Administracja państwowa
Administracja państwowaAdministracja państwowa – funkcja państwa polegająca na praktycznym i bezpośrednim wykonywaniu jego zadań, odróżniana od funkcji ustawodawczej i od wymiaru sprawiedliwości; także zespół
organów państwa
pełniących tę funkcję. Określenie to stosowano w Polsce od zmian ustrojów z
1950
i
1952
do
1990
na oznaczenie zespołu zadań administracji państwowej, jak i wykonujących je organów: naczelnych i centralnych (ministrowie, kierownicy urzędów centralnych) oraz terenowych (terenowe organy od
1972
i
1975
– wojewodowie, prezydenci miast, naczelnicy miast, gmin i dzielnic). Wraz z wprowadzeniem samorządu terytorialnego w
1990
, administrację państwową zaczęto również nazywać
administracją rządową
. Cechy administracji państwowej- Administracja działa w imieniu państwa i na rachunek państwa.
- Administracja ma zawsze charakter polityczny.
- Administracja działa na podstawie prawa i w granicach dla niej wyznaczonych.
- Administracja winna działać w interesie publicznym.
- Administracja działa w ramach przyznanej prawem kompetencji.
- Administracja ma charakter bezosobowy.
- Administracja ma charakter władczy.
- Administracja działa na zasadzie kierownictwa i podporządkowania.
- Administracja jest zespołem osób działających w administracji, którzy pracują zawodowo i stanowią fachowy personel.
- Administracja musi działać w sposób ciągły i stabilny.
Organy administracji państwowejOrgany administracji państwowej ze względu na terytorialny zasięg działania można podzielić na: Organy naczelne mają następujące cechy: - są powoływane przez Prezydenta (bezpośrednio lub po wyborze przez Sejm),
- są organami zwierzchnimi wobec innych organów,
- ponoszą odpowiedzialność konstytucyjną i polityczną.
Naczelne organy administracji stanowią: 1.
Prezydent
: - reprezentuje państwo na zewnątrz,
- pełni funkcję naczelnego organu administracji państwowej,
- na podstawie ustaw i w celu ich wykonania wydaje rozporządzenia i zarządzenia,
- może wprowadzać stan wojenny i stan wyjątkowy,
- ratyfikuje i wypowiada umowy międzynarodowe,
- nadaje ordery, odznaczeni i tytułu honorowe,
- może zwoływać i przewodniczyć Radzie Ministrów,
- wydaje decyzje w zakresie nadawania i zwalniania z obywatelstwa,
- stosuje prawo łaski,
- powołuje Prezesa Rady Ministrów, Radę Ministrów.
2.
Rada Ministrów
: - jest organem wykonawczym,
- w skład Rady wchodzą: Prezes Rady Ministrów, wiceprezesi Rady Ministrów, ministrowie, przewodniczący określonych w ustawach komitetów,
- najważniejszym zadaniem Rady Ministrów jest prowadzenie na bieżąco polityki państwa i rządzenie państwem,
- prowadzi politykę wewnętrzną i zagraniczną ,
- zapewnia wykonanie ustaw,
- wydaje rozporządzenia,
- koordynuje i kontroluje prace organów administracji rządowej,
- chroni interesy Skarbu Państwa,
- uchwala projekt budżetu państwa,
- zapewnia bezpieczeństwo wewnętrzne państwa oraz porządek publiczny,
- zapewnia bezpieczeństwo zewnętrzne państwa,
- sprawuje ogólne kierownictwo w dziedzinie obronności kraju,
- zawiera umowy międzynarodowe wymagające ratyfikacji oraz zatwierdza i wypowiada inne umowy międzynarodowe.
3.
Prezes Rady Ministrów
: - reprezentuje Radę Ministrów,
- kieruje pracami Rady Ministrów,
- wydaje rozporządzenia,
- zapewnia wykonywanie polityki Rady Ministrów i określa sposoby jej wykonywania,
- koordynuje i kontroluje pracę członków Rady Ministrów,
- sprawuje nadzór nad samorządem terytorialnym w granicach i formach określonych w Konstytucji i ustawach,
- jest zwierzchnikiem służbowym pracowników administracji rządowej.
4.
