Autonomia galicyjska to nazwa całości praw społeczno-politycznych, które
Galicja
uzyskała w latach
1860
–
1873
wskutek
ugody austriacko-polskiej
, m.in. wprowadzenie
języka polskiego
w
1869
roku jako urzędowego do administracji i sądownictwa Galicji, powołanie urzędu ministra ds. Galicji w
1871
roku.
Do
lat 60. XIX wieku
była to zwykła
prowincja
państwa
Habsburgów
, dopiero po
1860
podjęto starania o nadanie
autonomii
Galicji, nie tylko polityczną ale i kulturalną, którą ostatecznie uzyskano po roku
1867
.
Struktura władzy
Część urzędników była mianowana przez rząd austriacki, najważniejszymi z nich byli
namiestnicy
. W Galicji powstały liczne instytucje objęte
autonomią
, należały do nich
Sejm Krajowy
,
Wydział Krajowy
i
Rada Szkolna Krajowa
. Ważnym osiągnięciem było wprowadzenie do szkół, również wyższych i urzędów,
języka polskiego
, a do sądownictwa również
ukraińskiego
. W Galicji Wschodniej powstały szkoły ludowe i średnie z językiem ukraińskim, na Uniwersytecie we
Lwowie
tworzono katedry ukraińskie. Po uzyskaniu autonomii decydującą rolę polityczną w autonomicznych instytucjach odgrywało polskie ziemiaństwo.
Organami samorządu w terenie były obieralne rady powiatowe i gminne, organami wykonawczymi Wydział Krajowy, wójtowie i naczelnicy miast. Na czele miast Lwowa i Krakowa stali ich prezydenci.
Ruchy robotnicze i chłopskie
W Galicji, najwcześniej na
ziemiach Polskich
rozwinął się zorganizowany ruch ludowo-rolniczy, a w
1895
powstało
Stronnictwo Ludowe
. Na początku
lat 80. XIX wieku
pojawiły się organizacje robotnicze (również ukraińskie). To w Galicji Wschodniej rozwinął się ukraiński ruch domagający się pełnego równouprawnienia, a nawet wyodrębnienia
Galicji Wschodniej
jako autonomii dla
Ukraińców
, co powodowało ostry konflikt między narodowościami. Galicja jako jedyny wówczas obszar, na którym w sposób niemal nieskrępowany przez zaborcę rozwijało się życie narodowe Polaków i Ukraińców, stała się głównym ośrodkiem zarówno polskiego, jak i ukraińskiego ruchu niepodległościowego.