Wyżyna Armeńska (
orm.
Հայկական լեռնաշխարհ – Hajkakan Lernaszcahrh,
tur.
Doğu Anadolu Yaylası) –
wyżyna
w zachodniej części
Azji
, we wschodniej części
półwyspu
Azja Mniejsza
. Jest to obszar aktywny sejsmicznie, najbardziej narażony na
trzęsienia ziemi
na całym półwyspie Azja Mniejsza, z najwyższym
szczytem
Turcji
, a jednocześnie wygasłym
wulkanem
–
Araratem
(5165 m n.p.m. wg pomiaru satelitarnego
NASA
).
Geografia
Wyżyna Armeńska zajmuje
powierzchnię
ok. 400 000 km²[1]; a jej średnia wysokość wynosi 1700 m n.p.m. Na jej terenie leżą
państwa
takie jak
Turcja
,
Armenia
,
Gruzja
,
Iran
i
Azerbejdżan
. Od południa wyżynę ograniczają Góry Kurdystańskie, a od północy
Góry Pontyjskie
i
Mały Kaukaz
. Na zachód od niej leży
Wyżyna Anatolijska
.
Powstanie
Wyżyna Armeńska powstała w wyniku
trzeciorzędowych
i
czwartorzędowych
ruchów wypiętrzających, którym towarzyszyła bardzo silna działalność wulkaniczna i
tektoniczna
.
Krajobraz
Klimat
podzwrotnikowy suchy kontynentalny. Region Wyżyny Armeńskiej charakteryzują częste
opady
w rejonach górskich (do 800 mm) zwłaszcza w półroczu chłodnym. Na pozostałym obszarze suma opadów nie przekracza 300 mm. Średnia
temperatura
powietrza w
lipcu
wynosi 19 °C, jednak dochodzi nawet do 40 °C, a w
styczniu
spada poniżej zera i wynosi od -15 °C do -3 °C.
Teren
wyżyny jest bardzo urozmaicony, przecinają go liczne
pasma górskie
oraz
płaskowyże
, urozmaicają go stożki wygasłych
wulkanów
. Charakterystyczną cechą
krajobrazu
są także wysokie
masywy zrębowe
i pokrywy
law bazaltowych
. Rozdzielają je
kotliny
tektoniczne, których dna wypełniają
jeziora
:
Wan
,
Urmia
i
Sewan
. Na obszarze Wyżyny Armeńskiej można dostrzec wyraźną piętrowość klimatyczną i roślinną: jego większą część stanowią
stepy
leżące do 1400 m n.p.m., mniej jest
lasów
(głównie
dębowych
i
sosnowych
), które leżą poniżej 2300 m n.p.m. oraz wysokogórskich łąk (leżących na wysokości nie przekraczającej 3000 m n.p.m.). Powyżej 4000 m n.p.m. znajdują się niewielkie
lodowce
. Większą cześć
wyżyny
tworzą
gleby
płowe oraz
brunatne
. Z Wyżyny Armeńskiej wypływa wiele
rzek
o zmiennych przepływach, m.in.
Eufrat
,
Kura
i
Araks
.
Gospodarka
Region wyżyny jest słabo wykorzystany gospodarczo i
bardzo rzadko zaludniony
, aczkolwiek występują na obszarach sztucznie nawadnianych
gęsto zaludnione
oazy
. Podstawę
gospodarki
na tym obszarze stanowi
rolnictwo
, głównie
uprawa
pszenicy
,
jęczmienia
,
bawełny
,
winorośli
i
drzew owocowych
.
Hoduje się
owce
i
kozy
. Wydobywa się rudy
chromu
,
miedzi
,
żelaza
oraz surowców skalnych.
Przypisy
- ↑ Encyclopædia Britannica, 2007
[1]