Hot dog – rodzaj kanapki z gorącą
parówką
lub
kiełbaską
z zimnym sosem (
majonez
,
ketchup
). Danie typowo
amerykańskie
oraz przykład jedzenia typu
fast food
.
Skład
Zasadniczymi składnikami hot doga są podłużna
bułka
oraz podgrzana
parówka
. Początkowo bułka była "nakłuwana" specjalnym przyrządem w kształcie pręta o średnicy ok. 2 cm zakończonego stożkiem; w powstały otwór wkładano podgrzaną parówkę (tzw. hot dog francuski). Obecnie bułka jest najczęściej nacinana (nie przecinana) a parówka podgrzewana w
mikrofalówce
. Bułka musi być chrupiąca i ciepła. Dodawane są różnego rodzaju dodatki, najczęściej
ketchup
,
musztarda
i różne
warzywa
(np. siekana
cebula
,
sałata
, krojona
kapusta
,
pomidory
itp.). Oryginalny amerykański hot dog nie zawierał dodatków.
W Polsce
W polskich realiach nie ma standardu hot doga. Występują najróżniejsze kombinacje dodatków – oprócz ketchupu różne rodzaje sosów musztardowych, majonezowych. Dodatki warzywne to również zupełna dowolność – od czerwonej kapusty przez sałatę, pomidory, buraczki, do cebuli (często prażonej), a nawet tartej marchewki czy kiszonej kapusty. W
PRL
z powodu notorycznych kłopotów z zaopatrzeniem w wędliny, rozpropagowano tzw. "hot doga z pieczarkami" znanego również jako "bułka z farszem" – w otwór w bułce przy pomocy specjalnej szprycy wtłaczano nadzienie – masę cebulowo-pieczarkową, mocno doprawioną solą i pieprzem. Popularne były również hot dogi z kiełbaskami leszczyńskimi[1]. Są również hot dogi zmodyfikowane do postaci mogącej zastąpić całe danie np. obiad. Najczęściej występują one w postaci dużej bułki, 2 parówek i dużej ilości dodatków warzywnych.
Historia
Historia hot doga zaczęła się we
Frankfurcie nad Menem
, któremu tradycyjnie przypisuje się miejsce powstania parówek w
1487
, stąd też polska nazwa "Frankfurterki". Inna wersja głosi, że parówki wynalazł Johann Georghehner, rzeźnik z zawodu, który około
1600
roku wynalazł parówki zwane dachshund, czyli "jamnik", z którymi potem powędrował do Frankfurtu.
Następny etap wiąże się z przybyciem do
USA
imigrantów z różnych państw. Wśród nich byli także rzeźnicy, między innymi Charles Feltman, Niemiec, który w
1871
roku otworzył na Coney Island pierwszą budkę z "dachshundem" w bułce mlecznej. W ciągu pierwszego roku sprzedał 3684 takich "hot dogów" – wtedy tak jeszcze nie nazywanych. Niektórzy twierdzą, że przed Feltmanem, już ok.
1860
-
1865
roku bliżej nieznany Niemiec otworzył taką samą budkę.
W
1893
roku nastąpiła popularyzacja hot doga – po pierwsze za sprawą Wystawy Kolumba, ostatniej wystawy światowej (World Fair) w XIX w. Tam właśnie, aby zaspokoić potrzeby wielomilionowej rzeszy zwiedzających, pootwierano setki stanowisk z takimi bułkami z parówkami. Drugim ważnym zdarzeniem było otwarcie pierwszego stoiska z hot dogami na stadionie
baseballowym
, przez Niemca, Chrisa von de Ahe, ówczesnego właściciela St. Louis Browns, drużyny Major Leauge of Baseball.
Inna wersja twierdzi, iż hot dog taki jakim go dziś znamy został wynaleziony w
1904
roku przez Bawarczyka Antona Feuchtwangera. Był on sprzedawcą na Wystawie o Zakupie Luizjany. Podczas tej wystawy pożyczał on różnym osobom swoje białe rękawiczki, aby mogli trzymać jego rozgrzane parówki. Jako że większość rękawiczek nie była zwracana, zwrócił się o pomoc do swojego szwagra, piekarza, który przygotował dla niego specjalne długie bułki, do których mógłby wkładać owe parówki.
