Ałtaj Mongolski -
góry
w zachodniej
Mongolii
z najwyższym szczytem kraju górą
Chujten
( w masywie
Tawan Bogd uul
na granicy Mongolii, Rosji i Chin) o wysokości 4374 m n.p.m. Północno-zachodnie zbocza Ałtaju Mongolskiego należą do Chin (
Region Autonomiczny Sinciang-Ujgur
), reszta należy do Mongolii (ajmaki
bajanolgijski
,
kobdoski
i
gobijsko-ałtajski
).
Główne pasma rozciągają się w kierunku północny zachód - południowy wschód na długości 950 km. Od południa góry te graniczą z
Kotliną Dżungarską
i
pustynią Gobi
, od północnego zachodu z górami
Ałtaj
, od północnego wschodu z
Kotliną Wielkich Jezior
a w kierunku południowo-wschodnim przechodzą w
Ałtaj Gobijski
. Zbudowane są ze skał
paleozoicznych
. Ze względu na dużą wysokość, wyższe partie są pokryte polami
wiecznego śniegu
i
lodowcami
, największymi w Mongolii (łącznie 800 km kw. wg danych z lat 80. XX w.). Tu leży (w masywie
Tawan Bogd Uuł
) największy lodowiec Mongolii - lodowiec Potanina długości 20 km i powierzchni 350 km.kw.
W Ałtaju Mongolskim znajdują się źródła największej rzeki Mongolii Zachodniej
Kobdo
, jak też źródła rzeki
Irtysz
- największego dopływu rzeki
Ob
(jest dłuższy od niej). Północne zbocza, do wysokości 2600 m n.p.m. częściowo porośnięte lasami (
tajga
), w których głównym drzewem jest
modrzew
. Cała południowo-wschodnia część jest pozbawiona lasów, od wysokości 2600 m n.p.m. jest
wieczna zmarzlina
. Znaczny udział
stepów
, a w obszarach wysokogórskich tundry górskiej.
W górach tych żyją rzadkie zwierzęta, m.in.
pantera śnieżna
i
niedźwiedź brunatny
. Na rzece Bułgan Gol (lewy dopływ górnego
Irtyszu
) występują
bobry
. Z tego obszaru pochodzą liczne, choć nie potwierdzone doniesienia o spotkaniach z
Yeti
, którego tu nazywają ałmas.
Ze względu na lepszą jakość pastwisk górskich Ałtaj Mongolski jest relatywnie gęsto zaludniony. Tak ajmak
bajanolgijski
(leży w całości w odrębie najwyższej części tego pasma górskiego) ma gęstość zaludnienia 2,2 os./km² (druga lokata w Mongolii). Północno-zachodnia część Ałtaju Mongolskiego jest zasiedlona głównie przez
Kazachów
, dalej na południowy wschód są plemiona zachodniomongolskie i
Mongołowie
. Większość populacji prowadzi tryb życia
koczowniczy
lub półkoczowniczy. Jedyne miasto
Ölgij
(ośrodek administracyjny
ajmaku bajanolgijskiego
) ma 28 400 mieszkańców (2006).
Podstawą gospodarki jest
hodowla
owiec, kóz, krów,
jaków
, koni i
wielbłądów
.
Bibliografia
- Gungaadasz B., 1986: Mongolska Republika Ludowa. PWN.
- S. Kojło. Mongolia. KAW, 1980.
- Physical Map of Mongolia. Cartographic Enterprise of State Administration of Geodesy and Cartography of Mongolia, 1998.