrodziny Chamaeleoninae są głównie nadrzewne. OchronaWiększość gatunków z tej rodziny została objęte konwencją waszyngtońską
CITES
(załącznik I i II)[5]. Kilka gatunków znajduje się w
Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych
Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów
, w tym południowoafrykański Bradypodion taeniabronchum jako krytycznie zagrożony
wyginięciem
[6]. Przypisy- ↑ Władysław Kopaliński:
Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych
. [dostęp 11 listopada 2008].
- ↑ 2,0 2,1 Stefan Anitei,
Why Do Chameleons Change Their Color? It's About Sex and Social Life
, 29 stycznia 2008 [Dostęp 22 listopada 2008]
- ↑ Harris, Tom.
How Animal Camouflage Works
. How Stuff Works [Dostęp 22 listopada 2008]
- ↑
Stuart-Fox, D., & Moussalli, A. (2008). Selection for social signaling drives the evolution of chameleon colour change. Public Library of Science Biology, 6, e25
- ↑ CITES: Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora, Appendices I, II and III (
ang.
). 2008. [dostęp 11 listopada 2008].
- ↑
Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych
(en)
Bibliografia
Inne hasła zawierające informacje o "Kameleonowate":
Drapieżnictwo
...
Jaszczurki
...
Gabon
...
Chromatofor
...
Legwanowate
...
Gekonowate
...
Kameleonowate
Kameleonowate
Kameleon jemeński
(Chamaeleo calyptratus)
Systematyka
Domena
eukarionty
Królestwo
zwierzęta
Typ
strunowce
Podtyp
kręgowce
Gromada
gady
Rząd
łuskonośne
Podrząd
Iguania
Rodzina
Kameleonowate
Nazwa systematyczna
ChamaeleonidaeRafinesque, 1815 Kameleonowate, kameleony (Chamaeleonidae syn. ...
Plamka żółta
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Kameleonowate":
Hasło nie występuje w innych lekcjach!
|