Maria z Montferratu
Maria z MontferratuMaria z Montferratu, zw. La Marquise,
fr.
Marie de Montferrat,
wł.
Maria del Monferrato (ur.
1192
lub
1193
, zm.
1212
) –
królowa Jerozolimy
od
1205
. Jedyna córka
Konrada z Montferratu
i jego trzeciej żony
Izabeli Jerozolimskiej
. W chwili narodzin została następczynią tronu jerozolimskiego, a po śmierci matki w 1205 została formalnie królową. W
1210
poślubiła
Jana z Brienne
i została koronowana. Matka
Izabeli II
(Jolanty), żony cesarza
Fryderyka II
. Pochodzenie i losy do śmierci matkiMatce Marii, Izabeli, w
1190
po śmierci siostry
Sybilli
przypadły prawa do korony jerozolimskiej. W tym czasie była ona żoną Onufrego z Toronu, ale pod naciskiem części baronów małżeństwo unieważniono.
24 listopada
1190 Izabela poślubiła Konrada z Montferratu. Konrad zginął
28 kwietnia
1192
zamordowany przez
asasynów
. W tym czasie Izabela była w ciąży. Już osiem dni po śmierci męża,
5 maja
, wyszła za mąż za
Henryka II z Szampanii
. Maria z Montferratu urodziła się jako
pogrobowiec
. Dokładna data jej narodzin nie jest znana. Możliwe jest, że urodziła się w jeszcze 1192, jak i dopiero w 1193[1]. Od tytułu ojca zwano ją "La Marquise". W
1194
ojczym Marii, Henryk II, zawarł ścisły sojusz z
Amalrykiem
, nowym królem
Cypru
. Przypieczętowały go zaręczyny Gwidona, syna Amalryka, z Marią z Montferratu. Jej dwie młodsze przyrodnie siostry –
Alicję
i Filipę z Szampanii – zaręczono z kolejnymi synami Amalryka: Janem i Hugonem. Zaręczyny następczyni tronu jerozolimskiego z następcą tronu cypryjskiego dawały nadzieję na unię obu państw w następnym pokoleniu. Jednak Gwidon, narzeczony Marii, zmarł w dzieciństwie. W
1197
zmarł Henryk z Szampanii. W
1198
Izabela wyszła za mąż po raz czwarty, za Amalryka, króla Cypru. Owdowiała
1 kwietnia
1205
, sama zaś zmarła niedługo później. Z trzeciego małżeństwa z Henrykiem II z Szampanii Izabelę przeżyły dwie córki – Alicja i Filipa. Także z czwartego małżeństwa z Amalrykiem II, królem Cypru i Jerozolimy, przeżyły ją jedynie córki – Sybilla i Melisanda. W takiej sytuacji trzynastoletnia Maria jako następczyni matki została
królową Jerozolimy
. Godność bajlifa (regenta) objął przyrodni brat zmarłej władczyni –
Jan z Ibelinu
, senior z
Bejrutu
. Dawniej pytanie, czy wyznaczyła go przed śmiercią Izabela, czy też wybrali go baronowie, uważano za otwarte[2]. Obecnie badacze stoją na stanowisku, że po śmierci Amalryka baronowie jerozolimscy wybrali Jana z Ibelinu na bajlifa, a królowa Izabela zaakceptowała ten wybór[3]. Zaręczyny i ślub z Janem z BrienneKoronacja Marii i jej męża Jana z Brienne Okres regencji Jana z Ibelinu był okresem spokoju w dziejach
Królestwa Jerozolimskiego
. Źródła podają sprzeczne podstawy jego rządów. Zdaniem jednych był regentem ze względu na małoletniość Marii, zdaniem innych ze względu na fakt, że jego siostrzenica nie była zamężna[4]. W
1208
, gdy Maria miała siedemnaście lat, do
Francji
udało się poselstwo na czele z Florencjuszem, biskupem Akki, i Aymarem, seniorem Cezarei. Posłowie poprosili
króla Francji
Filipa II Augusta
, aby wyznaczył odpowiedniego kandydata do ręki Marii. Wiosną
1210
król zawiadomił, że wybór padł na
Jana z Brienne
, rycerza z
Szampanii
, starszego od Marii. Według starszych opracowań Jan z Brienne był w tym czasie około sześćdziesięcioletnim mężczyzną[5]. W nowszych wskazuje się, że w chwili ślubu miał około 35 lat[6], czyli różnica wieku między narzeczonymi wynosiła około 16 lat. Filip August i
papież
Innocenty III
ofiarowali mu w wianie po 40 tysięcy funtów srebra.
