Althea Gibson (ur.
25 sierpnia
1927
w Silver,
Karolina Południowa
, zm.
28 września
2003
w East Orange,
New Jersey
) –
tenisistka
amerykańska
, pierwsza czarnoskóra zwyciężczyni
Wimbledonu
.
Pochodząca z niezamożnej rodziny Gibson dorastała w
nowojorskiej
dzielnicy
Harlem
, wyróżniając się w kilku dyscyplinach sportowych, m.in.
koszykówce
. Poważne treningi tenisowe podjęła dzięki wsparciu Waltera Johnsona, lekarza i działacza sportowego, zasłużonego dla tenisa afroamerykańskiego. W
1946
Gibson przeniosła się do
Wilmington
(
Karolina Północna
) i po roku sięgnęła po pierwszy tytuł w mistrzostwach krajowych czarnoskórych.
Tenis podlegał w tym okresie w USA zasadom segregacji rasowej, Afromerykanie prowadzili odrębne rozgrywki pod patronatem własnej federacji, Amerykańskiego Towarzystwa Tenisowego (American Tennis Association). W tych rozgrywkach Gibson startowała regularnie, zdobywając łącznie dziesięć tytułów mistrzyni USA. Jednocześnie ukończyła studia trenerskie z tenisa i koszykówki na Florida A&M University w
Tallahassee
(
Floryda
) i pracowała jako instruktorka sportowa na Lincoln University w Jefferson City (
Missouri
). W
1950
Gibson została ostatecznie dopuszczona do
mistrzostw USA
w Nowym Jorku; pierwsza Murzynka w historii turnieju po przejściu pierwszej rundy zmierzyła się z rozstawioną z numerem trzecim mistrzynią Wimbledonu,
Louise Brough
. Nie sprostała wprawdzie faworytce, ale po wyrównanej walce; Gibson była nawet o jednego gema od zwycięstwa, kiedy mecz przerwały gwałtowne opady deszczu. Brough przystąpiła następnego dnia do kontynuacji meczu skoncentrowana i ostatecznie wygrała 6:1, 3:6, 9:7.
Przełamanie bariery rasowej zapoczątkowało bogatą karierę Althei Gibson. W
1952
po raz pierwszy znalazła się w czołowej dziesiątce rankingu zawodniczek amerykańskich. W
1955
wygrała prestiżowe mistrzostwa Włoch w
Rzymie
. Rok później odniosła pierwsze
wielkoszlemowe
zwycięstwo - w finale
mistrzostw Francji
pokonała 6:0, 12:10
Angelę Mortimer
. Również w
1956
po raz pierwszy triumfowała na Wimbledonie, ale w grze podwójnej w parze z Angielką Angelą Buxton. W finale mistrzostw USA uległa
Shirley Fry
.
Dalsze sukcesy przyniósł Amerykance sezon
1957
. Poniosła wprawdzie porażkę w finale
mistrzostw Australii
(ponownie z Fry), ale później wygrała Wimbledon i mistrzostwa USA. Została powołana do reprezentacji narodowej w Pucharze Wightman, a na światowej liście rankingowej osiągnęła pozycję liderki. Pozostała w tej klasyfikacji na pierwszym miejscu także w
1958
, kiedy skutecznie obroniła tytuły na Wimbledonie i mistrzostwach USA.
Associated Press
przyznał jej w latach 1957-1958 dwukrotnie tytuł sportsmenki roku.
Po sukcesach w 1958 Gibson zdecydowała się zakończyć karierę wśród amatorów. Tenis zawodowy kobiet nie miał w tym okresie tak rozbudowanych rozgrywek jak tenis męski - Amerykanka występowała przede wszystkim w serii pojedynków z Karol Fageros (wcześniej klasyfikowaną w czołowej dziesiątce w USA) w przerwach pokazowych meczów koszykarzy
Harlem Globetrotters
. W pojedynkach tych, rozgrywanych w
1960
, Gibson okazała się zdecydowanie lepsza (wygrała 114 spotkań ze 118). Swoich sił próbowała także jako
golfistka
w ramach turniejów Ladies Professional Golf Association, wydała autobiografię, nagrała płytę (Althea Gibson Sings,
1959
), wystąpiła w filmie (The Horse Soldiers, 1959, u boku m.in.
Johna Wayne'a
). Kiedy w
1968
rozpoczęła się era "open" tenisa i zawodowcy mogli przystąpić do rywalizacji wielkoszlemowej, liczyła sobie już 39 lat i nie startowała. Działała natomiast w instytucjach sportowych, była m.in. stanowym komisarzem ds. sportu New Jersey (
1975
-
1985
). Zajmowała się także szkoleniem tenisowym.
Althea Gibson była pierwszą czarnoskórą zwyciężczynią turnieju wielkoszlemowego. Łącznie wygrała jedenaście turniejów zaliczanych do Wielkiego Szlema, z czego pięć w grze pojedynczej. Była zawodniczką praworęczną, o wzorowym przygotowaniu atletycznym. Dysponowała dobrym serwisem i mocnymi uderzeniami z głębi kortu, lubiła także atakować przy siatce. Tej wszechstronności zawdzięczała zwycięstwa zarówno na wolnej nawierzchni paryskich kortów im. Rolanda Garrosa, jak i na wimbledońskiej trawie. Niewykluczone, że jej kariera rozwinęłaby się jeszcze pełniej, gdyby nie ograniczenia rasowe; w turnieju wielkoszlemowym debiutowała dopiero w wieku 23 lat.
W
1971
została uhonorowana miejscem w
Międzynarodowej Tenisowej Hall of Fame
.
Finały wielkoszlemowe
Singlowe (7)
Wygrane (5)
Przegrane (2)
Deblowe (11)
Wygrane (6)
Przegrane (5)
Osiągnięcia w turniejach wielkoszlemowych na przestrzeni lat
A = zawodniczka nie brała udziału w turnieju.
Bilans = stosunek wygranych turniejów do sumy wszystkich startów.
Linki zewnętrzne