Claude Frédéric Bastiat (ur.
30 czerwca
1801
w
Bayonne
we
Francji
, zm.
24 grudnia
1850
w
Rzymie
) – francuski ekonomista wolnorynkowy, filozof i polityk. Zasłynął z tego, iż krytykował poglądy
socjalizmu
za pomocą przemawiających do wyobraźni czytelnika prostych przykładów (por.
metafora zbitej szyby
oraz
petycja producentów świec
). Jest uważany za jednego z prekursorów
austriackiej szkoły ekonomii
[1].
Biografia
Claude Frédéric Bastiat był francuskim
ekonomistą
,
legislatorem
i
pisarzem
, który specjalizował się w dziedzinie prywatnej własności,
wolnych rynków
i ograniczonego rządu. Głównym przesłaniem płynącym z prac Bastiata jest stwierdzenie, że
wolny rynek
jest naturalnym źródłem „harmonii ekonomicznej” jednostek tak długo, jak rząd jest ograniczony do ochrony życia, wolności i
własności
obywateli
, a więc ochrony przed
kradzieżą
lub agresją. Dla Bastiata przymus władzy był legitymizowany wyłącznie, jeśli służył „zapewnieniu nietykalności osobistej, wolności i praw własności i zaprowadzaniu tym samym sprawiedliwych rządów”[1].
Bastiat kładł nacisk na funkcję
wolnego rynku
polegającą na koordynacji
produkcji
, ponieważ na jego sposób myślenia wpłynęła część pism
Adama Smitha
i wielkiego francuskiego ekonomisty wolnorynkowego
Jeana-Baptiste’a Saya
oraz
Francoisa Quesnaya
, Destutta de Tracy’ego, Charlesa Comte’a,
Richarda Cantillona
(który urodził się w Irlandii i wyemigrował do Francji) i
Anne Roberta Turgota
. Ci francuscy ekonomiści, prekursorzy nowoczesnej
szkoły austriackiej
, opracowali jako pierwsi koncepcję rynku jako dynamicznego, rywalizacyjnego procesu, związanej z tym wolnorynkowej ewolucji
pieniądza
, a także teorii wartości subiektywnej,
prawa malejącej użyteczności marginalnej
i przychodów marginalnych, teorii marginalnej produktywności przy wycenie zasobów, oraz daremności kontroli cen i generalnego
interwencjonizmu
państwowego.
Frédéric zachorował na
gruźlicę
, prawdopodobnie podczas jednej z podróży po Francji. Choroba ta uniemożliwiła mu dalsze publiczne przemawianie. Przed samą śmiercią, 24 grudnia 1850 roku, zdążył się wyspowiadać i przyjąć sakramenty[2]. Ostatnie jego słowa brzmiały: „Widzę, wierzę, czuję — jestem chrześcijaninem”[3].
Publikacje Bastiata w Polsce
- "Dzieła zebrane" 2009
- "Państwo" 2006 ; 2009
- "Co widać i czego nie widać" 2003; 2009
- "Prawo" 1986; 2003; 2009
- "Harmonie ekonomiczne" 1867; 2009
- "Przeklęty pieniądz" 1865; 2009
Publikacje Bastiata w języku polskim dostępne on–line
- „Prawo” (edycja 2007)
[1]
- „Prawo” (edycja 1998)
[2]
- „Przeklęty pieniądz”
[3]
- „Harmonie ekonomiczne”
[4]
- „Rząd”
[5]
- „Mały wybór pism”
[6]
- „Petycja producentów świec”
[7]
- „Teoria i praktyka”
[8]
Polemiki z Bastiatem
Frédéric Bastiat zawsze wytrwale i chętnie dyskutował ze zwolennikami socjalizmu, komunizmu i protekcjonizmu. Jedną z bardziej znanych polemik była wymiana listów pomiędzy F. Bastiatem a F.C. Chevé oraz P.J. Proudhonem – redaktorami „Głosu Ludu” („La Voix du Peuple”). Dotyczyła ona pomysłu darmowego kredytu, którego domagali się francuscy socjaliści.
Oponenci wymienili razem 14 listów[4], z czego 5[5] zostało przetłumaczonych na język polski.
Zobacz też
Przypisy
Linki zewnętrzne