Atmosfera
AtmosferaGórne warstwy atmosfery Ziemi; w tle widoczny zdeformowany przez ugięcie światła obraz
Księżyca
. Atmosfera —
gazowa
powłoka otaczająca
planetę
o masie wystarczającej do utrzymywania wokół siebie warstwy gazów, w wyniku działania
grawitacji
. Ta definicja stosuje się do
planet skalistych
i
księżyców
. W przypadku
gazowych olbrzymów
, takich jak
Jowisz
oraz gwiazd (por.
atmosfera słoneczna
) terminem atmosfery określa się tylko zewnętrzne (przezroczyste) warstwy gazowej powłoki, z których promieniowanie dociera bezpośrednio do obserwatora. Atmosfera a warunki na powierzchni ciała niebieskiegoObecność atmosfery ma istotny wpływ na temperaturę powierzchni planety. Dzięki
efektowi cieplarnianemu
powierzchnia osiąga wyższą temperaturę niż wynikałoby to tylko z
nasłonecznienia
; zmniejszają się także różnice temperatur między stroną dzienną i nocną. Nie dopuszcza również do powierzchni części widma
promieniowania elektromagnetycznego
. W bardziej rozwiniętych atmosferach planet i księżyców zachodzą złożone procesy, określane zbiorczo jako zjawiska atmosferyczne. Należą do nich procesy związane z obiegiem cieczy na powierzchni,
zjawiska optyczne
i
wyładowania atmosferyczne
. Atmosfera ziemska
Atmosfera Ziemi jest najlepiej poznaną spośród atmosfer ciał Układu Słonecznego. Składa się ona z mieszaniny gazów zwanej
powietrzem
, której głównymi składnikami są
azot
(78,084% objętości powietrza),
tlen
(20,946%) i
argon
(0,934%). Ma ona złożoną budowę pionową, w której wyróżnia się szereg stref o zróżnicowanej temperaturze, składzie chemicznym i stopniu
jonizacji
cząsteczek. Mieszanie się powietrza powoduje, że nie można między nimi wyznaczyć wyraźnych liniowych granic. W najniższej warstwie atmosfery ziemskiej –
troposferze
zachodzą wszystkie zjawiska
pogodowe
oraz cały
obieg wody w przyrodzie
. Występuje w niej para wodna, która skraplając się tworzy
chmury
. Atmosfery innych ciał Układu SłonecznegoObraz atmosfery Jowisza otrzymany przez sondę Cassini, ukazuje liczne pasma chmur. Poniższa tabela zawiera podstawowe dane dotyczące atmosfer planet i wybranych księżyców w
Układzie Słonecznym
. Planety-olbrzymy nie posiadają stałej powierzchni i trudno jest je porównywać z mniejszymi ciałami. Temperatura i ciśnienie wzrastają stopniowo w głąb planety; podana wartość odpowiada temperaturze na poziomie, gdzie ciśnienie ma wartość 1
bara
. Nazwa | Ciśnienie [
Pa
] | Temperatura powierzchni [
°C
] | Skład | Uwagi |
---|
Merkury
| 10−10 | −170–+430 | ślady O, Na, H2 i He | Znikoma otoczka gazowa, tworzona głównie przez
wiatr słoneczny
|
Wenus
| 9,0×106 | +460 | CO2, N2 | Bardzo gęsta, nieprzezroczysta dla
światła widzialnego
|
Ziemia
| 1,0×105 | −89–+58 | N2, O2, Ar | Gęsta atmosfera, w której zachodzą skomplikowane zjawiska, m.in. obieg
wody
|
Mars
| 610 | −87–−5 | CO2, N2 | Cienka atmosfera, w której pojawiają się
burze piaskowe
o globalnym zasięgu |
Jowisz
| | −108 | H2, He | Burzliwa atmosfera ze skomplikowanym układem chmur, wiatrów i stałych układów burzowych takich jak
Wielka Czerwona Plama
|
Saturn
| | −140 | H2, He | Burzliwa atmosfera, choć zwykle bez widocznych układów burzowych |
Tytan
| 1,5×105 | −180 | N2, CH4 | Gęsta atmosfera, w której zachodzą skomplikowane zjawiska, m.in. obieg
metanu
|
Uran
| | −197 | H2, He, CH4 | Burzliwa atmosfera, jednak brak wyraźnych szczegółów |
Neptun
| | −201 | H2, He, CH4 | Burzliwa atmosfera z pojawiającymi się układami burzowymi takimi jak
Wielka Ciemna Plama
|
Tryton
| 1,5 | −235 | N2, CH4 | Nikła atmosfera, tworzona głównie przez
sublimujący
azot |
Księżyce galileuszowe
Jowisza oraz ziemski
Księżyc
również posiadają śladowe ilości gazów przy powierzchni.
Enceladus
, księżyc Saturna, wykazuje aktywność powierzchniową (
kriowulkanizm
), która powoduje pojawianie się lokalnie otoczki gazowej. Zobacz też
Inne hasła zawierające informacje o "Atmosfera":
Bar
grupy metali ziem alkalicznych
bar
– jednostka miary ciśnienia (nieco mniejsza niż jedna Atmosfera)
Bar
– program typu reality showBar – w
heraldyce
herb własny, odmiana ...
Michaił Łomonosow
...
1932
...
Adam Mickiewicz
później przez Nowogródek przeszły wojska
Napoleona
, maszerujące na
Moskwę
. Miasto Mickiewicza opanowałą Atmosfera radości i nadziei na koniec niewoli, jednak kilka miesięcy później ta ...
Ziemia
...
Rozpraszanie Rayleigha
...
Tęcza
...
Antoni Lange
8 sierpnia
1832
, zm.
5 października
1897
)[12]. W domu Lange panowała zatem Atmosfera kultu i uwielbienia klasyki polskiej literatury, zwłaszcza
romantycznej
.Ukończywszy V Gimnazjum w ...
Linia sukcesji prezydenckiej (USA)
rozumianej w myśl XXII Poprawki do
Konstytucji
.Motywacją dla XXV poprawki była narastająca Atmosfera
zimnowojenna
i ryzyko ataku nuklearnego, w wyniku którego mógłby zginąć nie ...
Syriusz
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Atmosfera":
Zanieczyszczenia atmosfery (plansza 9)
...
Zanieczyszczenia atmosfery (plansza 10)
...
023. Opis stanów atmosfery. Pogoda i klimat (plansza 12)
...
|