13 września
1210 Jan przybył do
Akki
. Następnego dnia zawarł związek małżeński z Marią. Ślubu udzielił im patriarcha jerozolimski Albert.
3 października
w Tyrze odbyła się uroczysta koronacja Marii i Jana. Narodziny córki i śmierćW
1212
Maria urodziła córkę
Izabelę
, zwaną przez zachodnie źródła Jolantą. Krótko potem zmarła, przypuszczalnie na skutek komplikacji poporodowych. Formalnie następczynią Marii została jej córka, zaś Jan z Brienne sprawował rządy w jej imieniu jako regent. Od Marii wywodziła się starsza linia królewska domu jerozolimskiego, która wygasła w
1268
na jej prawnuku
Konradynie
, księciu
Szwabii
i królu Jerozolimy, straconym w
Neapolu
. Po tym zdarzeniu prawa do korony jerozolimskiej przeszły na potomków przyrodniej siostry Marii,
Alicji z Szampanii
. Maria w literaturzeMaria z Montferratu była jedną z bohaterek powieści Bez oręża
Zofii Kossak
. Genealogia
Przypisy- ↑ S. Runciman, Dzieje wypraw krzyżowych, t. 3, Warszawa 1998, s. 107, podaje, że w 1205 miała trzynaście lat, natomiast według R. Pernoud, Kobieta w czasach wypraw krzyżowych, Gdańsk 1995, s. 137, miała wtedy dwanaście lat. S. Lambert, Queen or Consort: Rulership and Politics in the Latin East, 1128-1228, w: Queens and Queenship in Medieval Europe: Proceedings of a Conference Held at King's College London pod red. A. Duggan, 1997, s. 166, jako datę narodzin Marii podaje 1192/1193. Pojawił się też pogląd, że Maria urodziła się latem 1192;
Maria di Montferrato
(
ang.
).
Foundation for Medieval Genealogy
. [dostęp 20 czerwca 2008].
- ↑ S. Runciman, Dzieje wypraw krzyżowych, t. 3, Warszawa 1998, s. 107.
- ↑ P. W. Edbury, The Kingdom of Cyprus and the Crusades, 1191-1374, Cambridge 1993, s. 41.
- ↑ S. Lambert, Queen or Consort: Rulership and Politics in the Latin East, 1128-1228, w: Queens and Queenship in Medieval Europe: Proceedings of a Conference Held at King's College London pod red. A. Duggan, 1997, s. 166-167
- ↑ S. Runciman, Dzieje wypraw krzyżowych, t. 3, Warszawa 1998, s. 135.
- ↑ J. Folda, Crusader Art in the Holy Land: From the Third Crusade to the Fall of Acre, 1187-1291, Cambridge 2005, s. 74.
Zobacz też Bibliografia-
Edbury P. W.
, The Kingdom of Cyprus and the Crusades, 1191-1374, Cambridge 1993, s. 34, 41, 47-48.
- Folda J., Crusader Art in the Holy Land: From the Third Crusade to the Fall of Acre, 1187-1291, Cambridge 2005, s. 74.
- Lambert S., Queen or Consort: Rulership and Politics in the Latin East, 1128-1228, w: Queens and Queenship in Medieval Europe: Proceedings of a Conference Held at King's College London pod red. A. Duggan, 1997, s. 166-167.
-
Maria di Montferrato
(
ang.
).
Foundation for Medieval Genealogy
. [dostęp 20 czerwca 2008].
-
Pernoud R.
,
Kobieta w czasach wypraw krzyżowych
, Gdańsk 1995, , s. 134, 137-138, 155.
- Richard J., Birrell J., The Crusades c. 1071-c. 1291, Cambridge 1999, s. 240.
-
Runciman S.
, Dzieje wypraw krzyżowych, t. 3, Warszawa 1998, , s. 42, 89, 98, 107, 136, 305.
Inne hasła zawierające informacje o "Maria z Montferratu":
Biskup
...
Brescia
...
Brno
...
Iwan IV Groźny
...
XVI wiek
...
1972
...
Elegia
...
Parafia mariawicka w Kownie
...
1408
...
1749
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Maria z Montferratu":
203 Okres międzywojenny na świecie. Postęp techniczny i kryzys gospodarczy (plansza 3)
...
219 Kultura, nauka i oświata w okresie II wojny światowej (plansza 3)
...
106 Walka o hegemonię w Europie w XVI w. (plansza 17)
...
|