Izabela I Katolicka
Izabela I Katolicka - zwana też Kastylijską (ur. 22 kwietnia 1451 w Madrigal de las Altas Torres, zm. 26 listopada 1504 w Medina del Campo) — królowa Kastylii i Leónu w latach 1474-1504 i królowa Aragonii w latach 1479-1504 (współrządziła z mężem, Ferdynandem II Katolickim). Pierworodna córka króla Kastylii Jana II Kastylijskiego i Izabeli Aviz, wnuczki króla Portugalii Jana I Wielkiego.
19 października 1469 w Valladolid odbył się jej ślub z następcą tronu Aragonii Ferdynandem, wraz z którym po śmierci jej brata Henryka IV Bezsilnego w 1474 r. objęła rządy w Kastylii i Leónie, a w 1479 r. po śmierci ojca Ferdynanda, Jana II Aragońskiego, w Aragonii. Wspólne rządy w obu królestwach sprawowali aż do jej śmierci. Potem Ferdynand musiał zrzec się Kastylii na rzecz ich zięcia, a następnie ożenił się ponownie z Germaine de Foix.
Małżeństwo i rządy w Kastylii i Leonie
Uroczystości weselne Izabeli i Ferdynanda trwały sześć dni. Tych dwojga łączyła prawdziwa miłość, która rosła z każdym dniem. Oboje byli bardzo szczęśliwi, mogli wnet zapomnieć jak mało posiadali pieniędzy, musieli zapożyczyć się na stroje ślubne. Przez jakiś czas mogli również zapomnieć o tym że nie otrzymali błogosławieństwa od króla Henryka, przyrodniego brata Izabeli.
Kiedy Henryk dowiedział się, że Izabela wyszła za mąż bez jego zgody, wpadł we wściekłość. Odebrał Izabeli jedno po drugim miasta, stanowiące jej jedyne źródło dochodu. Jednakże Ferdynand i jego żona byli absolutnie zdecydowani pewnego dnia przejąć we władanie swoje królestwa.
Pierwsze lata małżeństwa Izabeli i Ferdynanda obfitowały w trudności. Poza tym, że brakowało im pieniędzy, Ferdynand spędzał długie okresy z dala od domu, dowodząc wojskami ojca i pełniąc inne obowiązki w królestwie Aragonii.
Pierwszemu dziecku, które urodziło się 2 października 1470 roku, dali na imię Izabela. Z politycznego punktu widzenia córka nie przedstawiała wielkiej wartości. Jedyną osobą, która mogła się cieszyć z narodzin ich córki, był król Henryk. Postanowił znowu mianować swoją spadkobierczynią młodocianą księżniczkę Joannę. Później zmienił zdanie - kolejny raz.
Po pewnym czasie król Henryk poważnie zachorował i zakończył życie kilka minut przed północą 11 grudnia 1474 roku. Dworzanie będący przy nim w ostatnich godzinach życia błagali, żeby wyznaczył następcę tronu, ale on milczał.
Kiedy Izabela dowiedziała się o śmierci brata, opłakiwała go szczerze. Jednak stary doradca Carrillo przekonał ją, że nie ma chwili do stracenia, jeżeli chce wysunąć roszczenia do tronu - nie ma nawet czasu, by zawezwać Ferdynanda, który przebywał w Saragossie. Dwa dni po śmierci króla, w czasie ceremonii na Plaza Mayor w Segowii, arcybiskup Carrillo włożył na głowę Izabeli wysadzaną klejnotami koronę królewstwa Kastylii i Leónu. Nowa królowa miała na sobie rubinowy naszyjnik, ofiarowany jej przez męża.
Kiedy Ferdynand wrócił z Saragossy i dowiedział się, że podczas jego nieobecności Izabela sięgnęła po koronę królewską, nie był zadowolony z roli "księcia małżonka", jaka mu przypadła. Jednak z czasem para małżeńska umocniła prawdziwie partnerski związek, który dobrze służył zarówno im, jak i poddanym.
Izabela musiała uregulować jeszcze inne stosunki. Porywczy arcybiskup Carrillo nie umiał pogodzić się z faktem, że niegdyś posłuszna mu księżniczka stała się z czasem samodzielnie myślącą królową. W 1475 roku, mając poczucie, że nie został należycie wynagrodzony za pomoc, jakiej udzielił młodej parze, arcybiskup zaczął popierać Alfonsa, króla Portugalii. Alfons, którego oświadczyny Izabela wielokrotnie odrzucała, zaręczył się teraz ze swoją trzynastoletnią siostrzenicą, księżniczką Joanną "La Beltraneją". Wypowiedział nawet wojnę Kastylii, aby bronić praw siostrzenicy. Portugalia została w konflikcie pokonana, a arcybiskup Carrillo wybłagał u Izabeli przebaczenie.
Nie doszło jednak do pojednania Izabeli z księżniczką Joanną, która używała tytułu "księżniczki Kastylii". Królowa Izabela zakazała jej go używać i umieściła nieszczęśliwą młodą kobietę w klasztorze. Joanna żyła w przekonaniu, że królowa Izabela nieuczciwie pozbawiła ją należnego jej zgodnie z prawem tronu. Do samej śmierci podpisywała listy: "Ja Królowa". Obecnie spoczywa w kaplicy królewskiej przy katedrze w Grenadzie.
Rządy w Hiszpanii
Pomimo osobistych tragedii królowi Ferdynandowi i królowej Izabeli udało się zaprowadzić porządek w obu swych królestwach, które od wielu lat rozdzierały wewnętrzne walki. Chociaż dopiero znacznie później pojawiła się oficjalna nazwa Hiszpanii, to Izabela i Ferdynand pierwsi zaczęli myśleć o połączonej krainie España.