Ministrowie
. Do najważniejszych funkcji ministra należy: - kierowanie określonymi działami administracji lub wypełnianie zadań wyznaczonych przez Prezesa Rady Ministrów,
- wydawania rozporządzeń i zarządzeń,
- wydawanie decyzji administracyjnych,
- kierowanie resortem,
- inicjowanie i opracowywanie polityki rządu w zakresie swojego działania,
- kierowanie, nadzorowanie i kontrolowanie podległych organów, urzędów i jednostek organizacyjnych,
- współdziałanie z innymi ministrami w zakresie opracowywania i realizowania polityki rządu,
- współdziałanie z jednostkami samorządu terytorialnego, organizacjami zawodowymi, stowarzyszeniami społecznymi,
- pełnienie funkcji szczególnych wynikających ze specjalnego statusu ministra w określonej sprawie.
Organy centralne administracji (inaczej urzędy centralne) działają na podstawie właściwych ustaw czy statutów nadawanych przez Prezesa Rady Ministrów w drodze rozporządzenia i regulaminów organizacyjnych nadawanych przez kierownika urzędu w drodze zarządzenia. Za najbardziej typowe urzędy centralne uważa się: - inspekcje, prowadzące kontrolę przestrzegania ustanowionych standardów w określonej dziedzinie działalności,
- urzędy regulacyjne, wydawające licencje na prowadzenie różnego typu działalności i sprawdzające poprawność wykonywania warunków tych licencji,
- urzędy standaryzacyjne i certyfikacyjne,
- urzędy nadzorcze nad pewnymi sferami działalności,
- urzędy wykonujące specjalne zadania publiczne,
- urzędy świadczące usługi publiczne.
Funkcje urzędów centralnych: - współtworzenie polityki rządowej,
- wydawanie aktów prawnych,
- rozstrzyganie konkretnych spraw w drodze aktów administracyjnych,
- sprawowanie
kontroli
i
nadzoru
.
Spis centralnych urzędów w Polsce
Organy terenowe administracji państwowejTerenową administrację na terenie województwa sprawują: -
wojewoda
,
- działający pod nadzorem wojewody kierownicy
zespolonych służb
, inspekcji i straży, wykonujący zadania i kompetencje określone w ustawach w imieniu:
- wojewody, z ustawowego upoważnienia,
- własnym, jeżeli ustawy tak stanowią,
- organy
administracji niezespolonej
,
- organy
samorządu terytorialnego
, jeżeli wykonywanie zadań administracji wynika z ustawy lub z zawartego porozumienia,
- działający pod zwierzchnictwem
starosty
kierownicy powiatowych służb, inspekcji i straży, wykonujący zadania i kompetencje określone w ustawach,
- organy innych
samorządów
, jeżeli wykonanie zadań administracji następuje na podstawie ustawy lub porozumienia.
Na szczeblu wojewódzkim administracją kieruje
wojewoda
, który: - jest przedstawicielem Rady Ministrów w województwie,
- jest organem nadzoru nad jednostkami samorządu terytorialnego,
- jest reprezentantem
Skarbu Państwa
w zakresie określonym w odrębnych ustawach.
Bibliografia- Wajgner M., "Prawo i postępowanie administracyjne", Wydawnictwo REA, Warszawa 2003. str. 33-42
- Zieliński E., "Administracja rządowa w Polsce", Dom Wydawniczy ELIPSA, Warszawa 2001, str. 14, 19-21
- Hausner J., "Administracja publiczna", Wydawnictwo Naukowe PWN SA, Warszawa 2003, 2005, str. 189 - 195
- Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (
Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483
)
Zobacz też
Inne hasła zawierające informacje o "Administracja państwowa":
Ratusz w Kownie
...
Taryba
...
Nowa Polityka Ekonomiczna
...
Ziemia Ognista (archipelag)
...
Szkoła Rycerska
...
Teatr Nasz
...
Szkoła wyższa
...
Duma
...
Sława (miasto)
...
Kowarski Grzbiet
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Administracja państwowa":
218a Sprawa polska podczas II wojny światowej (plansza 11)
...
204 Kryzys europejskiej myśli demokratycznej (plansza 14)
...
33. Postępowanie administracyjne (plansza 2)
...
|