Zwrotnik –
równoleżnik
ziemski
, nad którym
Słońce
zawraca w swym pozornym rocznym ruchu po
niebie
.
Szerokość geograficzna
zwrotników jest definiowana przez nachylenie
ekliptyki
do
równika niebieskiego
. Ponieważ ten kąt powoli zmienia się w czasie, stąd zwrotniki nie zajmują stałego położenia na Ziemi i aktualnie powoli zbliżają się do siebie.
W momencie
przesilenia zimowego
Słońce dochodzi do zwrotnika
półkuli południowej
– zwrotnika Koziorożca. Moment ten na półkuli północnej rozpoczyna astronomiczną
zimę
. Nazwa pochodzi od
gwiazdozbioru
Koziorożca
, w którym znajdowało się Słońce w momencie przesilenia zimowego 2000 lat temu, gdy nadano nazwę temu zwrotnikowi. W dzisiejszych czasach, na skutek
precesji
, w momencie tego przesilenia Słońce znajduje się w gwiazdozbiorze
Strzelca
.
W momencie
przesilenia letniego
Słońce dochodzi do zwrotnika
półkuli północnej
, moment ten rozpoczyna astronomiczne
lato
. Gdy nazywano ten zwrotnik 2000 lat temu, Słońce wstępowało jednocześnie w znak
Raka
, stąd nazwa zwrotnika północnego – zwrotnik Raka.
Słońce można obserwować w
zenicie
tylko w obszarze pomiędzy zwrotnikami. Obszar ten nazywa się
tropikiem
.
Zobacz też