Szlachta szeroko głosiła pogląd nazywany sarmatyzmem. Koncepcja ta wiązała się z przekonaniem, że stan szlachecki wywodzi się od wojowniczych i szlachetnych Sarmatów, którzy rzekomo zamieszkiwali w starożytności ziemie Rzeczypospolitej. Do sarmackiego pochodzenia odwoływali się już kronikarze i pisarze historyczni, m.in. Marcin Kromer i Bernard Wapowski.