Taksonomia (
gr.
taksis - układ, porządek + nomos - prawo) – poddyscyplina
systematyki organizmów
,
nauka
o zasadach i metodach
klasyfikowania
, w szczególności o tworzeniu i opisywaniu jednostek systematycznych (
taksonów
) i włączaniu ich w układ
kategorii taksonomicznych
.
Niekiedy słowem tym określa się określony podział (układ) systematyczny danej grupy organizmów. Termin "taksonomia" – początkowo zdefiniowany przez
De Candolle'a
(1813) jako nauka o teorii klasyfikacji organizmów – jest bliskoznaczny do terminu
systematyka
, który w pierwotnej definicji odnosił się do zastosowań praktycznych tej klasyfikacji. W 1969
Ernst Mayr
zdefiniował taksonomię jako teorię i praktykę klasyfikacji. Niektórzy naukowcy
synonimizują
terminy "taksonomia" i "systematyka"[1].
Historycznie taksonomia wywodzi się z prób usystematyzowania
gatunków biologicznych
, ale jej metody mogą być stosowane także do przedmiotów badań innych nauk. Również z powodów historycznych wyróżnia się dwie gałęzie taksonomii:
Metody taksonomii fenetycznej można zastosować wszędzie tam, gdzie można stosować metody
statystyczne
np. w
biologii
,
medycynie
,
naukach społecznych
.
Metody taksonomii filogenetycznej mogą być stosowane tylko do takich obiektów, dla których możliwe jest zdefiniowanie relacji pokrewieństwa. Są to przede wszystkim
organizmy żywe
oraz ich
geny
, ale mogą też być
memy
lub ogólniej zbiory
replikatorów
, np
języki
. Metody filogenetyczne stosowane są w
informatyce
do analizy wyników działania
algorytmów genetycznych
.
Nomenklaturę, czyli zasady tworzenia i stosowania nazw systematycznych określają specjalne kodeksy nomenklatoryczne. Tworzone są one odrębnie dla bakterii, zwierząt oraz roślin i grzybów, tak że w efekcie istnieje odrębna
nomenklatura botaniczna
,
zoologiczna
i dotycząca bakterii.
Przypisy
Zobacz też