Historyk kulinariów Bruce Kraig, emerytowany profesor Uniwersytetu Roosevelta, zaznaczył, iż wielu chciałoby przypisać sobie miano "wynalazcy" hot doga, ale najprawdopodobniej, biorąc pod uwagę, że z Niemiec pochodzi kultura jedzenia parówek z chlebem, ta forma jedzenia pochodzi od niemieckich imigrantów, którzy rozpropagowali ją i w nieco zmienionej formie stała się częścią amerykańskiej kultury.
Historia nazwy
Legenda, według której powstała nazwa "Hot Dog" (
ang.
gorący pies) jest taka: w kwietniu
1901
roku właściciel stoisk Harry Stevens (jego firma wciąż działa), tracił pieniądze, próbując sprzedawać lody i oranżadę na polach do
polo
w
Nowym Jorku
(w owych czasach miejsca treningu New York Yankees i New York Giants). Sfrustrowany tym, polecił wszystkim swoim pracownikom poszukać i zakupić parówki i bułki, do których mogliby te parówki włożyć. Wkrótce jego sprzedawcy sprzedawali parówki, wprost z garów z gorącą wodą, w bułce, krzycząc They're red hot! Get your dachshund sausages while they're red hot, co znaczy Rozgrzane do czerwoności! Kupujcie jamniki póki są gorące!. Rysownik Tad Dorgan, nie mając pomysłu na rysunek, a czas naglił, przypomniał sobie o tychże budkach. Narysował jedną, ale nie będąc pewnym jak się pisze "dachshund" napisał po prostu "Hot Dog". Ta historia nie znalazła potwierdzenia, gdyż, pomimo olbrzymiej liczby prac i jego popularności, nie udało się znaleźć jakiejkolwiek kopii tego obrazka.
Kraig i inni historycy kulinariów spoglądają raczej w stronę gazet wydawanych w miasteczkach akademickich, dokładniej w stronę Yale Record z
5 października
1894
roku. W niej znajdował się taki oto wierszyk:
ECHOES FROM THE LUNCH WAGON
'Tis dogs' delight to bark and bite, Thus does the adage run. But I delight to bite the dog When placed inside a bun. | ODDŹWIĘKI Z WAGONU ŚNIADANIOWEGO
Rzeczą psa jest gryźć i szczekać, Dlatego zwykł człek uciekać. Lecz ja se lubię ugryźć psa, Gdy wewnątrz go mej bułki mam.
|
który to opisywał przyczepę, zwaną Lunch Wagon, w której sprzedawano parówki w bułce. Dwa tygodnie później pojawił się fikcyjny artykuł, w którym opisano włamanie i porwanie owej przyczepy wraz ze śpiącym właścicielem. Gdy się obudził, spostrzegłszy w swojej budce ludzi, odwrócił sytuację i zaczął im sprzedawać swoje bułki. Jedno ze zdań brzmiało tak: "(...) contentedly munched hot dogs during the whole service." (cały czas ochoczo wcinali hot dogi).
Kolejna wersja mówi o tym, że nazwa wywodzi się z dowcipów o Niemcach, którzy nie tylko nazywali swoje kiełbaski "mały pies", lub dachshund, ale także sprowadzili z Niemiec psy zwane, ze względu na swój wygląd, "dachshundami", w Polsce nazywane
jamnikami
.
Nazwa "hot dog" upowszechniła się dopiero podczas
II wojny światowej
, kiedy mieszkańcy USA zaczęli unikać używania nazwy "frankfurter" kojarzącej się z
III Rzeszą
. W przypadku
hamburgera
nie doszło do podobnej sytuacji, ponieważ po pierwsze nie istniała popularna nazwa anglojęzyczna, a po drugie hamburger ówcześnie był o wiele mniej popularną potrawą.
Przypisy
Zobacz też
Linki zewnętrzne