Izabela I Katolicka była znana ze swej religijności. Dokonała tego, co nie powiodło się innym panującym przed nią władcom - wypędziła Maurów z Półwyspu Iberyjskiego, czym zakończyła trwającą od VIII w. rekonkwistę. Było to głównym celem monarszej pary.
Izabela i Ferdynand złożyli przysięgę, że dokonają tego, co nie powiodło się żadnemu z dotychczasowych monarchów. W roku 1484 podjęli rekonkwistę. Izabela planowała kampanie militarne, a Ferdynand prowadził wojska. Królowa nie wahała się zastawić klejnoty - nawet drogocenny naszyjnik z rubinem - żeby wspomóc Świętą Wojnę. Odbierali Maurom jedno po drugim każde wzgórze i dolinę, każde miasto i miasteczko, prócz tego jednego na którym zależało im najbardziej - Grenady. Wreszcie w styczniu 1492 roku odnieśli triumf. Zdobyli Grenadę, wygrali Świętą Wojnę i dokonali dzieła rekonkwisty.
Znana jest również z udzielenia wsparcia włoskiemu żeglarzowi Krzysztofowi Kolumbowi. Na skutek poparcia Krzysztofa Kolumba królowa Izabela otrzymała tytuł "Matki Ameryk".
1 listopada 1478 r. uzyskali od papieża Sykstusa IV zgodę na utworzenie inkwizycji hiszpańskiej, która podlegała tu nie Kościołowi, lecz państwu. Jednym z głównych zadań tej instytucji w Hiszpanii stało się "rozwiązanie problemu żydowskiego". Jej przedstawiciele szczególnie tropili maranów, zwanych też conversos (konwertyci) - Żydów nawróconych na chrześcijaństwo, których powszechnie podejrzewano o "judaizowanie".
Ferdynand i Izabela, znani jako Los Reyes Católicos (otrzymali od papieża Aleksandra IV oficjalny tytuł władców katolickich) byli zagorzałymi chrześcijanami. To właśnie zapał religijny kazał im wysłać Kolumba na nieznane lądy w nadziei, że uda się nawrócić dusze pogan na chrześcijaństwo (choć nie można przemilczeć nadziei, jakie wiązali oni z korzyściami ekonomicznymi płynącymi z potencjalnych odkryć). Wiedzeni tym zapałem, wypierali muzułmanów z Półwyspu Iberyjskiego, walcząc z królestwem Maurów w Grenadzie, mimo że Maurowie wnieśli ogromny wkład w kulturę i gospodarkę Półwyspu Iberyjskiego. Ta sama żarliwa pobożność doprowadziła ich też do prześladowania Żydów, choć i tu zbyt wyraźnie uwidacznia się czynnik ekonomiczny (społeczność żydowska w II połowie XV w. zajęła zbyt znaczącą pozycję w administracji i gospodarce obu królestw).
Hiszpania pod inspirującym przywództwem królowej Izabeli i króla Ferdynanda stała się najpotężniejszym, najbardziej podziwianym i rozwiniętym kulturowo krajem zachodniej Europy. W ciągu ponad stu lat po śmierci Izabeli wciąż rozkwitała tam bujnie sztuka i literatura, a okres ten przeszedł do historii jako Złoty Wiek Hiszpanii.
Inne hasła zawierające informacje o "Izabela I Katolicka":
Biskup
...
Odense
...
Brno
...
1484
Cypru
1474
Katarzyna Cornaro
1489
Król Czech
1469
Maciej Korwin
1490
Król Danii
1481
Jan Oldenburg
1513
Egipt
1468
Ka'itbaj
1496
Francja
1483
Karol VIII
1498
HrabiaHolandii
1482
Maksymilian I Habsburg
1494
WładcaInków
1471
Tupac Yupanqui
1493
CesarzJaponii
1464
Go-Tsuchimikado(後土御門天皇)
1500
Kalif
1479
Al-Mutawakkil II
1497
Król
Kastyliii Leónu
1474
Izabela I Katolicka
1504
PatriarchaKonstan-tynopola
1481
Symeon I z Trapezuntu
1486
Litwa
1440
Kazimierz Jagiellończyk
1492
Sułtan Maroka
1472
Muhammad asz-Szajch al-Mahdi
1505
Mediolan
1476
Gian Galeazzo
1494
Lord Monako
1458
Lambert ...
Bazylika archikatedralna Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Kownie
...
1499
II Jagiellończyk
1516
Król Danii
1481
Jan Oldenburg
1513
Egipt
1498
Kansuh
1500
Francja
1498
Ludwik XII
1515
HrabiaHolandii
1494
Filip I Piękny
1506
WładcaInków
1493
Huayna Capac
1527
Lord Irlandii
1485
Henryk VII Tudor
1509
CesarzJaponii
1464
Go-Tsuchimikado(後土御門天皇)
1500
Kalif
1497
Al-Mustamsik
1508
Król
Kastyliii Leónu
1474
Izabela I Katolicka
1504
PatriarchaKonstan-tynopola
1498
Joachim I
1502
Litwa
1492
Aleksander Jagiellończyk
1506
Sułtan Maroka
1472
Muhammad asz-Szajch al-Mahdi
1505
Mediolan
1494
Ludovico il Moro
1499
Lord Monako
1494
Jan II
1505
Nawarra
1484
Katarzyna ...
Wittenberga
...
1884
...
Rekatolicyzacja
...
Cieplice Śląskie-Zdrój
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Izabela I Katolicka":
107 Wojna trzydziestoletnia (plansza 14)
...
038 Problemy polityczne oraz kryzys gospodarczy i społeczny w Europie w późnym średniowieczu (plansza 9)
...
107 Wojna trzydziestoletnia (plansza 4)
...
|