cynober
|
Rys 1. Cynober. Złoże Vanshan, Guizhou, Chiny. (fot. T. Wołkowicz) |
cynober - minerał hydrotermalny niskich temperatur i gorących źródeł. Cynober jest podstawowym źródłem otrzymywania rtęci. Rtęci używa się do amalgacji złota, przy jego wydobywaniu ze złóż pierwotnych, do przygotowywania chemikaliów, piorunianu rtęci Hg(CNO) - środka wybuchowego do detonatorów. Rtęć była składnikiem trucizn i środków ochrony roślin (np. zaprawy rtęciowej do zbóż).
Występowanie: już przeszło dwadzieścia wieków temu eksploatowano złoże cynobru w Almaden (Hiszpania). Złoża cynobru występują w Idrii (Słowenia) i Avali (Serbia), Nikitowce, górach Ałtaj (Rosja) w USA (New Almaden, New Idria) oraz w Chinach (w prowincji Guizhou). W Polsce śladowe ilości cynobru napotkano na Dolnym Śląsku w Kowarach, w okolicy Kłodzka (Kletno, Słupiec), Wałbrzycha (Boguszów), w Mysłowie koło Jawora, w Szklarskiej Porębie oraz w bardzo małych ilościach w spropylityzowanych andezytach pienińskich.
Podstawowe właściwości:
Wzór chemiczny: HgS
Układ krystalograficzny: trygonalny, klasa: trapezoedru trygonalnego. Istnieje też regularna odmiana HgS - metacynabaryt (metacinnabaryt)
Pokrój kryształów: najczęściej drobne kryształy grubotabliczkowe lub romboedryczne, niekiedy ze ścianami trapezoedru. Charakterystyczne są bliźniaki według (0001)
Łupliwość: wyraźna. Przełam nierówny. Kruchy
Barwa: czerwona
|
Rys 2. . Gniazdowo-żyłowe okruszcowanie cynobrem kambryjskich wapieni na złożu. Vanshan, Guizhou, Chiny. (fot. T. Wołkowicz) |
Rysa: czerwona
Przezroczystość: półprzezroczysty
Połysk: diamentowy
Twardość: 2-2,5 (w skali Mohsa)
Ciężar właściwy: 8,09-8,20
Gęstość: 8,1 g/cm3
Formy występowania: Pięknie wykształcone kryształu cynobru pochodzą z Chin (Rys. 1). Najczęściej jednak minerał ten występuje w postaci rozproszonych w skale ziaren o nieprawidłowych kształtach, niekiedy w postaci zbitych utworów, a także nalotów i powłok w postaci proszku. Gniazdowo-żyłowe okruszcowanie cynobrem zaprezentowano na (Rys. 2).
Własności optyczne: Dwójłomność = 0,35. Charakter optyczny (+). W świetle odbitym biały z niebieskawoszarym odcieniem, w imersji niebieskawoszary. Dwójodbicie wyraźne w imersji. Efekt anizotropii wyraźny, zwykle zamaskowany intensywnymi czerwonymi refleksami wewnętrznymi.
Własności chemiczne i fizyczne: W odróżnieniu od metacinnabarytu cynober nie jest przewodnikiem elektryczności. Spokojnie ogrzewany w rurce otwartej daje nalot rtęci metalicznej. W rurce zamkniętej powstaje czarny nalot metacinnabarytu. Cynober rozpuszcza się w wodzie królewskiej. Rozkłada się w chlorze i w roztworach siarczków alkaliów. HNO3 i H2SO4 nie działają na cynober.
Inne hasła zawierające informacje o "cynober":
Minerał
tych minerałów jest określana jako
kruszce
) – (
piryt
,
markasyt
,
pirotyn
,
sfaleryt
,
galena
,
cynober
,
aurypigment
,
molibdenit
,
bornit
,
chalkozyn
,
kowelin
; clausthalit,
berzelianit
; calaveryt, hessyt;
proustyt
,
bournonit
, ...
Korona duńska
Danii pomiędzy dwiema cyframi 100.500 koron (1944 r., 17,4x10,8 cm; kolor dominujący: cynober). Awers: wizerunek oracza z pługiem i parą białych koni. Rewers: herb ...
Dolomit
...
Rtęć
stanie ciekłym.Rtęć występuje w skorupie ziemskiej w ilości 0,05
ppm
.Najważniejszymi
minerałami
rtęci są:
cynober
HgS
kalomel
Hg2Cl2
rtęć rodzima
HgSpis treści1 Właściwości2 Otrzymywanie3 Zastosowanie3.1 Zastosowania historyczne3.2 Zastosowania ...
Procesy hydrotermalne
nikielin
, pirargiryt,
proustyt
,
argentyt
,
uraninit
,
bizmut rodzimy
,
bizmutynit
,
tellurki
Au
kwarc
,
chalcedon
,
fluoryt
,
cynober
,
antymonit
,
realgar
,
aurypigment
,
markasyt
BibliografiaJaroszewski W., Marks L., Radomski A., Słownik ...
Siarczki
aurypigment
-
bornit
-
boulangeryt
-
bournonit
-
chalkopiryt
-
chalkozyn
-
cynober
-
dyskrazyt
- freieslebenit -
galena
- greenockit -
haueryt
- ...
Barwa czerwona
minerały o kolorze czerwonym
rubin
granat
pirop
krwawnik
jaspis
hematyt
(nie zawsze) farby czerwieni i purpury w malarstwie
caput mortuum
cynober antymonowycynober naturalnykarmin, lazur karminowykarmin czerwcowy, lazur polskipurpura
smocza krew
szkarłat CiekawostkiW
Japonii
kolor ...
K'inich Janaab' Pakal
...
1928
Posiedzeń
.
28 marca
– weszło w życie rozporządzenie prezydenta zmieniające z
karmazynu
na
cynober
odcień czerwieni na
fladze Rzeczypospolitej Polskiej
.
7 kwietnia
– spłonął
Teatr Bagatela
...
Cynober (kolor)
cynober Przybliżone współrzędne barw1
Hex (szesnastkowo)
#E34234
RGB
(r, g, b) N(227, 66, 52)
CMYK
(c, m, y, k) ...
Inne lekcje zawierające informacje o "cynober":
Hasło nie występuje w innych lekcjach!
|