Rozwój inteligencji człowieka doprowadza do wytwarzania coraz to bardziej skomplikowanych narzędzi. Archeolodzy znajdują narzędzia, którymi posługiwano się np. w patroszeniu zwierząt czy przy uprawie roli. Tak się zaczęła długa droga do powstania np. możliwości podróży w przestrzeń kosmiczną, czy wszechobecnego komputera. Rozwój kultury materialnej został podzielony na:epokę paleolitu, mezolitu, neolitu, brązu oraz epokę żelaza.
Pchła może cały rok czekać w bezruchu, by na odgłos kroków (ludzkich lub zwierzęcych) natychmiast wyrwać się z odrętwienia i wskoczyć na potencjalnego żywiciela.