Przykład szablonu graffiti jako prezentacji własnych poglądów oraz przyczyny wojen na murach
Artysta tworzący graffiti
Wagony
metra nowojorskiego
w
zajezdni
, zabezpieczone przed "atakami" grafficiarzy. Na zabezpieczenie składają się dwa równoległe płoty wysokie do 4
metrów
, z odstępem od siebie ok. 3 m., zwieńczone
drutem kolczastym
, w przestrzeni pomiędzy płotami poruszają się patrole z psami
Graffiti – napisy lub symbole zamieszczane na ścianach i murach, zazwyczaj w sposób nielegalny.
Technika
Dzieli się na malowanie "z ręki", a więc za pomocą samych farb oraz na malowanie z szablonów polegające na przykładaniu do ściany wcześniej wykonanych
szablonów
i pokrywaniu wolnych obszarów farbą.
Graffiti uliczne wykonywane jest też czasem za pomocą innych technik – np. pędzla i wodnej farby akrylowej, naśladuje się tutaj jednak zawsze efekty uzyskiwane za pomocą klasycznej metody z farbami w sprayu.
Do malowania graffiti najczęściej używa się sprayu (farba w aerozolu w puszkach) do
tagów
-- markerów.
Historia
Zwyczaj pisania po murach celem przekazania określonych treści miał swoje początki już w
czasach starożytnych
. Antyczne źródła informują, że po
bitwie pod Cheroneją
na budynkach Aten pojawiły się liczne napisy ośmieszające
Filipa II
i
Macedończyków
. W
Rzymie
nagminnie pojawiały się też napisy ośmieszające lub krytykujące niektórych polityków, a nawet cezarów (m.in.
Nerona
). Napisy te nie zawsze jednak odnosiły się do polityki, często anonimowi autorzy wyrażali w nich uwielbienie dla niektórych sportowców, heter lub innych osób.
Początki graffiti w dzisiejszym tego słowa znaczeniu sięgają przełomu lat 60. i 70.
XX
wieku, kiedy to popularne stały się tzw. tagi - wykonane flamastrem lub farbą stylizowane zapisy imion/pseudonimów młodych ludzi, którzy w ten sposób znakowali teren. Nieco wcześniej, bo już na początku lat 50., graffiti posługiwali się członkowie awangardowego ugrupowania
Lettrist International
(m.in. Isidore Isou, a następnie sytuacjoniści (
Guy Debord
,
Raoul Vaneigem
, Ivan Chtcheglov). Ich wkład w upowszechnianie graffiti miał znaczący wpływ na paryski Maj '68 (m.in. słynne hasła: "Nigdy nie pracuj!", "Władza w ręce wyobraźni", "Plaża na ulicach"). Upowszechnienie farb w sprayu sprawiło, że napisy stały się większe, bardziej kolorowe i łatwiejsze do zauważenia. To właśnie tego typu formy stanowią graffiti w ścisłym znaczeniu.
Trudno jednoznacznie określić kiedy na ziemiach polskich pojawiały się pierwsze napisy na murach. Wiadomo, że w latach dwudziestych XIX wieku na ulicach
Warszawy
nieznani sprawcy umieszczali napisy w których ośmieszali okupujących kraj Rosjan, a przede wszystkim carskiego brata wielkiego księcia
Konstantego
. W przededniu wybuchu
powstania listopadowego
na drzwiach
Belwederu
, siedziby wielkiego księcia pojawiła się złośliwa informacja, że pałac jest na sprzedaż. W czasie powstania listopadowego mury Warszawy pokryte były patriotycznymi napisami zachęcającymi Warszawiaków do walki i wytrwania. Podobne napisy pojawiały się w Warszawie i wielu innych polskich miastach w okresie kolejnych powstań narodowych oraz
rewolucji 1905 roku
, jak również w okresie
I wojny światowej
i późniejszych walk o granice odrodzonej Polski. W czasie
II wojny światowej
młodzi ludzie działający w
konspiracji
malowali na murach hasła ośmieszające okupanta. Nowy okres rozwoju graffiti to początek
lat 80.
, a dokładniej czas
stanu wojennego
, kiedy to pojawiały się na ulicach wielu miast prace wykonywane za pomocą szablonów lub po prostu pędzla. Ta forma aktywności twórczej i politycznej przybrała na sile pod koniec lat 80. także za sprawą
Pomarańczowej Alternatywy
i wielu innych mniejszych grup lokalnych w
Polsce
. W tym czasie pojawiły się pierwsze
fanziny
przedstawiające prace z całego kraju i były to "Nie daj się złapać" z
Poznania
, "Maluj Mury" z
Poznania
, "Graffiti" z
Warszawy
i "Spray" z
Piły
, które przyczyniły się bardzo do popularyzowania graffiti. Okres ten dobrze przedstawia album wydany w
1991
roku "Polskie mury. Graffiti - sztuka czy wandalizm". Tak zwana nowa fala graffiti nastąpiła w latach
1992
-
1994
, gdy grupa osób stosujących wcześniej technikę szablonową zaczęło malować ręcznie już tylko za pomocą farb w sprayu. Pozwoliło na to pojawienie się w sprzedaży pierwszych farb w aerozolu. Rozwój kontaktów, techniki i wymiany umiejętności możliwy był za sprawą
Festiwali Graffiti
, które odbyły się w
1994
roku w
Lidzbarku Warmińskim
i w
1995
roku w
Bartoszycach
, a także dzięki pojawieniu się nowego numeru
fanzina
"Maluj Mury" i "Brain Damage". Dalszy rozkwit graffiti to jego popularyzowanie w takich gazetach młodzieżowych jak "X" czy "
Ślizg
".
Graffiti ma dzisiaj także niezaprzeczalne znaczenie polityczne. Oprócz wspomnianej wyżej dwuznaczności łączącej się z legalnością tworzenia, nie można nie doceniać wpływu graffiti na ruch antyglobalistyczny, kiedy to w czasie kontrszczytów ulice miast pokrywają się politycznymi hasłami.
Ostatnio jednak graffiti nie jest tylko wyrazem buntu, a grafficiarze umieszczają swoje dzieła na budynkach prywatnych firm czy punktów usługowych, tworząc w ten sposób specyficzną dla tych jednostek
reklamę zewnętrzną
.
Zobacz też
Linki zewnętrzne