Agrigento – pol. Agrygent, miasto na południowym wybrzeżu
Sycylii
. Starożytne greckie Akragas, później Agrigentum, następnie Girgenti i wreszcie od
1927
Agrigento, liczące 59,1 tys. mieszkańców (I
2009
).
Ośrodek handlowy i turystyczny. Zabytki: dobrze zachowane świątynie greckie (VI i V w. p.n.e.). Rzymskie grobowce i ruiny domów (II-I w. p.n.e.). Kościoły (
XII
-
XIV
w.) i katedra (
XIII
-
XV
w.).
W mieście znajduje się stacja kolejowa
Agrigento Centrale
.
Historia
Akragas zostało założone w
582 p.n.e.
przez mieszkańców
Gelai
oraz greckich kolonistów z
Koryntu
i
Rodos
. Swoją nazwę przyjęło od rzeki, nad którą powstało. Rozkwit miasta przypada na
VI
i
V wieku p.n.e.
, kiedy miastem rządzili
tyrani
Falaris
i
Teron
. W
480 p.n.e.
Teron
wraz z tyranem
Syrakuz
Gelonem
pokonał w
bitwie pod Himerą
Kartagińczyków
. W okresie największego rozkwitu Akragas opanowało jedną trzecią Sycylii. Był to obszar położony między Etną a Himerą nad Morzem Tyrreńskim, aż do
Selinunte
i Gela. Po śmierci Terona w
473 p.n.e.
władzę objął jego syn Trazydeos, ale w
471 p.n.e.
został wygnany przez mieszkańców miasta którzy wprowadzili następnie w mieście demokrację. Reforma kierowana przez filozofa
Empedoklesa
doprowadziła do utworzenia rady, której członkowie byli wybierani przez obywateli miasta. Według historyka
Diodora
w
415 p.n.e.
liczba mieszkańców miasta osiągnęła 200 tysięcy. W
406 p.n.e.
[1], po 8-miesięcznym oblężeniu, Akragas zostało zdobyte i zniszczone przez
Kartagińczyków
. Po odbudowie przez
Timoleona
około
350 p.n.e.
było niszczone jeszcze dwukrotnie w trakcie
wojen punickich
przez Kartagińczyków i Rzymian. Timoleon pokonał Kartagińczyków w
340 p.n.e.
pod Crimiso (obecnie
Belice
), ale po kilku latach Kartagińczycy powrócili i panowali nad miastem aż do
210 p.n.e.
, kiedy Rzymianie zdobyli miasto podczas Drugiej Wojny Punickiej. Rzymianie, którzy rządzili miastem ponad 5 wieków, zmienili jego nazwę na Agrigentum.
Po upadku
Cesarstwa rzymskiego
Agrigentum ulegało najazdom
Barbarzyńców
. Między
429
n.e. a
440
kilkakrotnie najeżdżali go
Wandalowie
. W
490
pojawili się
Goci
Teodoryka
. Wypędziła ich armia cesarstwa
Bizancjum
w
535
pod
Belisariusem
. Goci wrócili jeszcze raz w
538
pod wodzą
Totili
, ale ostatecznie miasto zostało podporządkowane Bizancjum.
W
828
miasto zajęli
Arabowie
. Po klęsce pod
Katanią
wycofali się, ale powrócili w
840
. Miasto nazwane przez nich Kerkent (lub Gergent), zostało zajęte przez plemię berberyjskie, które je ufortyfikowało, zamieniając w swój najważniejszy ośrodek. W
1087
Normanowie
Rogera I
opanowali Sycylię, przy czym Agrigento było jednym z ostatnich miast, które się im poddało. Nadano mu przy tym nową nazwę: Girgenti.
Nazwa ta przetrwała aż do
1927
, kiedy
Mussolini
zdecydował się przywrócić włoskim miastom nazwy, pod którymi były znane w cesarstwie rzymskim. Wtedy miastu Girgenti nadano nazwę Agrigento.
Akragas słynęło z eksportu zboż, oliwy, wina i wyrobów ze skóry. Zajmowało obszar około 18 ha i otoczone było murami obronnymi o długości 10 km z 9 bramami. Główną bramą była brama IV w południowym odcinku murów, zwana Złotą Bramą. Do najsłynniejszych klasycznych budowli należały świątynia
Hery
, Zeusa Olimpijskiego i świątynia Concordia zamieniona w
597
na katolicki kościół.
Z Akragas pochodził słynny starożytny filozof
Empedokles
. Z Girgenti –
Luigi Pirandello
.
Galeria zdjęć miasta
| | | |
| | Świątynia Zeusa Olimpijskiego - telemon | |
|
Przypisy
- ↑ Furio Durando: Italia Antyczna - Dziedzictwo sztuki i kultury cywilizacji rzymskiej. Wyd. I. Barcelona: Ediciones Folio SA, 2008, s. 110. .
Źródła
Miasta partnerskie